هم پیمانی با سیسی،آری یا نه؟

زهرا رمضانی:

انتخابات ریاست جمهوری مصر در شرایطی در حال برگزاری است که نتیجه کمابیش مشخص است و السیسی برنده صندوق های رای خواهد بود. علاوه بر بخش بزرگی از مردم که با سابقه ذهنی خوب از نظامیان به صف حامیان السیسی پیوسته اند، سایر گروههای سیاسی مصر از سلفی ها گرفته تا نیروهای سکولار ، چپ و لیبرال به استثنای گروه 6آوریل و جریان حزب الدستور و البرادعی که به تحریم انتخابات دست زده اند، همگی به حمایت از نامزدی السیسی پرداخته اند.اما نکته ای که در این میان توجه به آن ضروری به نظر می رسد این است که آیا این هم رایی و هم سویی جریانات متقابل در فردای پس از انتخابات نیز ادامه خواهد یافت؟به نظر می رسد با توسل به استدلالاتی چند می توان مدعی شد که شرایط بی ثبات عرصه سیاسی مصر ولو با وجوداتفاق نظر فعلی، پس از این انتخابات همچنان ادامه خواهد یافت و ثبات این همراستایی چندان به طول نخواهد انجامید.

سابقه هم پیمانی های پس از انقلاب:
شاید این ادعا گزاف نباشد که گفته شود بخشی از دلایل وقایع صورت گرفته در مصر در روند حوادث بعد از انقلاب ،متاثر از رفتار نخبگان احزاب و جریانات سیاسی بود که حداقل در سطح کلان با یکدیگر به توافق نرسیده بودند و این آشفتگی و عدم ثبات هر روز مردم مصر را به سمت و سویی در خیابانها می کشاند و در نهایت تمام این ائتلافهای سست و شکننده بود که منجر به رضایت مردم به حکمرانی نظامیان برای حصول به خواسته های اولیه و حداقلی شان، یعنی همان "ثبات" و "امنیت" شد.ائتلاف دموکراتیک،ائتلاف مصریان،اتحاد دموکراتیک تنها بخشی از ده ها ائتلافی بود که میان گروهها انجام شد و پس از چند روز رنگ باخت؛ لذا که اگر آنچه که امروز گروههای سیاسی را در یک صف واحد قرار داده صرفاً ریسمان پوسیده ای همچون رهایی از دست گروه دیگری همچون اخوان باشد،به طور قریب به یقین فردای پس از انتخابات شاهد آغاز روند جدیدی در عرصه بروز و ظهور این تفاوت ها و مجدداً دوره دیگری از بی ثباتی خواهیم بود.

تبدیل عامل اتحاد به عامل افتراق:
آنچه که امروز کاملا در عرصه سیاسی مصر مشخص است،یکی از عوامل به خط شدن گروهها در صف نظامیون،توافق همه آنها در تقابل با اخوان المسلمین است.از نامزد چپ گرای این دوره گرفته تا رئیس جمهور آینده، همگی بر مجرم و تروریست بودن این گروه و دور نگه داشتن آنها از صحنه سیاست متفق القول اند.اما در این میان به نظر می رسد عاملی وجود دارد که شاید توجه به آن سناریوهای متعدد دیگری را در افق سیاسی مصر بگشاید و فضا را به سمتی هدایت کند که شاید این عامل وحدت بخش را به عامل اختلاف تبدیل کند.تشکیل جنبش مسالمت آمیز اخوان،شنیدن زمزمه هایی مبنی بر تغییر سیاست اخوان و آغاز مذاکرات با نظامیان (اینکه اخوان دست از اعتراض بردارد و در مقابل نظامیان با عدم تعقیب فعالان مسالمت جوی اخوان راه را برای ورود مجدد آنها به عرصه سیاسی بازگرداند)و مهمتر از همه سابقه فعالیت اخوان المسلمین که با تجربه سرکوب سالهای دهه 50 و 70 حیات سیاسی خود را پیش میبرد ؛ همه اینها می تواند وقایعی را سبب شود که ،آرایشی جدید را در سطح گروههای مختلف ایجاد کند که چندان بعید نیست.

عوامل بالقوه تنش زا :
جدای از آنکه می توان گفت شرایط اقتصادی ،اجتماعی مصر به گونه ای است که هرکدام به تنهایی میتواند عاملی برای به چالش کشاندن دولت نظامی آینده باشد،هریک از گروههای عرصه سیاسی مصر اعم از نیروهای سکولار،سلفی که امروز در کنار نظامیون ایستاده اند؛توانایی ایجاد بحرانی را برای السیسی و یارانش دارند..ناامنی های اخیر ایجاد شده در صحرای سینا که به تحرکات نیروهای سلفی تندرو نسبت داده می شود همراستا با جریان رادیکال سلفی در جامعه مصر که به فعالیت در تضاد با سایر گروههای مذهبی جامعه مصر و اقلیت هایی چون مسیحیان می پردازد،در فضای غبار آلود فعالیت های تروریستی که به جریان تندرو اخوان نسبت داده می شود و همچنین تضاد آشکارو بنیادینی که میان اهداف و روش گروههای لیبرال-سکولار با نظامیون وجود دارد همگی می توانند بحران امنیت را به گونه ای رقم بزنند که دولت نظامی را مجبور به توسل به شیوه های نظامی برای به دست گیری کنترل امور کند که این خود عامل بزرگی در به چالش کشیدن هرگونه پیمان و هم رأیی است.

جمع بندی :
آنچه لازم به ذکر می رسد این نکته است که شرایطی که امروز بر عرصه انتخاباتی مصر حاکم است شرایط مطلوب حتی همین گروههایی که امروز در صف السیسی ایستاده اند نیز نیست و چه بسا شاید این جریانات متقابل در شرایطی دیگر به گونه ای دیگر با هم به رقابت می پرداختند لیکن هدف یادآوری هرچه بیشتر این مسئله است که سیاست های کوتاه مدت و عدم درک صحیح شرایط از سوی همین گروههای سیاسی است که شرایط مصر را هر روز به وضعیتی پیش بینی ناپذیر تر می کشاند و چه بسا که شاید انتخابات ریاست جمهوری این دوره بستر حاصلخیزی برای بذر انقلاب بعدی نشود !
4949