گفتند «سماع» باید از کتاب حذف شود

عین‌له غریب معتقد است اگرچه شرایط ممیزی کتاب کمی بهتر شده اما برای عملی شدن وعده‌ها در این زمینه باید منتظر ماند.

این مترجم در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) درباره وضعیت ممیزی در دولت جدید گفت: تنها یک کتاب من در دولت جدید مجوز نشر گرفته که آن هم یک کتاب تئوریک یعنی «با و بی تکلف» است که درس‌گفتارهای پاموک درباره ادبیات است؛ برای همین بر اساس یک کتاب نمی‌توان حرف زد، اما از حرفهای دیگران مشخص است که در کلیت قضیه قدری تسهیل و بیش از آن تسریع رخ داده است. رمان «کتاب سیاه» پاموک با ترجمه من سه سال منتظر مجوز بود بی آنکه جواب روشنی به آن داده شود، اما الآن این روند اصلاح شده است.

او در ادامه تاکید کرد: اما مساله اصلی در ممیزی این است که همه کارمندان را که نمی‌شود تغییر داد، بنابراین باید سیاست‌های کلی عوض شود و این زمان‌بر است و باید منتظر ماند تا نتیجه را دید.

غریب در انتقاد از وضعیت ممیزی در دولت پیش گفت: بیش از همه برخورد غیرتخصصی در ممیزی آزاردهنده بود. آن‌ها تنها به دنبال کلمه بودند و مفهومی ممیزی نمی‌کردند. من بارها برای گفت‌وگو درباره کتاب‌هایم به ارشاد رفتم، اما اساسا زبان آن‌ها را نمی‌فهمیدم. آن‌ها هیچ شناختی از متن ادبی و رمان نداشتند و تنها در ذهنشان حک شده بود که واژه‌ای خاص نباید بیاید؛ به متن و مفهوم کاری نداشتند. موضوع دیگر این بود که این‌قدر جواب کتاب را دیر می‌دادند که وقتی به کتابی اصلاح وارد می‌کردند و می‌خواستیم دوباره آن را بازبینی کنیم دیگر منِ مترجم از فضای کتاب بیرون آمده بودم و نمی‌توانستم این کار را به راحتی انجام بدهم، ممیزیِ شدیدتر قابل تحمل‌تر است تا این انتظارهای طولانی.

او همچنین با اشاره به ممیزی‌های عجیبِ کتاب‌ها گفت: در کتاب «سربازان خدا» فردی بود که عارف بود و سماع می‌کرد، گفته بودند سماع باید حذف شود چون به رقص مربوط است. من در جلسه‌ای دوساعته توضیح دادم تا قبول کردند سماع و رقص دو چیز مجزاست و این پاراگراف کتاب حذف نشد.

این مترجم درباره اصل ممیزی هم گفت: من فلسفه خوانده‌ام و لیبرال‌ترین فلاسفه هم نمی‌توانند ممیزی را به کل رد کنند، اما تنها راه این است که ممیزی تخصصی شود و کارکنان و قوانین هم نگاهی تخصصی داشته باشند. این سبب می‌شود که تکلیف ما در مرحله انتخاب کتاب مشخص باشد. این خنده‌دار است که ممیزی شانسی است؛ در یک کتاب نام مشروبات می‌آید اما کتابی دیگر به همین دلیل مجوز نشر نمی‌گیرد.

عین‌له غریب درباره تاثیر ممیزی بر منفعل شدن ادبیات هم عنوان کرد: من امیدوارم که این شرایط ما را به انفعال وادار نکند و فکر می‌کنم در دوره قبل این اتفاق برای همکاران من نیفتاد، اما اگر این دوره هم شرایط همانطور می‌ماند، ما یا باید از کار کنار می‌رفتیم یا دچار انفعال و خودسانسوری می‎شدیم. باید توجه کرد که ادبیات مهم‌ترین عنصر فرهنگ‌ساز است، خصوصا ادبیات تطبیقی و ترجمه، برای همین هر سنگی که جلو پای ما بیفتد، در فرهنگ و تمدن اثر می‌گذارد.

این مترجم با اظهار امیدواری برای تغییر اوضاع گفت: با توجه به اینکه هنوز زمان کمی گذشته، تغییر خیلی ملموسی رخ نداده، اما اگر حرفهای وعده‌ داده‌شده عملی شود، من با حسن نیت فکر می‌کنم شرایط بهتر خواهد شد.

انتهای پیام