اشتباه رسانه ای از نوع پالم - میترا عبداللهی

ماجرای روغن پالم در لبنیات این روزها به سبب جو رسانه ای که حول این محور ایجاد شد طیف گسترده ای را در برگرفت به گونه ای که حتی روستاییان دامدار و کشاورز که از حداقل امکانات رسانه ای برخوردارند، از وجود چیزی به عنوان روغن پالم در لبنیات بسته بندی شده، مطلع شده و به حال شهرنشینانی که مجبور به استفاده از آنها هستند، تاسف می خورند.

از صدا و سیما گرفته تا خبرگزاری های رسمی و غیررسمی، روزنامه های کثیرالانتشار، هفته نامه ها، ماهنامه ها، سایت های خبری ؛ در قالب مصاحبه های مختلف با کارشناسان و مسوولان، مضرات استفاده از لبنیات های حاوی روغن پالم را مورد بررسی و این تولیدکننده و آن مسوول را مورد بازخواست قرار دادند.

ماجرا به اینجا ختم نشد و برخی افراد که غصه سلامت ملت را می خوردند در فیس بوک، واتس آپ و وایبر تلفن های همراه اندروید پیام های هشدارآمیز برای ترغیب مردم به عدم مصرف لبنیات ارسال کردند و برای تنبیه مسوولان و تولیدکنندگان در یک حرکت برخاسته از همبستگی ملی، همگان را تشویق به خرید نکردن لبنیات طی سه روز در مرداد ماه جاری نمودند.

تعدادی نیز در این پیام اسامی کارخانجات بزرگ لبنی کشور که به زعمشان استفاده کننده روغن پالم بودند را اعلام کرده و به مردم توصیه کردند که مواد لبنی با این برندها را خریداری نکنند.

صاحبان برخی از کارخانجات لبنی اسم و رسم دار نیز در این میان برای حفظ موقعیت خود در قالب برگزاری نشست های خبری یا پیام های تبلیغاتی مدعی شدند که از ماه ها قبل از استفاده غیرقانونی برخی تولیدکنندگان مواد لبنی از روغن پالم آگاه بودند و به مسوولان ذیربط هشدار دادند اما گوش شنوایی نبوده و کوتاهی مسوولان باعث خدشه دار شدن نام کارخانجات آنان شد.

در نهایت از روغن پالم یک هیولا ساخته شد و همه تولیدکنندگان مواد لبنی متهم به استفاده غیرقانونی از این روغن در تولیدات خود شدند و یکباره سیستم نظارتی دولت وارد عمل شد و متخلفین را شناسایی کرد.

عده ای از مسوولان نظارت بر مواد غذایی در استان ها نیز طی مصاحبه های مختلف همه تولیدات لبنی منطقه زیر پوشش خود را عاری از روغن پالم اعلام کردند و بر برخورد قانونی با متخلفین تاکید نمودند.

در این فضا که اعتماد مردم نسبت به همه مواد لبنی بسته بندی شده سلب شد، بازار کسب و کار فروشندگان لبنیات سنتی در شهرها رونق گرفت و عده ای از مردم به خرید شیر، پنیر و ماست محلی رو آوردند و این نوع مواد لبنی با حداقل شاخص های بهداشتی را به لبنیات بسته بندی شده پاستوریزه، استریل و هموژنیزه و دیگر انواع مدل های استاندارد ترجیح دادند.

جدا از مضرات یا فواید روغن پالم یا قانونی یا غیرقانونی بودن استفاده از آن در لبنیات، شاید هیچ قشری اعم از مسوولان، مردم یا اصحاب رسانه به کاهش مصرف شیر در کشور که در نتیجه این خبررسانی و جوسازی رخ داد، توجهی نکرد.

بر اساس آمار، سرانه مصرف شیر در ایران از بیشتر کشورهای توسعه یافته یا کمتر توسعه یافته کمتر است به طوری که میانگین مصرف شیر که یک ماده غذایی ضروری برای سلامت انسان می باشد در دنیا برای هر نفر 300 کیلو گرم در سال است اما در ایران 90 کیلو گرم ثبت شده است.

شیر، تنها ماده شناخته شده مکمل در طبیعت و یک غذای کامل برای انسان است که می تواند نیازهای بدن را به طور متعادل تإمین کند، عمده ترین ویژگی شیر و وجه تمایز آن نسبت به سایر مواد غذایی، ترکیب پروتئینی و وجود املاح در آن مانند کلسیم و فسفر است که کارشناسان بهداشتی بارها به فقر کلسیم در بدن مردم ایران هشدار دادند.

ایرانیان که در گذشته بلندقدتر بودند، در قرن اخیر سال به سال کوتاه تر می شوند که به گفته بسیاری از کارشناسان علت اصلی آن کاهش مصرف لبنیات در کشور است.

حال با این اوصاف، ما خبرنگاران با یک فضاسازی رسانه ای با هدف آگاه سازی مردم از یک خطر، به خطری بزرگتر دامن می زنیم و مردم را به کمتر مصرف کردن لبنیات ترغیب می کنیم.

از سوی دیگر در شرایطی که آمار تب مالت در کشور رو به افزایش است، زمینه گرایش مردم به خرید و مصرف لبنیات سنتی را فراهم می کنیم؛ لبنیاتی که هیچ تضمینی برای سالم بودن آنها وجود ندارد.

گهگاه اصحاب رسانه بدون مهندسی خبر و اندیشیدن درباره عواقب انتشار یک رویداد، خبری را منتشر می کنند که تبعات آن را تا سال ها نمی توان جبران کرد؛ خبری که سلامتی نسل آینده را به خطر می اندازد.

بهتر بود این اطلاع رسانی درباره روغن پالم به نحو دیگری انجام می گرفت و صاحبان تریبون و رسانه در کشور به گونه ای عمل می کردند که برخورد با متخلف و تشویق مردم به مصرف شیر سالم به صورت هماهنگ و موثر انجام می گرفت.

* خبرنگار ایرنا در استان خراسان شمالی

7489 /1104