ایران و فصل جدید دیپلماسی ترکیه

اگرچه اکنون سکان سیاست‌خارجی ترکیه در دستان مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه جدید این کشور است اما بسیاری معتقدند هنوز سایه احمد داوود اوغلو، نخست‌وزیر جدید و وزیر امورخارجه پیشین بر دستگاه دیپلماسی این کشور کاملا مشهود است و نمی‌توان چندان انتظار تغییرات بنیادین در سیاست خارجی این کشور به خصوص در حوزه سوریه و عراق داشت.

اما با توجه به صمیمیت دیرینه داوود اوغلو و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان و رفت و آمدهای اخیر میان دو کشور به نظر می‌رسد در دوره جدید تهران و آنکارا بتوانند بیش از پیش در خاورمیانه بحران زده همکاری کنند و بارقه امیدی برای فروکش آتش‌های افراط‌گری، رادیکالیسم و مداخله‌گرایی در منطقه باشند.

به گزارش خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، مولود چاوش اوغلو از سوی احمد داود اوغلو نخست‌وزیر جدید ترکیه به عنوان شصت و دومین وزیر خارجه این کشور معرفی شد.

وی پیش از این مذاکره‌کننده ارشد ترکیه با اروپا بوده و متولد شهر آلانیای ترکیه در سال 1968 است که از اعضای تاسیس کننده حزب عدالت و توسعه به شمار می‌رود.

این دیپلمات ترک علاوه بر زبان‌های آلمانی و انگلیسی به زبان ژاپنی نیز مسلط است و همین مساله باعث شده است که وی سفرهای بسیاری به خاور دور داشته باشد، اما پس از برسر کار آمدن وی یکی از سوالات مهم این است که روابط ایران و ترکیه به چه سمت حرکت کند.

پیش‌بینی می‌شود در روابط ایران و ترکیه گشایش بیشتری به وجود آید

سیامک کاکایی، کارشناس مسایل ترکیه در این باره می‌گوید روابط ایران و ترکیه از یک رشته عوامل و پارادایم‌های تاحدودی ثابت پیروی می‌کند. عواملی مانند اقتضائات همسایگی، جایگاه و موقعیت ژئوپلتیکی دو کشور، اراده سیاسی حاکم بر روابط، پیوندهای تاریخی و فرهنگی و همکاری‌های اقتصادی از پارادایم‌های دائمی به شمار می رود.

وی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه از یک سال گذشته روابط دو کشور در مسیر بازتعریف مناسبات و گسترش به سمت تعمیق روابط حرکت کرده و در این چارچوب رفت و آمد مقامات دو کشور بالا بوده است بنابراین مسیر روابط در جهت گسترش و توسعه است و تغییر وزیر خارجه به معنای تغییر ماهیت سیاست خارجی به خصوص با همسایه خود یعنی ایران نیست.

این کارشناس مسائل ترکیه با بیان اینکه داود اوغلو نیز از طراحان سیاست خارجی این کشور به شمار می‌رود، افزود: به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از سیاست‌خارجی در مسند نخست‌وزیری اجرا می شود اگرچه وزیر خارجه جدید مسئول توسعه روابط ترکیه و اتحادیه اروپا بود اما این مساله بدان معنی نیست که دستگاه دیپلماسی ترکیه در مدیریت جدید عناصر اولیه سیاست‌های منطقه‌ای را کنار بگذارد. این درحالی است که پیوستن به اتحادیه اروپا همواره یکی از اولویت‌های مهم و اساسی برای این کشور بوده است اما به نظر نمی‌رسد که تغییر بنیادی ایجاد گردد و پیش‌بینی می‌شود که در روابط ایران و ترکیه گشایش بیشتری به وجود آید و باعث شود که بستر و فضایی برای حل بحران‌های جدی جدا از روابط دوجانبه ایجاد شده و در این راستا دو کشور همکاری کنند.

ترکیه درصدد از بین بردن محور ایران، سوریه و عراق است

اما برخلاف اظهارات کاکایی، علی قائم مقامی، کارشناس مسائل ترکیه با نگاه بدبینانه بر این باور است که داود اوغلو با توجه به مواضعش در قبال سوریه و داعش مواضع جنگ‌طلبانه‌ای دارد. آن‌ها درصدد از بین بردن محور ایران، سوریه و عراق هستند اما این نکته را نباید از یاد برد که ترکیه به ایران نیاز دارد و ایران نیز نیازمند ترکیه است. درواقع روابط بالای اقتصادی و تجاری دو کشور باعث می‌شود که روابط متقابل میان دو کشور ایجاد شده و توطئه‌ها را روی پرده حل کرده و برطرف می‌کند.

وی درباره انتخاب چاوش اوغلو به عنوان وزیر امور خارجه جدید ترکیه می‌گوید: وی فرد لیبرالی است و با توجه به سخنرانی‌های وی مبنی بر حمایت از سیاست‌های ترکیه در مساله سوریه به نظر می‌رسد که تغییری حداقل تا سال 2019 در سیاست‌ خارجی این کشور ایجاد نشود.

همچنین روزنامه جمهوریت در تحلیلی درباره آینده حوزه سیاست خارجی ترکیه در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی می‌نویسد: با انتخاب چاوش اوغلو به نظر می‌رسد که تغییر چندانی در حوزه سیاست خارجی ایجاد نشود در حالی‌که ترکیه در شرایطی قرار گرفته است که رفته رفته تنهاتر می‌شود و این تنهایی از شرق گرفته تا غرب احساس می‌شود.

به نوشته این روزنامه، به نظر می‌رسد که خط مشی اصلی سیاست خارجی توسط اردوغان و داوداوغلو هدایت شود و اولین هدف و اولویت در سیاست خارجی بهبود روابط با واشنگتن باشد، چون در ماه‌های اخیر روابط دو کشور به سردی سوق یافته است. همچنین یکی از اولویت‌های دیگر تسریع روند پیوستن به اتحادیه اروپا و بهبود هرچه بیشتر روابط با کشورهای اروپایی خواهد بود اما از سوی منتقدان یکی از انتظارات مهم از چاوش اوغلو این است که بتواند اصلاحاتی را در حوزه سیاست خارجی به وجود آورد که میزان موفقیت وی در این مسیر در آینده معلوم خواهد شد.

انتهای پیام