لاریجانی: انحلال مجلس ملی توسط مصدق باعث شد دولت مدافعی نداشته باشد

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، علی لاریجانی در نطق پیش از دستور خود در جلسه علنی امروز مجلس با اشاره به سالروز کودتای 28 مرداد گفت: رئیس جمهور آمریکا با ارسال دلارها و طراحی سرویس اطلاعاتی ایالات متحده کودتای ننگینی را در ایران سامان داد و چند دهه حکومت دیکتاتوری وابسته‌ی پهلوی فقیر را بر ملت ایران تحمیل کرد. بررسی کل این حادثه چند نکته اساسی را نشان می‌دهد که چه عواملی در بروز کودتا موثر بودند.

او ادامه داد: اختلافات زیاد سیاسیون و مخالفت دکتر مصدق با آیت‌الله کاشانی یکی از عوامل جدایی دولت مصدق از بدنه‌ی مردم بود به طوری که در شرایط کودتا حیرت و آشفتگی در جامعه وجود داشت. این در حالی است که از مجلس دوره‌ی پانزدهم همکاری سیاسیون ملی با استیضاحی شروع شد که دکتر بقایی و دو نفر از همکاران او حسین مکی و ابوالحسن حائری زاده از دولت ساعد به عمل آوردند و حرکت بعدی آنها با همکاری در جهت مخالفت با قرارداد امپریالیستی نفت گسگل شاهیان صورت پذیرفت.

رئیس مجلس همچنین گفت: نتیجه‌ی این همکاری‌ها موجب شد تا در دوره‌ی شانزدهم 8 نفر از وکلای طرفدار نهضت ملی با محوریت مصدق و آیت‌الله کاشانی ملی شدن صنعت نفت را به ثمر برساند و همین هماهنگی سیاسی رجال برجسته ملی باعث شد که دولت مصدق در ماجرای 30 تیر سال 1331 موفق شود.

لاریجانی گفت: در آن ماجرا همه عناصر استعماری و سلطنت طلب در داخل تلاش کردند با روی کارآمدن مجدد قوام‌السلطنه جریان مترقی آزادی‌خواهی را سرکوب کند.

او در ادامه گفت: در فاصله‌ی 26 تیر تا 30 تیر مبارزه‌ی بی‌امانی علیه قوام شکل دادند که نقش آیت‌الله کاشانی در کشاندن مردم به صحنه بسیار زیاد بود و بیانیه‌ی مهم او علیه قوام به نحوی بود که مردم به میدان حفظ و صیانت از دستاوردهای خود و جنبش ملی شدن صنعت نفت آمدند. اما درست یک سال بعد در 28 مرداد 1332 به دلیل اختلاف برخی ملیون با آیت‌الله کاشانی و مصدق عملا مردم از صحنه خارج شدند.

لاریجانی با بیان این که آمریکا و شاه با کمک عده‌ای اوباش توانستند در تهران میدان‌داری کنند گفت: درگیری مصدق با مجلس به دلیل اختیارات همه جانبه موضوع دیگری در ماجرای کودتاست. مصدق پس از 30 تیر تمام اختیارات قانونی مجلس را برای تمام امور کشور اعم از اداری، قضایی، نظامی در اختیار خود گرفت در حالی که خود مصدق پیش از آن با اخذ اختیارات توسط دولت‌ها برای اصلاح دادگستری و گمرکات کشور مخالفت داشت و آن را نه قانونی و نه به مصلحت کشور می‌پنداشت.

نماینده‌ی مردم قم در مجلس همچنین گفت:‌ در شرایط جدید مصدق اصرار داشت که لایحه اختیارات دولت تمدید شود که مخالفین مثل آیت‌الله کاشانی و ملیون مثل بقایی تصور می‌کردند مصدق می‌خواهد با تمدید اختیاراتش مجلس را به آلت معطله‌ای تبدیل کند و با لایحه امنیت مخالفان خود را مرعوب و سرکوب نماید.

او گفت: همین اختلاف نظر باعث جدایی و درگیری بین همان کسانی شد که چه در مجلس پانزدهم و چه مجلس شانزدهم همکاری آنها باعث رفع ماجرای 30 تیر شد.

لاریجانی با اشاره به نکته‌ی دیگری در موضوع کودتا گفت: نکته مهم دیگر طرح رفراندوم غیر قانونی انحلال مجلس هفدهم توسط مصدق بود که زمینه را برای کودتا فراهم کرد. چون مصدق از تمدید همه‌ی اختیارات مجلس عبور نمی‌کرد اختلاف را به سوی حذف رقبای سیاسی خود کشاند و تئوری رفراندوم برای انحلال مجلس را مطرح کرد.

رئیس مجلس یاد آور شد: دکتر صدیقی وزیر کشور مصدق با نظر مصدق به سه دلیل مخالف نمود. اول این که به مصدق گفت این مجلسی است که خود شما در دولت خود فراهم کردید و گفتید 80 درصد نمایندگان منتخب واقعی مردم هستند و همین مجلس تمام لوایح و نظرات شما را تاکنون تصویب کرده و شما نباید اخلاقا آن را منحل کنید. دوم این که از سال 1285 تا 1332 یعنی 47 سال غیر از شاه کس دیگری نخست وزیران را معین نکرده بنابراین پس از رفراندوم و انحلال مجلس شاه شما را عزل خواهد کرد که جواب مصدق این بود که شاه جرات این کار را ندارد و سوم این که من به عنوان وزیر کشور قادر به انجام چنین رفراندومی نیستم لذا شما این را به کس دیگری بسپارید.

لاریجانی در ادامه گفت: مصدق در این جا اصرار کرد که صدیقی تا پس فردا مخالفت خود را بیان نکند تا مجددا درباره‌ی آن صحبت کنم. در این فاصله مصدق دستور داد وکلای طرفدارش استعفا دهند که حدود 58 نفر شدند و روز شنبه به صدیقی گفت ما نمی‌خواهیم مجلس را منحل کنیم. وکلا خودشان استعفا دادند و مملکت هم بدون مجلس نمی‌شود. بنابراین این وضع را از مردم می‌پرسیم که مجلس بماند یا برود و دولت دو هفته بعد از این اقدام شاه در مجلس مصدق را عزل و زاهدی را مامور تشکییل کابینه نمود.

او با بیان این که مجلس که رکن اراده‌ی ملت بود با تصمیم غلط مصدق در انحلال آن و رفراندوم غیر معقول از صحنه خارج شد و دولت ملی دیگر مدافعی نداشت گفت: در واقع به دلیل اختلافات با آیت‌الله کاشانی و ملیون، توده‌ها را از دست داد و با این رفراندوم و انحلال مجلس که پشتوانه‌ی قدرتمندی بود از خود او را دور کرد. لذا فضا برای کودتای آمریکایی فراهم شد.

45231