ادبیات جدید اوباما نتیجه دیپلماسی دولت یازدهم

اظهارات اخیر اوباما در خصوص گروهک داعش را باید شکست استراتژی های امنیت ملی آمریکا در ارزیابی تحولات منطقه خاورمیانه دانست. اوباما در سخنان خود تصریح می کند:«کاملا مشخص است که مشکل پیش روی دولت‌های سنی مذهب که بسیاری از آنها از متحدان آمریکا هستند، ایران یا موضوع شیعه و سنی نیست، بلکه افراطگرایی سنی است که خود را به شکل داعش نشان داده و بزرگترین خطر پیش رو است.»

آیا این ادبیات به معنای پایان ایران هراسی است؟ آنچه می توان گفت آن است که «ایران هراسی» توجه به واقعیت های منطقه، تضعیف شده است که بخشی از آن به دلیل موضع گیری دولت یازدهم در عرصه سیاست خارجی است.

لحن دیپلماتیک دولت جدید یکی از شاخص هایی است که سبب شده موج ایران هراسی کمرنگ شود چرا که هدف سازی سالهای قبل، جای خود را به نشان دادن واقعیت جایگاه ایران داده است. در گذشته موضع گیری های غیر لازم صورت گرفت که این موضع گیری ها به راهبرد رژیم صهیونیستی و نخست وزیر این رژیم کمک کرد. متاسفانه برخی اظهار نظر ها در سیاست خارجی کشور در سالهای گذشته به این دیدگاه نتانتاهو و گروه های افراطی آمریکایی کمک می کرد که معتقد بودند:« اگر دشمن نداریم، باید دشمن بسازیم.»
غرب در این سالها تلاش کردند ایران را به عنوان دشمن خود معرفی کنند. در صورتی که جمهوری اسلامی، دشمن هیچ کشوری در منطقه نیست و در مورد سرزمین های اشغالی هم طرح ایران، نه محو این رژیم که رفراندوم توسط همه ساکنین فلسطین است.
معتقدم در این اظهارات اخیر اوباما نباید دچار قضاوت زودهنگام شویم. راهبرد آمریکا کماکان رسیدن به خاورمیانه بزرگ به ویژه مقابله با جمهوری اسلامی است، اما به رغم این شرایط، آمریکایی ها ترجیح می دهند در شرایط فعلی در کنار ایران علیه داعش وارد عمل شوند.آنچه سیاست گذاران عرصه سیاست خارجی باید بدان توجه کنند این است که نبایستی با هدف استفاده از تجربیات گذشته همکاری بدون ما به ازاء با آمریکایی ها داشته باشیم.
تصریح رئیس جمهور آمریکا به اینکه مشکل در منطقه خارومیانه نه ایران که افراط گرایی سنی است به خوبی نشان می دهد تشخیص آمریکایی ها درباره این منطقه از زمانی که طرح خاورمیانه بزرگ را طراحی کردند اشتباه بود. تحولات امروز هم منطقه به خوبی نشان می دهد طرح خاورمیانه ای آمریکایی ها دچار یک شکست راهبردی شده است. سابقه این طرح به سال 2004 می رسد که عملا رقابت بین ایران و آمریکا وارد عرصه جدیدی شد.
در طرح خاورمیانه بزرگ آمریکا اختلاف بین مسلمانان - شیعه و اهل سنت - مورد تاکید بود. در این طرح عنوان شد که در منطقه خارومیانه 2 تهدید بزرگ امنیت ملی آمریکا را تهدید می کند که آمریکایی ها از آن به عنوان خطر تروریسم شیعه و سنی یاد می کردند از نگاه آنان راه حل مقابله با این دو خطر اشاعه ارزشهای آمریکایی است.
طرح خارویمانه آمریکا همزمان با برنامه چشم انداز 20 ساله ایران بود. طرحی که تاکید می کند ایران قدرت اول منطقه با روش «تعامل سازنده با دنیا» است. روح راهبرد ایران تعامل محور بود در حالی که نگاه آمریکایی ها، اختلاف انگیز بود.
در راستای همین نگاهبود که آمریکایی ها علنا و عملا حمایتشان از گروهک های تروریستی افزایش یافت. نتیجه این تصمیم آن بودکه بعد از مدتی گروه های تروریستی سلفی از قلمروی استراتژیک آمریکا خارج و به یکی از تهدید های امنیت ملی آمریکا تبدیل شد. توسعه قلمروی داعش نشان داد که پیکان تروریسم آمریکا از دشمنان آمریکا به سمت خود این کشور بر گشته است.

/212 27