پیروزی اردوغان به قیمت سنگینی به دست آمده است

"در حالی که رجب طیب اردوغان نخستین رئیس جمهور منتخب جمهوری ترکیه شده است، آینده این کشور روشن به نظر نمی‌رسد و ترکیه تبدیل به یک نیروی اختلاف انگیز در سیاست‌های منطقه‌ای شده و با مشکلاتی در جبهه داخلی مواجه است."

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، روزنامه اسرائیلی هاآرتص در گزارشی ادامه داده است: «رجب طیب اردوغان پس از آنکه 11 سال نخست وزیر ترکیه بود اکنون در تاریخ تقریبا صد ساله جمهوری ترکیه تبدیل به نخستین رئیس جمهور منتخب کشورش شده است که از نظر وی این مساله پیروزی مردم و نخبگان سابقی است که زمانی سرنوشت آن‌ها را تعیین می‌کردند. برای اردوغان و پیروانش امروز دوران ترکیه جدید آغاز شده است؛ دورانی که طی آن اردوغان قصد دارد در 9 سال آینده و تا زمان صدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه در سال 2023 این کشور را تغییر دهد.

با وجود آنکه اردوغان با این اظهارات توانست 52 درصد از رای دهندگان ترک را متقاعد کند تا به نفع او رای دهند اما هنوز تا زمانی که تغییرات قانون اساسی پابرجا هستند ریاست جمهوری در ترکیه عمدتا تشریفاتی باقی خواهد ماند.

با این حال حتی اگر حزب عدالت و توسعه اردوغان کرسی کافی در پارلمان به منظور اعمال تغییرات لازم در قانون اساسی را نداشته باشد تردیدی وجود ندارد که او همچنان در تصمیم‌گیری‌های سیاسی بزرگ حرف آخر را زده و از طریق یک نخست وزیر مطیع که خودش تعیین خواهد کرد آن‌ها را اجرا خواهد کرد.

پیروزی در انتخابات پارلمانی 2015 برای اردوغان به منظور آنکه طرح‌هایش را به پیش ببرد بسیار اهمیت دارد. با این حال اردوغان شاید ترجیح می‌داد که در انتخابات ریاست جمهوری با اختلاف بیشتری پیروز شود. این در حالی است که دو کاندیدای رقیب وی تنها توانستند تا به محبوبیت اردوغان که به دلیل اقتصاد قدرتمند و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و کنترل رسانه‌ها تقویت شده، آسیب وارد کنند.

در عین حال، یکی از دلایل ناعادلانه بودن رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری کمتر بودن زمانی بود که به دو کاندیدای رقیب اردوغان در رسانه‌ها به منظور تبلیغات اختصاص پیدا کرد.

به رغم این مساله این آشکار است که بخشی از قدرت اردوغان مدیون ضعف مخالفانش است. دو حزب مخالف اصلی ترکیه یعنی حزب خلق جمهوری خواه و حزب جنبش ملی گرای ترکیه به جای آنکه کاندیداهای جداگانه‌ای وارد رقابت کنند نیروهای خود را به هم ملحق کرده و اکمل الدین احسان اوغلو را که تا پیش از این دبیرکل سازمان همکاری‌های اسلامی بود به عنوان کاندیدای مشترک معرفی کردند.

با وجود آنکه کاندیداتوری وی یک انتخاب نوآورانه بود به دلیل آنکه احسان اوغلو یک محافظه کار مذهبی به حساب می‌آید برای بسیاری از رای دهندگان حامی حزب سکولار مردم جمهوری خواه قابل پذیرش نبود و شانس پیروزی او کم بود.

در درجه اول احسان اوغلو 70 سال سن داشت و در درجه دوم از برگزاری تجمع‌های سیاسی بزرگ خودداری کرد.

به رغم احسان اوغلو حزب دموکراتیک خلق ترکیه که یک حزب کرد چپ‌گرا است توانست آرای چشمگیری به دست آورد.

صلاح‌الدین دمیرتاش کاندیدای این حزب در آخرین ماه تبلیغات انتخاباتی با روند صعودی محبوبیت روبرو شد و تقریبا 10 درصد از آرا را به خود اختصاص داد.

این برای حزبی که قصد دارد تا در انتخاب آینده پارلمانی از آستانه 10 درصدی در پارلمان عبور کند یک موفقیت محسوب می‌شود.

دمیرتاش برخلاف احسان اوغلو جوان و فعال است. 41 سال سن دارد و تاکنون دو بار ازدواج کرده است.

از طرف دیگر تقاضای او به منظور ایجاد تغییرات اجتماعی در ترکیه طیف وسیعی از رای دهندگان را به خود جذب کرد.

در حالی که فرایند آشتی کردها با ترک‌ها در جریان است موفقیت نسبی دمیرتاش قدرت مضاعفی به این مذاکرات داده و در آینده مسائل اجتماعی را برجسته خواهد کرد.

