قائم مقام وزیر خارجه: در نظر نگرفتن عقلانیت در سیاست خارجی هزینه‌های زیادی دارد

قائم مقام وزیر خارجه صبح امروز در نشست صبح سومین روز هشتمین همایش اساتید و دانشجویان ایرانی خارج از کشور در جمع دانشجویان به تشریح ویژگی‌های سیاست خارجی در دولت یازدهم پرداخت.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، مرتضی سرمدی با بیان اینکه ما سعی کردیم سیاست خارجی‌مان متعادل باشد و از افراط و تفریط دور باشد، ادامه داد: سیاست خارجی در سطح بین‌الملل دارای پیچیدگی‌هایی است و اگر دچار افراط و تفریط شود قطعا هزینه‌های زیادی به کشور وارد می‌کند.

سرمدی افزود: تلاش داریم سیاست خارجی ما متعادل به دور از افراط و تفریط و همراه با پشتوانه باشد و این به معنای کنار گذاشتن آرمان‌ها نیست؛ چرا که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بدون تردید آرمان‌هایی دارد و ما به دنبال تحقق این آرمان‌ها هستیم.

این مسئول در وزارت خارجه با تاکید بر این که سیاست خارجی باید متعادل و واقع گرایانه مسیر خود را طی کند، گفت: ما تلاش داریم که عقلایی بودن از دیگر ویژگی‌های سیاست خارجی ما باشد و هدف‌هایی را که اتخاذ می‌کنیم و مسیری را که طی می‌کنیم مبتنی بر عقلانیت باشد و بدون توهم؛ چرا که در نظر نگرفتن عقلانیت در سیاست خارجی هزینه‌های زیادی را همراه دارد.

سرمدی ادامه داد: ما تلاش می‌کنیم که حرکت سیاست خارجی ما واقعی باشد نه شکلی و نمایشی و در واقع در برخورد با مسائل و مشکلات تلاشمان معطوف به حل مشکلات کشور و این که سیاست خارجی در کنار اقتصاد و علم و صنعت و تجارت در کناراهداف کشور و حل مشکلات کشور باشد، است.

وی همچنین کم هزینه بودن حرکت‌ها را یکی دیگر از ویژگی‌های سیاست خارجی در دولت جدید عنوان کرد و گفت: در سیاست خارجی ما حق نداریم حرکت‌هایی انجام دهیم که پر هزینه باشد و در واقع حق نداریم که هزینه‌های زیادی را به ملت و کشور تحمیل کنیم و در واقع سیاست خارجی‌ای صحیح است که تحقق اهداف خود را با هزینه‌ کمتر محقق کند.

سرمدی افزود: برای کم هزینه کردن حرکت‌ها در سیاست خارجی باید فکر و تلاش کرد و نمی‌توان با تحلیل‌های کلیشه‌ای و ساده انگاری رفتار کرد. باید به اختلاف‌ها و فاصله‌ها توجه داشت. در واقع حرکت در سیاست خارجی در راستای توجه به این ظرایف است؛ چرا که شما می‌توانید از این اختلاف‌ها و فاصله‌ها برای تحقق اهداف خود استفاده کنید.

سرمدی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه کشور ما در سیاست خارجی در 33 سال اخیر تبدیل به یک قدرت منطقه‌ای مستقل شده است، ادامه داد: قدرت منطقه‌ای شدن الزامات خاص خود را دارد. نوع رفتارها باید متناسب با این موضوع باشد. نمی‌توانیم قدرت منطقه‌ای باشیم ولی نوعی رفتاری که اتخاذ می‌کنیم غیر مسئولانه باشد. متناسب با قدرت منطقه‌ای شدن از شما انتظار می‌رود که نوع رفتار خاصی را داشته باشید.

سرمدی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به ابزاری که در سیاست خارجی برای پیشبرد اهداف وجود دارد اظهار داشت: مذاکره در سیاست خارجی ابزار است.

