آشنایی با چشمه‌های آب معدنی خاش

شهرستان مرزی خاش در استان سیستان و بلوچستان به دلیل داشتن شرایط منحصر بفرد آب و هوایی و اقلیم متنوع و قرار گرفتن در جوار کوه تفتان سربلند (بام شرق ایران) که قله 4050 متری آن قدرت خداوندی را بنمایش می‌گذارد، از جاذبه‌ها و نعمت‌های ارزشمند خدادادی بهره مند است‌ که وجود چشمه‌های متعدد آب معدنی تنها نمونه‌هایی از عظمت الهی در منطقه هستند.

چشمه آب معدنی پرآب، روستای تمندان

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران‌(ایسنا)، منطقه سیستان و بلوچستان، چشمه آب معدنی پرآب، روستای تمندان در غرب کوهستان تفتان و شمال روستای تمندان قرار دارد.

بهترین راه دسترسی به روستای تمندان از مسیر جادهٔ خاش - زاهدان به فاصله ۴۸ کیلومتر است. فاصله این روستا تا مظهر چشمه در حدود ۷ کیلومتر است که باید پیاده طی شود.

مظهر چشمه بر آب از شکاف سنگ‌های توف آندزیتی می‌جوشد و نوع آب آن از آب‌های جوی و آب‌های آتشفشانی است.

آب چشمه برآب در ردیف آب‌های سولفات کلسیم همراه با منیزیم سرد است. دمای آب ۱۸ درجه سانتی‌گراد و آبدهی آن ۱۵ لیتر در ثانیه است.

‌چشمه آب معدنی دوشینگ، روستای دوشینگ، اسکل‌آباد

این چشمه در مسیر راه خاش - زاهدان و در شمال غربی کوه تفتان قرار دارد. از خاش تا دو راهی اسکل‌آباد ، ۴۰ کیلومتر و از دوراهی تا روستای دوشینگ ۱۴ کیلومتر و از این روستا تا مظهر چشمه در حدود ۵ کیلومتر است که ‌باید پیاده طی شود.

‌آب این چشمه خصوصیات آب‌های معدنی از نوع آب‌های جوی و آب‌های آتشفشانی نوخاسته را دارد و در ردیف آب‌های سولفات کلسیم همراه با منیزیم ولرم است. دمای آب ۲۵ درجه سانتی‌گراد و میزان آبدهی آن ۹ لیتر در ثانیه است.

‌چشمه آب معدنی زنگ، روستای سنگان

این چشمه در شرق کوه تفتان و در غرب روستای سنگان قرار دارد و راه ارتباطی آن از طریق روستای سنگان است. مظهر چشمه از شکاف سنگ‌های توف‌آندزیتی می‌جوشد. آب این چشمه نیز مانند سایر چشمه‌های معدنی و گرم اطراف کوه تفتان با آخرین فعالیت‌ آتش‌فشانی کوه تفتان مرتبط است. آب چشمه زنگ در ردیف آب‌های سولفات کلسیم همراه منیزیم زیاد با واکنش اسیدی سرد است. دمای آب ۱۸ درجه سانتی‌گراد و آبدهی آن ۴ لیتر در ثانیه است.

چشمه آب معدنی استخر طبیعی (دریاچه ولان)، روستای کوته

این استخر در شمال غربی کوه تفتان و روستای کوته قرار دارد که راه ماشین‌رو ندارد و فاصلهٔ‌ آن تا روستای کوته در حدود ۷ کیلومتر است. شکل طبیعی این حوضچه بیضی است. آب آن به وسیله چشمه‌های متعدد کف حوضچه تأمین می‌شود. علت به وجود آمدن این استخر به این صورت است که محل آن نسبت به نقاط اطراف ارتفاع کم‌تری دارد و در نتیجه، فشار هیدرواستاتیکی ستون آب به کم‌ترین مقدار می‌رسد. در کف دریاچه که سنگ‌های آن از توف‌آندزیتی تشکیل شده است، آب به صورت جوشان در نقاط متعدد از زمین خارج می‌شود.

سطح آب دریاچه در فصول مختلف سال متغیر است و در فصل بارندگی سطح آب بالاتر و در اواخر پاییز به پایین‌ترین حد خود می‌رسد. علاوه بر پدیدهٔ ژئوشیمیایی که بین سنگ و آب ایجاد می‌شود، ‌ تبخیر زیاد آب سبب ازدیاد مواد معدنی می‌گردد. آب دریاچهٔ ولان در ردیف آب‌های سولفات کلسیم همراه با منیزیم و کلروره سدیم ولرم است.

چشمه‌های آب معدنی ترشاب بالا و ترشاب پایین

این چشمه‌ها در جنوب آتشفشان تفتان قرار دارند و دسترسی به مظهر آنها از طریق جاده خاش - زاهدان امکان‌پذیر است. فاصله چشمه‌ها از خاش تا دو راهی روستای ترشاب در حدود ۲۸ کیلومتر و از دو راهی تا خود روستای ترشاب ۸ کیلومتر و از این منطقه تا مظهر چشمه ترشاب بالا ۷ کیلومتر و تا ترشاب پایین ۸ کیلومتر است. هر دو مسیر را از روستای ترشاب بایستی پیاده طی کرد. آب این چشمه‌ها از شکاف سنگ‌های توف‌آندزیتی از چند نقطه در ارتفاعات مختلف به صورت چشمه‌سار از زمین خارج می‌شود.

این چشمه‌ها از نوع برخوردی هستند. زیاد بودن مقدار گاز دی‌اکسید سیلیسم و مقدار گاز دی‌اکسید کربن نشان‌دهندهٔ منشأ عمیق آب چشمه و ارتباط آن با آتشفشان تفتان است. آب این چشمه‌ها در ردیف آب‌های سولفات کلسیم همراه با منیزیم زیاد با واکنش اسیدی و سرد است. دمای آب ۱۵ درجه سانتی‌گراد و آبدهی آن ۶ لیتر در ثانیه است.

چشمه‌های آب معدنی کلکوه، برآبک، مرغاب، چاهک، گنج امین و ... از دیگر این چشمه‌ها هستند که تمامی در دامنه کوه تفتان قرار دارند و سرشار از املاح معدنی بوده که دارای خواص طبی هستند. هم اینک مردم منطقه جهت مداوای بیماری‌هایی همچون بیماری دستگاه گوارشی، بیماری‌های جلدی و پوستی و روماتیسم به آنجا مراجعه می‌کنند.

‌انتهای پیام