مدرس دانشگاه های قم: اجبار و تحمیل، جوهره دین را می سوزاند

حجت الاسلام والمسلمین محمود شفیعی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: خداوند متعال امکاناتی مانند عقل، احساس، شعور، و قدرت انتخاب و اختیار برای آشنایی و پذیرش دین، و عمل به دستورات آن را به انسان ها هدیه کرده است و اجبار و تحمیل در آن جایی ندارد.

استاد دانشگاه مفید قم گفت: بنیاد دین، امری اخلاقی، معنوی، قدسی و مربوط به تمایل درونی انسانهاست و هیچ ربطی به عامل بیرون از فرد به عنوان یک عامل اجبار کننده ندارد.

وی گفت: البته گاهی ممکن است تک تک افراد به تنهایی نتوانند بخش های روبنایی و اجرایی دین را اعمال کنند و به صورت عقلایی آن را به نهاد دولت واگذار می کنند که این واگذاری و نحوه اعمال آن نیز ضوابط و سازوکارهای مشخص خود را دارد.

شفیعی خاطرنشان کرد: مباحث بنیادین دین مانند اخلاقیات، معنویات، خلقیات انسانی و اساس انسانیت اجباربردار نیست و توحید هم در محور اعتقادات جای می گیرد.

استاد دانشگاه باقرالعلوم قم اظهار داشت: براساس اسلام، همه انسان ها، مخاطب دین هستند و پیامبر اسلام (ص) وقتی مبعوث شدند هر چند واسط دریافت پیام بودند ولی همه انسان ها را مخاطب قرار دادند و برپایی دین هم بر عهده همه انسانها بوده است.

شفیعی خاطرنشان کرد: بخشی از امور دینی از جمله احکام دینی و مسائل روبنایی هستند که اگر دولت بخواهد آنها را اجراء کند باید از مجرای رضایت و همکاری مومنان عبور کند.

شفیعی گفت: مسائل روبنای دین که یک سری احکام اجرایی مانند احکام جزائی می باشد نیازمند سازوکار بیرونی برای اجرا است و خود مومنان مانند همه عقلای دنیا این را می دانند و دنبال سازوکار می گردند و در همین راستا، به نحو ممکن آن را به دولت واگذار می کنند تا به مرحله اجرا درآید.

وی ادامه داد: واگذاری این امور به دولت هم شرایط و سازوکاری دارد، حاکم اگر معصوم باشد، شرایط به گونه ای است و اگر معصوم نباشد نیز باید شرایط خاص خود را داشته باشد و در هر حالت در اسلام، برای امور روبنایی و احکام اجرایی خصوصا آنها که نیازمند کاربرد زور و قوه قاهره است، ساز و کارهای معینی وجود دارد.

وی با اشاره به تفاوت میان دولت دینی و دین دولتی، خاطرنشان کرد: دولت دینی، دولتی است که مقید به مبانی دین باشد و مجموعه ای از قواعد مرتبط با حکومت مانند مقابله با ظلم و ستم نسبت به مردم، امانتداری و پرهیز از اسراف و امور مطلوب دیگر اسلامی را به انجام رساند.

عضو هیات علمی دانشگاه مفید ادامه داد: دین دولتی آن است که مجموعه قواعد به وسیله دولت اجراء شود، و مسائل عمدتا از مسیر و مجرای دولت عبور کند و مربوط به مومنان نباشد و دین، آنگونه که دولت می خواهد اعمال شود.

شفیعی خاطرنشان کرد: مساله دولت دینی و دین دولتی و چگونگی وظیفه دولت نسبت به دین، نیازمند بحث های دقیق و عمیق در قالب مناظره میان صاحبنظران و نگارش کتاب های بسیار است. ک/3

7401 / 380/