وی با تاکید مجدد مبنی بر این که مذاکره یکی از ابزارهای سیاست خارجی است، گفت: نمره دادن به سیاست خارجی باید بر اساس نتایجی باشد که از مذاکرات حاصل می‌شود و نه خود مذاکره.

وی با تاکید مجدد مبنی بر این که مهمترین وسیله و ابزار در سیاست خارجی مذاکره است، گفت: درواقع مذاکره بهترین روش و کم هزینه‌ترین شیوه برای تحقق اهداف است. گاهی تصور غلطی در مورد مذاکره صورت می‌گیرد چون نگاه به آن نگاه ابزاری نیست و برخی می‌گویند این همه مذاکره کردیم چه شد؟ گاهی کشورها برای یک موضوع اختلافی دهها سال مذاکره می‌کنند مثلا ژاپن وچین که بر سر برخی از جزایر اختلاف دارند سالیان سال در حال مذاکره با یکدیگر هستند و این نگاه اشتباه است که وقتی مذاکره‌ صورت می‌گیرد و نتیجه‌حاصل نمی‌شود می‌گویند مذاکرات بی‌فایده است.

وی با بیان این که دنیا به این نتیجه رسید که برای حل و فصل اختلافات به جای جنگ پشت میز مذاکره بشیند چرا که کم هزینه‌ترین شیوه است ، ادامه داد: اگر توجه کافی به سیاست خارجی نشود هزینه‌ای که به کشور تحمیل می شود خیلی زیاد خواهد بود.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با ذکر مثال در این زمینه ادامه داد: آیا طی سالهای گذشته کسی تصور می‌کرد که در کشورهای حوزه‌ خلیج فارس و امارات و عربستان سعودی و بحرین سفرای خود را از قطر فرا بخوانند. با آنکه ما با برخی از این کشورها در این منطقه اختلاف داشتیم ولی این اختلافات ما به مرحله فراخوانی سفرا نرسید ولی وقتی که موضع تهدید ایران در منطقه کم رنگ شد اختلافی که بین این کشورها وجود دارد مشخص شد و دیدیم که چه اتفاقی افتاد.

سرمدی با تاکید بر این که در سیاست خارجی نباید تحلیل کلیشه‌ای داشت و ما در این عرصه نیاز به تحلیل‌های دقیق داریم به سیاست هسته‌ای کشور در طی 7-8 ماه گذشته اشاره کرد و گفت: سیاست هسته‌ای ما دارای یک سری مبانی است و ما از نظر علمی در این عرصه پیشرفت کرده‌ایم و هیچ کشوری حق ندارد به ما بگوید که این قسمت از پیشرفت و علمی را که به دست آوردیم کنار بگذار و آن قسمت را نگه دار. طبق قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی ما اگر پیشرفتی داشتیم مربوط به خودمان است و اجازه نمی‌دهیم که در این عرصه چیزی به ما تحمیل شود و به ما بگویند این قسمت را نگه دار و یا آن قسمت را از بین ببر. چرا که ما طبق کنوانسیون‌ها و قوانین بین‌المللی عمل کردیم.

وی با تاکید بر صلح آمیز بودن برنامه‌ هسته‌ای ایران گفت: این برنامه صلح آمیز متکی بر دانش خودمان است.

سرمدی با اشاره به تبدیل شدن ایران به قدرت منطقه‌ای ادامه داد: نباید اجازه بدهیم که این ظرفیت و توان استراتژیک که ما به دست آورده‌ایم به واسطه تحریم‌های ظالمانه گرفته شود و در سطح جهانی یک اجماع ظالمانه‌ای ایجاد شود که این ظرفیت عظیم از کشور گرفته شود.

وی افزود:مادر منطقه‌ای زندگی می‌کنیم که هر روز با تحولات عظیمی که صورت می‌گیرد شکلش عوض می‌شود. ما با بازیگران جدیدی در این منطقه روبرو هستیم که در اوج خطرناک بودن هیچ مسئولیتی ندارند. برخی از جریانات تروریستی در منطقه تبدیل به کنش‌گران سیاسی شدند بدون هیچ گونه مسئولیتی.

