سیاست‌های سازمان سینمایی در تولید آثار سینمایی چیست؟

سرانجام پس از یک سال از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید؛ دفترچه رویکردها، راهبردها و سیاست‌های سازمان سینمایی در دولت تدبیر و امید درحالی منتشر شد که در این دفترچه به صنوف زیرمجموعه خانه سینما، بنیاد سینمایی فارابی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و همچنین معاونت نظارت و ارزشیابی و معاونت توسعه و پشتیبانی توجه ویژه‌ای شده است.

به گزارش خبرنگار ایلنا، این دفترچه که در 65 صفحه و در 5 فصل منتشر شده؛ تمام سیاست‌های سازمان سینمایی را در بخش‌های تولید و عرضه‌ی آثار سینمایی مستند، داستانی، کوتاه و انیمیشن، توسعه‌ی فضای نمایش سالن‌های سینمایی، توسعه‌ی شبکه نمایش خانگی، حضور بین‌المللی سینمای ایران، اکران، توزیع و عرضه حرفه‌ای محصولات سینمایی و سمعی و بصری تعیین کرده است.

در فصل اول از این دفترچه به تولید آثار سینمایی پرداخته شده است. برای تولید آثار سینمایی سازمان سینمایی بیش از 13 سرفصل را در بخش سیاست اجرایی اعلام کرده است که از مهمترین بندهای آن می‌توان به متنوع‌سازی گونه‌های سینمایی با مضامین انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، ایجاد فضای رقابتی سالم بین فیلمسازان و پخش‌کنندگان، متنوع‌سازی مضامین و شکل‌گیری درام‌های متنوع و همچنین حمایت از تولید فیلم‌ها در همه زمینه‌ها و گونه‌ها اعم از بزرگسالان، کودک و نوجوان، طنز حادثه‌ای، خانوادگی و معمایی اشاره کرد.

عدم صدور پروانه ساخت برای فیلم‌های اولی که کارگردان‌های آنها و تهیه‌کنندگان‌شان فیلم اولی هستند، عدم حمایت از یک فیلم سینمایی توسط دو موسسه، حمایت از تولید آثار مستقل و فاخر با تایید رئیس سازمان سینمایی از جمله بندهای مهم این بخش است. همچنین حمایت از آثاری که به محورهایی همچون تاریخ و فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی، تحکیم نهاد خانواده، تعمیق ارزش‌های اسلامی، بازشناسی مشاهیر و مفاخر دینی، گسترش اندیشه‌های دینی و سیاسی حضرت امام، ارتقای سطح فرهنگ عمومی از طریق ترویج سبک زندگی، اشاعه ارزش‌های دینی و ملی، آثار قصه‌گو، قهرمان‌محور و بدون پایان باز مورد توجه جدی قرار گرفته است.

در این بخش به فیلمنامه و نگارش و تولید فیلمنامه توجه زیادی شده و قرار است بنیاد سینمایی فارابی از سه فیلمنامه که به شکل کارگاهی، اقتباسی و راهبردی تولید شود؛ حمایت کند. همچنین از 50 فیلمنامه‌ای که با همکاری کانون فیلمنامه‌نویسان نوشته شود و مورد تایید آن کانون باشد؛ حمایت و خریداری می‌شود.

در بخش حمایت از تولید فیلم‌های اول سینمایی توسط کارگردان‌های اول قرار است از هشت فیلم اولی در سال 93 حمایت شود که مجری این حمایت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است و باید نحوه تعیین حمایت‌ها در پایان خرداد و پایان شهریور توسط این مرکز اعلام شود. حداکثر مشارکت در تولید فیلم اولی به میزان هشتاد درصد کل هزینه تعیین شده است که پس از دریافت پروانه ساخت در 4 قسط تا مرحله پروانه نمایش پرداخت می‌شود.

حمایت از تولید آثار سینمایی (غیر از فیلم اولی‌ها) به صورت اعطای تسهیلات قرض الحسنه صورت خواهد گرفت که می‌تواند به صورت غیرنقدی و از طریق تجهیزات تولید و یا هزینه اجازه تجهیزات باشد. مرجع تشخیص و محاسبه امتیازات و تخصیص حمایت با شورای حمایت از آثار سینمایی است که با تایید معاون وزیر و رئیس سازمان سینمایی در بنیاد سینمای فارابی تشکیل می‌شود. حمایت از آثار سینمایی در دو سطح پیش‌بینی شده که در سطح یک حداکثر 20 فیلم و در سطح دو حداکثر 12 فیلم به صورت اعطای وام قرض‌الحسنه حمایت می‌شود. مجری این بخش نیز بنیاد سینمایی فارابی است.