با وجود آنکه احسان اوغلو و دمیرتاش کمپین انتخاباتی جوانمردانه‌ای داشتند اما تبلیغات انتخاباتی اردوغان مملو از افترازنی‌های اختلاف برانگیز بود.

از نظر اردوغان احسان اوغلو به دلیل آنکه در مصر به دنیا آمده یک خارجی به حساب می‌آید. همچنین از نظر او دمیرتاش نیز که از اعضای اقلیت کرد ترکیه است یک کرد "زازا" است و کمال قلیچدار اوغلو، رهبر حزب مردم جمهوری‌خواه نیز یک علوی است. به عبارت دیگر اردوغان برای آنکه آرا اکثریت محافظه کاران سنی را به خود اختصاص دهد بارها و بارها از کارت قومیت و مذهب استفاده کرد.

اظهارات اردوغان برای برخی اقلیت‌های غیرمسلمان ترکیه نیز توهین آمیز بودند. چند روز پیش اردوغان با رد این ادعا که از تبار گرجستان است مدعی شد که اتهامات زشت‌تری نظیر اینکه وی یک ارمنی است به او زده شده است!

این صحبت‌های اردوغان شدیدا اقلیت ارمنی‌های ترکیه را که برخی از آن‌ها در گذشته علنا حامی او بودند، شگفت زده کرد. همچنین با وجود آنکه اردوغان خصومتی با اقلیت 17 هزار نفری یهودیان ترکیه ندارد اما گفته شده که این اقلیت با تهدیدها و یهودی ستیزی از سوی برخی از مطبوعات حامی دولت اردوغان مواجه شده است.

اردوغان همچنین در طول تبلیغات انتخاباتی خود به مبارزه با جنبش فتح الله گولن، روحانی ترکی که زمانی متحد نزدیک اردوغان بود ادامه داد. اردوغان وعده داده است که یکی از نخستین کارهایی که انجام خواهد داد ریشه‌کن کردن پیروان گولن از نهادهای دولتی است.

همین چند هفته پیش بود که نخستین موج از دستگیری مقامات پلیس ترکیه به دلیل ارتباط با این جنبش که از سوی اردوغان متهم به اجرای یک کودتای قضایی شده، اجرا شد. همچنین ماه دسامبر گذشته نیز پرونده فساد گسترده‌ای علیه اعضای بلند پایه دولت و خانواده اردوغان به جریان افتاد. در آینده‌ای نزدیک احتمالا در نهاد پلیس ترکیه دستگیری‌های بیشتری رخ خواهد داد و به احتمال زیاد دامنه این دستگیری‌ها به قوه قضاییه ترکیه نیز کشیده خواهد شد.

ترکیه همچنین در جبهه داخلی نیز با مشکلاتی مواجه است. در طول سال گذشته میلادی سیاست‌های احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه قدرتمند اردوغان در خاورمیانه همگی شکست خوردند. محدودیت‌های منطقه‌ای ترکیه اکنون در ناتوانی این کشور در ایفای نقش به منظور پایان دادن به حمله اسرائیل به نوار غزه و تداوم اسارت گروگان‌های ترک در دست نیروهای داعش در عراق قابل مشاهده است.

لازم به ذکر نیست که روابط ترکیه با مصر نیز تیره شده و نقش این کشور در سوریه کمرنگ شده است. ترکیه اکنون به جای رهبری کردن خاورمیانه تبدیل به یک نیرویی اختلاف‌انگیز در سیاست‌های منطقه‌ای شده است با این حال باید گفت که پیروزی اردوغان به قیمت سنگینی به دست آمده است. ترکیه اکنون بیش از هر زمان دچار اختلاف است و این مساله در این حقیقت که اردوغان توانست به دلیل شرکت کم رای دهندگان در انتخابات ریاست جمهوری با کمی بیشتر از 50 درصد آرا پیروز شود، قابل مشاهده است.

پیروزی اردوغان به جای آنکه پاسخ‌های بیشتری به ارمغان بیاورد سوال‌های ما را بیشتر کرده است. آیا اردوغان همچنان روند تقویت قدرت خود را ادامه داده و ترکیه را دچار استبداد بیشتر خواهد کرد و یا اینکه آیا اردوغان ترکیه را وارد یک آینده دموکراتیک تر خواهد کرد؟ این یک سوال مهم خواهد بود.

در صورتی که بخواهیم براساس عملکرد اردوغان در سال گذشته میلادی نظیر سرکوب خشونت‌آمیز معترضان پارک گزی، برخورد خشن اردوغان با یک معترض در شهر سوما که محل وقوع فاجعه‌ای در معدن ذغال سنگ بود و یا اقدامات وی در جهت کنترل و خاموش کردن رسانه‌ها قضاوت کنیم باید گفت که نه، آینده ترکیه امیدوار کننده نبوده و حتی شکست‌های اخیر سیاست خارجی دولت اردوغان نیز مورد رسیدگی قرار نگرفته‌اند.»

انتهای پیام