وی با بیان اینکه ما مذاکرات را مبتنی بر اعتماد به نفس شروع کرده‌ایم حتی اگر طرف مقابلمان 6 کشور قدرتمند جهان باشد، گفت: مذاکرات بده و بستان است و در یک چارچوب کلی ما تلاش کردیم که یک روند خطرناک که علیه جمهوری اسلامی ایران بوجود آورده بودند را و یک فضای امنیتی علیه ایران تحمیل کرده بودند را متوقف کنیم. اگر نگرانی غرب این است که مثلا برنامه‌ هسته‌ای ایران شفاف نیست ما آماده رفع این گونه‌ نگرانی‌ها و شفاف سازی هستیم. ولی اگر دستور کار دیگری دارند و اهداف دیگری را دنبال می‌کنند دستور کار آنها به تدریج برای مجامع جهانی مشخص می‌شود.

وی ادامه داد: در بحث هسته‌ای موضوعات مورد اختلاف به جایی برمی‌گردد که مربوط به حقوق ایران است. مثل ظرفیت غنی سازی. در حالی که اینها مربوط به نیازهای کشور است.

قائم مقام وزیر خارجه تصریح کرد: یکی از عمده‌ترین تلاش‌های سیاست خارجی دولت جدید این بوده که اجازه ندهد فضای ظالمانه و امنیتی که علیه ایران تحمیل کردند منجر شود که ایران از حقوق خود محروم شود. این فضای تحمیلی هزینه‌ی زیادی را به کشور تحمیل می‌کرد و تاکنون خوشبختانه این فضا به مقدار زیادی شکسته شده است.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه دنیا تغییر کرده است به موضوع جنگ غزه اشاره کرد و گفت: اگر از طریق رسانه‌های سنتی جنگ غزه را پیگیری کنیم آنها این جنگ را ناجوانمردانه منعکس می‌کنند ولی در شبکه‌های اجتماعی این قضیه بر عکس است و بسیاری از احساسات و عواطف به سمت مردم غزه بر می‌گردد.

وی در ادامه خطاب به دانشجویان شرکت کننده در این مراسم گفت: به اندازه درس خواندن شما این مهم است که شما حقانیت ملت ایران را برای توسعه وپیشرفت در جهان به جهانیان نشان دهید تا کشوری بسازیم که شایسته ماست.

وی در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان مبنی بر این که آیا قرار نیست سفارت ایران در کانادا بار دیگر دایر شود یا دفتر حافظ منافعی به وجود آید گفت: در کانادا دولت جدیدی که سر کار آمده است تقریبا ورژن آن چند برابر بدتر از جورج بوش پسر است و مواضع کانادا آنقدر خصمانه است که ایجاد دفتر حافظ منافع که مطابق با کنوانسیون‌های بین‌المللی کاملا طبیعی است مسیرش با دشواری روبرو شده است در حالی که این اقدام در حال رخ دادن است.

وی در پاسخ به این سوال که اگر ما در سیاست خارجی تبدیل به یک قدرت منطقه‌ای شده‌ایم چرا منزلت ایرانی در منطقه رو به افول است با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران یک قدرت منطقه‌ای مستقل است افزود: بسیاری از ترتیبات در منطقه بدون حضور ایران شکل نمی‌گیرد و حرکت‌هایی که ایران با آن همراهی دارد در منطقه شانس موفقیتش بیشتراست و در حال حاضر ما توانایی تثبیت روندها را داریم و این قدرت صرفا در راستای به هم زدن روندها نیست.

وی در جواب این پرسش کننده گفت: آنچه که شما به آن اشاره کردید ممکن است بخشی از آن به سیاست خارجی ما بر گردد واین که توجه کافی به این نکات و نشان دادن یک تصویر متعادل و عقلانی کمتر بوده است و از سوی دیگر بر می‌گردد به شرایط انتقالی که در منطقه است و بازیگران جدیدی که می‌خواهند نقش ایفا کنند. در واقع با یک حالت بی‌ثباتی با توجه به این روند رو به رو هستیم تا یک توازن قوای جدیدی ایجاد شود.