در بخش حمایت از تولید فیلم مستقل و مشارکت در تولید اعلام شده است که از تولید 4 فیلم کودک و نوجوان و همچنین 9 فیلم سینمایی بزرگسالان در سال 93 حمایت خواهد شد اما حمایت آثاری که ساخت آنها بیش از 4 هزار میلیون ریال هزینه داشته باشد صرفا به صورت مشارکت است. شورای حمایت از آثار سینمایی این بخش نیز در بنیاد سینمایی فارابی قرار دارد و مرجع تشخیص و تخصیص اعتبارات بنیاد سینمایی فارابی است و مسئولیت انتخاب مشاوران و نظارت بر روند پیشرفت آثار و همچنین ارائه گزارش دوره‌ای با مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی است.

در بخش حمایت از تولید فیلم سینمایی فاخر تاکید شده است که در سال بین یک یا دو اثر سینمایی فاخر آن هم در موضوعات دینی و ملی، تاریخی، تمدنی، انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، به تشخیص شورای عالی فرهنگی که توسط معاون وزیر و رئیس سازمان سینمایی تعیین خواهد شد صورت خواهد گرفت اما گزارش پیشرفت روند تولید پروژه به صورت دوره‌ای توسط مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی و مشاوران و ناظران پروژه به شورای عالی فرهنگی ارائه می‌شود.

در بخش حمایت از پیش خرید حقوق نمایش خانگی، تلویزیونی و آثار سینمایی، شورای حمایت موسسه رسانه‌های تصویری به عنوان مرجع تشخیص و تخصیص حمایت تعیین شده اما اولویت پیش خرید حقوق نمایش خانگی و تلویویزنی (رایت با موسسات ویدیو رسانه خصوصی است) و مبلغ حمایتی مصوب شورای حمایت موسسه رسانه‌های تصویری برای خرید حقوق نمایش خانگی به صورت وام در اختیار موسسه ویدیو رسانه قرار می‌گیرد.

در بخش حمایت از تبلیغات، خدمات فنی و پخش و اکران فیلم‌های سینمایی، موسسه سینماشهر به عنوان مجری فعالیت حمایتی مذکور از طریق انعقاد قرارداد با مراکز واجد صلاحیت تعیین شده است و فیلم‌های سینمایی دارای پروانه نمایش برای بهره‌مندی از تبلیغات حمایتی ازسوی معاونت نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی به موسسه سینما شهر معرفی می‌شود.

حمایت از تبلیغات آثار سینمایی دارای پروانه نمایش و مشخص شده به تفکیک هر دوره از اکران و با پیش‌بینی 60 فیلم سینمایی در طول سال صورت می‌گیرد.

در بخش یارانه کارت میزان حمایت از اجرای طرح یارانه کارت سینما با پیش‌بینی سه میلیون نفر بلیت و متوسط یارانه ده هزار ریال تعیین شده است که به تناسب خرید اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است. طرح یارانه کارت توسط موسسه سینماشهر به عنوان مجری طرح و با مشارکت دستگاه‌های اجرایی و نهادهای دولتی و غیردولتی اجرا می‌شود.

در بخش حمایت از اجرای طرح سینمای هنر و تجربه مشخص شده است که این طرح با هدف به وجود آوردن پاتوقی برای علاقمندان سینما و توجه به مخاطبان خاص سینما اجرا می‌شود. شورای سیاست‌گذاری طرح به عنوان مرجع تشخیص و انتخاب فیلم‌ها برای اکران در گروه سینمایی هنر و تجربه تصمیم‌گیری می‌کند و مدیر اجرایی طرح مسئول اجرای طرح است که توسط سازمان سینمایی معرفی می‌شود. مدیر اجرایی باید با همکاری موسسه سینماشهر با 5 سالن سینما قرارداد ببندند و در هر دوره از اکران تعداد 5 فیلم به صورت متناوب و چرخشی در یک تا 5 سالن سینما به نمایش درمی‌آید.

در بخش تولید فیلم کوتاه، فیلم کوتاه به سه فیلم کوتاه آموزشی، کوتاه نیمه حرفه‌ای و کوتاه حرفه‌ای تقسیم‌بندی شده است. در بخش کوتاه فیلم آموزشی فیلمسازان ابتدا باید دوره آموزش یکساله‌ای را بگذرانند که در این طرح 1500 نفر از هنرجویان از سراسر کشور آموزش می‌بینند به شکلی که سهم هر دفتر در سراسر کشور 25 نفر باشد.

هنرجویان در پایان دوره گواهینامه می‌گیرند و می‌توانند فیلم کوتاه بسازند و انجمن سینمای جوان از هنرجویان مستعد و علاقمند دعوت می‌کند.

