سمسارهای جنگ عراق و سوریه ؟!

در خاورمیانه چیز عجیبی نیست که هرازگاهی فردی با عقده های روانی و اختلالات شدید از راه می رسد و با ذهنیتی شدیدا دون کیشوتی، قصد می کند تمام منطقه را به آتش بکشد؛ یک روز صدام، یک روز بن لادن و حالا جوانی که از هویتش اطلاعاتی دردست نیست، آمده و ادعای خلافت می کند.

ابوبکر البغدادی هرکه هست، فعلا توانسته از اوضاع درهم ریخته و پرآشوب خاورمیانه استفاده کرده و به صدر رسانه های جهانی بنشیند، برای خود قدرتی دست و پا کند ، اما مشکوک آنجاست که هیچکس مسوولیت ظهور و بروز او را نمی پذیرد.

اینکه از کجا آمده، از کدام منابع مالی تامین شده و چگونه به اینجا رسیده است، مگر می شود، هرکس اراده کرد بتواند برای خود تشکیلاتی برقرار کند، آن هم در این حد؟!

این سوالی است که خیلی ها این روزها در بغداد از همدیگر می پرسند. مگر در عراق یا در سوریه شخصیت های سیاسی مطرح از میان مخالفان اسد و مالکی کم بود که مردم به سمت البغدادی گرایش یابند؟

غربی ها او را محکوم می کنند و کشورهای منطقه نیز ظاهرا از او وحشت دارند، مانند عربستان سعودی، اما اتفاقاتی که پشت سرهم ردیف می شود و نشانه های عدیده آن، موضوع را هرچه بیشتر غیر قابل هضم می کند.

البغدادی با ظهورش، سوالات زیادی هم ایجاد کرده است؛ هم او که با اعمال و رفتارش نمایی غیر واقعی و خشن از اسلام را به جهانیان عرضه کرده است.

داعش که عملا در سوریه از ارتش این کشور شکست خورده و به دلیل همان شکست ها با گروههای همسویش از جمله النصره دچار اختلاف و درگیری های خونین شده بود، چطور یک شبه سر از موصل درآورد و به شکل باور نکردنی این استان را اشغال کرد؟ همه از این گروه تروریستی برائت می جویند، پس این گروه با کدام پشتوانه وارد صحنه امنیتی خاورمیانه شده است؟

این بحث را با چند جوان تحصیلکرده و از جمله بازرگان و تاجر اهل بغداد درمیان گذاشتیم، با جوانانی که به این باور رسیده اند، پای مافیای اسلحه و نفت در میان است. آنها اعتقاد دارند که پشت پرده های همه این حوادث، مافیایی است که سودش را می برد و کشورهایی در منطقه که سعی دارند، از قبل همان مافیا آرزوهای تاریخی و مالیخولیایی خود را محقق کنند؛ مانند عربستان و ترکیه !

**ترکیه

یکی از متهم های بحران اخیر عراق از نظر شهروندان عراقی، ترکیه است. آنان می گویند، داعش از منطقه شمال عراق (دهوک)، جایی که همه از میزان نفوذ ترکها در آن منطقه خبر دارند، عبور کرده و وارد موصل شده است.

عراقی ها اعتقاد دارند که ماه عسل ترکیه ای ها با دولت خودمختار کرد، بدون دخالت دولت مرکزی بغداد، به مذاقشان خوش آمده و منافع سرشاری برایشان همراه داشته است. بنابراین به فکر ایجاد دومین منطقه خودمختار این بار در محدوده سنی ها افتاده اند.

این برداشت تاحدودی، کمک آنکارا به داعش برای تصرف مناطق سنی نشین در شمال و غرب را توجیه می کند، به این معنا که زمینه را برای نفوذ ترکیه میان رهبران آینده این منطقه فراهم می کند تا به این ترتیب تجربه روابط با اربیل ، در موصل تکرار شود.

ترکیه جدا شدن موصل از عثمانی در قرن بیستم را هنوز باور نکرده و در آرزوی بازگرداندن آن است، اما عراقی ها یک باور هم دارند و آن اینکه دولت ترکیه ، حالا بعد از مناطق کردنشین چشم بر منابع نفت و گاز استان های سنی نشین دارد؛ وجود منابع عظیم نفت در موصل و گاز در الانبار !

اگر چه درباره وجود منابع گازی و میزان آن در الانبار تردیدهایی هست، اما ترک ها از همین حالا بر منابع نفت در استان های کردستان ، کرکوک و موصل بصورت غیر رسمی احاطه یافته اند.

البته در صحبت های روزمره حتی برخی عراقی ها می گویند، ذخایر گازی الانبار تا نزدیکی های استان کربلا هم وجود دارد؛ مناطقی مانند ˈعین تموزˈ که بعد از تغییرات جغرافیایی در زمان صدام حسین از کربلا منفک و به الانبار الحاق شد و حالا محل اختلاف میان این دو استان شده است.

**شرکت های نفتی

درعراق، تردیدهای زیادی به نقش شرکت های نفتی در بحران های اخیر منطقه وجود دارد. آنها می گویند، بحران ها عموما در مناطقی از خاورمیانه شکل گرفته که به نوعی دارای منابع عظیم نفت و گاز هستند.

از سه سال گذشته، مناطق نفتی سوریه به دست همین گروهها افتاده است. داعش و النصره و پیش از آن ارتش آزاد ، نفت این مناطق را به دلال های نفتی می فروشند.

در عراق، علاوه بر مناطق کردنشین که بدون اطلاع دولت مرکزی اقدام به استخراج و صادرات نفت کرده اند، موصل هم دارای ذخایر زیر زمینی نفت و گاز است و حالا صحبت از الانبار هم می شود.

صدور نفت از مناطق کردنشین از همان آغاز بحران اخیر موصل کلید زده شد و دولت ترکیه کار دلالی آن را به عهده گرفت.

در لیبی هم مناطق نفتی در اختیار شاخه لیبیایی القاعده قرار دارد که بطور مستقل اقدام به فروش نفت می کند.

اگر چه همه اینها را باید فعلا فرضیه تلقی کرد، اما وجود نشانه ها انسان را به تامل وا می دارد، بطوری که ˈالقاعده و داعش تاکنون مناطقی را هدف گرفته اند که منابع نقت دارد و جالب اینکه نفت را زیر 50 دلار و در برخی موارد تا 10 دلار به دلال های نفتی فروخته اند و درآمد آن صرف خرید سلاح شده است.

اینگونه است که در هر برداشتی از بحران خاورمیانه نام شرکت های نفتی آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی را می توان شنید و شاید به همین دلیل است که برخی ها سوداگری مافیای نفت و اسلحه در این بحران را با اصطلاح ˈسمساریˈ یاد می کنند.

خاورم**1770**1586