وی همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با چرایی مسکوت ماندن توافق نامه ژنو و این که آیا این موضوع از طرف ایرانی‌ها خواسته شده یا طرف غربی‌ها گفت: جزییات توافق نامه ژنو چیز پنهانی ندارد و آشکار است. در طول مذاکرات مطلبی مطرح می‌شود وطرفین توافق کردند و تا وقتی که به توافق نرسیدند آنچه که دراین مذاکرات مطرح می‌شود در روزنامه‌ها نیاید و این یک امر طبیعی است؛ چرا که جریاناتی هستند که ممکن است منافع آنها در تحقق این توافق نباشد.

وی با طرح این پرسش که کدام بخش توافق نامه ژنو تاکنون محرمانه بوده است و شمانمی‌دانید گفت: چیز پنهانی در مذاکرات نیست. موارد اختلافی نیز روشن است ولی همانطور که گفتم تصمیم طرفین این است که تا توافق کامل صورت نگیرد جزییات هر مذاکرات در روزنامه‌ها منعکس نشود.

وی در مورد اعتبار پاسپورت ایرانی و این که در برخی از کشورها این پاسپورت اعتبار چندانی ندارد نیز گفت: اگر شما اجازه دهید که کشور شما سیبل شود و این که بدخواهان شما اهداف خود را با سیبل کردن شما پیش ببرند این فضا ایجاد می‌شود .

وی ادامه داد: ما تلاش کردیم که فضای امنیتی که علیه ایران تحمیل کرده بودند را بشناسیم و فضای واقعی از جمهوری اسلامی ایران به جهانیان انتقال دهیم.

وی همچنین در مورد بحث دریای خزر و سهم ایران از آن گفت: رژیم حقوقی دریای خزر سهم کشورها است و مسائل مربوط به آن از جمله منابع طبیعی و بحث‌های این چنینی موضوعات پیچیده‌ای است واختلاف نظر در مورد این مسائل است. ولی در مورد سهم ایران اگر با قبل از انقلاب صورت بگیرد ما در این زمینه جلوتریم ولی آنچه که مربوط به حقوق ماست باید مذاکرات ادامه پیدا کند تا حقوق ما تامین شود.

قائم مقام وزیر خارجه در مورد رابطه ایران با چین و روسیه نیز گفت: چین و روسیه دو عضو شورای امنیت هستند و دو کشوری هستند که معتقدند که جهان نباید به سمت تک قطبی شدن پیش برود و این نگاه با نگاه جمهوری اسلامی ایران و بسیاری از کشورها همسو است و در واقع این کشورها اعتقاد دارند که باید یک تلاش جمعی صورت بگیرد که با ایجاد هژمونی جدید مبتنی بر یک نظام تک قطبی جلوگیری شود و طبیعی است که این نگاه مشترک و این نگاه استراتژیک پایه‌هایی را برای همکاری فراهم می‌کند گرچه اختلاف‌نظرهایی نیز داریم.

وی در پاسخ به سوال پایانی این نشست در مورد نقش آمریکا در مذاکرات گفت: آمریکایی‌ها نقش اصلی را در مذاکرات دارند چرا که اصل تحریم‌ها مربوط به آمریکایی‌هاست اگر بحث‌ها در مذاکرات بتوانند خود را از فشار جریانات غیر مرتبط هسته‌ای خلاص کنند شانس موفقیت بیشتر است. .

وی با اشاره به برخی از مسائل داخلی آمریکا و رقابت‌هایی که در این کشور وجود دارد گفت: و در واقع سیاست‌های آمریکا هر چه قدر بتواند از این نوع جریانات که مرتبط با مسائل غیر هسته‌ای در طول مذاکرات فاصله بگیرد شانس توافق افزایش پیدا می‌کند ولی اگر از جیب ایران بخواهد این نوع مشکلاتی را که دارا می‌باشد را حل کند شانس موفقیت کمتر می شود.

انتهای پیام