تولید فیلم کوتاه نیمه حرفه‌ای نیز توسط انجمن سینما جوان صورت می‌گیرد و این انجمن از 100 فیلم کوتاه بصورت نیمه حرفه‌ای در سال 93 حمایت می‌کند. تولید فیلم کوتاه حرفه‌ای نیز برای کمک به تولید فیلم‌های 35 میلیمتری است. اما این نوع حمایت صرفا شامل فیلمسازان شاخص و حرفه‌ای فیلم کوتاه، طرح‌های برگزیده از سوی دفتر مناطق انجمن و اعضای پیوسته انجمن فیلم کوتاه است.

تولید فیلم مستندبه صورت حرفه‌ای در سه بخش کوتاه، نیمه بلند و بلند صورت می‌گیرد که مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به عنوان بازوی اجرایی سازمان سینمایی این حمایت را انجام می‌دهد و در طول سال از 84 فیلم مستند حمایت و پشتیبانی خواهد کرد و همچنین از30 فیلم مستند که طرح آنها توسط مستندسازان برگزیده جشنواره‌های معتبر ارائه می‌شود حمایت خواهد کرد. طرح‌های پیشنهادی فیلمسازان برگزیده خارج ازنوبت در شورای حمایت بررسی می‌شود.

در بخش تولید انیمیشن کوتاه حرفه‌ای و سینمایی برنامه‌ریزی شده است در بخش تولید انیمیشن کوتاه صرفا از سینماگرانی حمایت می‌شود که حداقل سه اثر حرفه‌ای در حوزه انیمیشن تولید کرده باشند و اعضای پیوسته آسیفا و برگزیدگان جایزه اول جشنواره‌های معتبر مورد حمایت قرار می‌گیرند. این بخش توسط انجمن سینما جوان انجام می‌شود اما شورای حمایت از تولید فیلم انیمیشن در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی مسئولیت نظارت بر تولید انیمیشن کوتاه را دارد.

در بخش تولید انیمیشن سینمایی بعد از کسب پروانه ساخت ازسوی شورای حمایت از تولید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بررسی می‌شود. قرار است در سال حداکثر از دو فیلم انیمیشن سینمایی حمایت شود که این حمایت به صورت مشارکت است و صرفا با مجوز نهایی رئیس سازمان سینمایی مجاز است.

در بخش تولید فیلم کوتاه داستانی، حرفه‌ای صرفا از اعضای پیوسته انجمن فیلم کوتاه معرفی شدگان ازسوی انجمن دستیاران و برنامه ریزان سینما ایران و فیلم‌سازانی که حداقل سه اثر نمونه و شاخص داستانی داشته باشند صورت می‌گیرد. شورای حمایت از فیلم کوتاه داستانی حرفه‌ای در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی قرار دارد. در سال از 15 فیلم کوتاه حرفه‌ای داستانی حمایت می‌شود و این حمایت به صورت مشارکت در تولید است.

در ادامه این دفترچه جدول چارچوب ارزشیابی حمایت از تولید فیلم سینمایی دارای پروانه ساخت منتشر شده است که براساس آن فیمسازان باید در 5 سر فصل فیلمنامه، تهیه کننده، کارگردانی، پیش‌بینی جذب مخاطب یا تماشاگر، مشاور امتیازات لازم را کسب کنند.

حداکثر امتیاز در این بخش 100 امتیاز است که کسب هر امتیاز از جدول معادل درصد برخورداری از حمایت را تعیین می‌کند.

بخش فیلمنامه حداکثر 72 امتیاز بخش تهیه‌کنندگی حداکثر 25 امتیاز، بخش کارگردانی حداکثر 25 امتیاز، بخش پیش‌بینی جذب مخاطب حداکثر 5 امتیاز و بخش مشاور 10 امتیاز را دارد.

در بخش فیلمنامه، فیلمنامه‌هایی که دارای مضامین انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و دینی باشند 25 امتیاز، کودک و نوجوان 12 امتیاز، اجتماعی 10 امتیاز، طنز و کمدی 10 امتیاز، سایر 5 امتیاز در بخش تهیه‌کننده سابقه تهیه‌کننده 10 امتیاز، میزان فروش فیلم‌های قبلی 10 امتیاز، تعداد و نوع جوایز کسب شده از جشنواره‌های فجر کودک و نوجوان و بین‌المللی 5 امتیاز.

در بخش کارگردانی سابقه کارگردان 10 امتیاز، میزان فروش فیلم‌های قبلی 10 امتیاز و تعداد و نوع جوایز کسب شده از جشنواره‌های فجر، کودک و بین‌المللی 5 امتیاز.

امتیازات فوق حداکثر امتیازات است.

در فیلم‌هایی که مشاور وجود نداشته باشد امتیاز آن بین تهیه‌کننده و کارگردان تقسیم خواهد شد.

گزارش از: علی زادمهر