راهکار پیشنهادی کارشناسان موسسه پرینستون برای حل مساله سانتریفیوژهای ایران

در حالی که مقام های ایرانی و آمریکایی امروز در ژنو دیدار مستقیمی را برگزار می‌کنند موسویان مذاکره کننده سابق هسته‌ای ایران و برخی کارشناسان موسسه پرینستون راهکار پیشنهادی را برای حل و فصل مساله سانتریفیوژهای ایران ارائه کرده‌اند.

به نقل از المانیتور، راهکار پیشنهادی کارشناسان و تحلیلگران موسسه پرینستون می‌تواند مساله فعالیت سانتریفیوژهای ایران در بلند مدت را حل و فصل کند.

بر اساس این گزارش طرح پیشنهادی کارشناسان پرینستون به ایران اجازه می‌دهد تا دستگاه‌هایی را که هم اکنون برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده می‌کند تا ۵ سال آینده به سانتریفیوژهای پیشرفته‌ای تبدیل کند. البته این طرح پیشنهادی تعداد سانتریفیوژهایی را که ایران برای توسعه برنامه هسته‌ای صلح آمیز خود نیاز دارد کاهش خواهد داد ولی نگرانی‌هایی را در خصوص توانایی ایران برای تولید سوخت و سلاح هسته‌ای افزایش خواهد داد.

نویسندگان این طرح پیشنهادی برای حل و فصل این نگرانی نیز پیشنهاد داده‌اند تا ایران و ۶ قدرت جهانی اقدام به ایجاد یک کارخانه غنی‌سازی چند ملیتی کنند که بتواند سوخت مورد نیاز نیروگاه هسته‌ای ایران و سایر کشورهای منطقه را تامین کند. کارشناسان موسسه پرینستون بر این باورند که این راهکار می‌تواند نگرانی‌های موجود در خصوص تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم در خاور میانه و سایر مناطق جهان را از بین ببرد.

تعداد و نوع سانتریفیوژهایی که ایران قصد دارد از آن استفاده کند بارها در مذاکرات هسته‌ای مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته است.

ایران هم اکنون ۱۸ هزار سانتریفیوژ از نوع «آی آر ۱» در اختیار دارد که ۱۰ هزار دستگاه آن فعال است. ایران پیشنهاد داده است که برای تولید سوخت هسته‌ای به بیش از ۱۰۰ هزار دستگاه سانتریفیوژ نیاز دارد. قرارداد عرضه سوخت هسته‌ای نیروگاه بوشهر آکتور کوچک نیز برای تولید ایزوتوپ‌های دارویی و تحقیقات هسته‌ای بسازد.

برخی کارشناسان هسته‌ای آمریکا بر این باورند که ایران باید تعداد سانتریفیوژهای فعال خود را به کمتر از ۴ هزار دستگاه کاهش دهد. نویسندگان این طرح بر این باورند که ایران می‌تواند با همکاری نزدیکتر با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این اطمینان را به قدرت‌های جهانی بدهد که به توافقنامه موقت هسته‌ای پایبند بوده است.

بر اساس این توافقنامه ایران به فعالیت‌های تحقیقاتی و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته ادامه داده ولی هیچ سانتریفیوژ جدیدی را نصب و راه اندازی نکرده است. بر اساس این طرح پیشنهادی ایران می‌تواند ظرف مدت ۵ سال آینده سانتریفیوژهای کنونی را با نسل جدید سانتریفیوژها موسوم به آی آر ۲ جایگزین کند.

با توجه به اینکه سانتریفیوژهای نسل جدید ۵ برابر کاراتر از سانتریفیوژهای قبلی است ایران می‌تواند همان مقدار اورانیوم غنی شده را با این دستگاه‌های جدید تولید کند. طرح پیشنهادی کارشناسان پرینستون به مذاکره کنندگان هسته‌ای ایران و آمریکا ارائه شده است.

رابرت آینهورن مذاکره کننده سابق آمریکا که سال گذشته وزارت خارجه این کشور را ترک کرد در ارزیابی طرح پیشنهادی موسسه پرینستون گفت: واکنش کلی من به این طرح پیشنهادی این است که این طرح یک پایه و اساس مطمئن برای دستیابی به توافق هسته‌ای نیست. این پیشنهاد به ایران این امکان را می‌دهد که پس از انقضای قرارداد با روسیه در سال ۲۰۲۱ میلادی برای تامین سوخت هسته‌ای نیروگاه بوشهر توانایی فوری برای غنی‌سازی اورانیوم داشته باشد و این مساله به روشنی برای آمریکا غیر قابل قبول خواهد بود.

در شرایطی که اکثر کشورهای جهان سوخت هسته‌ای مورد نیاز را خودشان تولید نمی‌کنند و آن را از کنسرسیوم‌های بین‌المللی نظیر اونرکو و آروا در اروپا خریداری می‌کنند ایران در عین حال تجربه بدی در زمینه همکاری با این کنسرسیوم‌ها دارد. ایران یک بار در زمان رژیم شاهنشاهی قراردادی را با کنسرسیومی موسوم به یورودیف امضا کرد ولی پس از پیروزی انقلاب اسلامی این کنسرسیوم اورانیوم غنی شده مورد نیاز را در اختیار ایران قرار نداده است.

23503