عراق؛ یک انتخابات و چند پیام

کمیسیون عالی و مستقل انتخابات عراق بیست و نهم اردیبهشت با انتشار نتایج نهایی انتخابات مجلس اعلام کرد ائتلاف «دولت قانون» به ریاست «نوری مالکی» بیشترین نامزدهای خود را راهی مجلس کرد.

به گزارش بیست و نهم اردیبهشت تارنمای «سومریه نیوز»، ائتلاف دولت قانون با به دست آوردن 95 کرسی در رتبه نخست و فراکسیون «الاحرار» وابسته به جریان «صدر» و ائتلاف «المواطن» به رهبری «عمار حکیم» با 32 و 29 کرسی به ترتیب در رده های دوم و سوم قرار دارند.

مردان 237 و زنان 83 کرسی به دست آورده اند. اقلیت ها هم هشت نماینده به مجلس 328 عضوی عراق فرستاده اند.

در مجموع 9 هزار و 39 نامزد در سومین انتخابات پس از سرنگونی رژیم بعث عراق و نخستین انتخابات پس از خروج اشغالگران آمریکایی از این کشور در سال 1390 برای رسیدن به صندلی های مجلس با یکدیگر به چشم و هم چشمی پرداخته بودند.

این انتخابات هفتم و هشتم اردیبهشت برای عراقی های خارج از کشور، نیروهای امنیتی، کارمندان وزارت بهداشت، بیماران و زندانیان برگزار شد. دهم اردیبهشت هم مردم عراق پای صندوق های رای رفتند تا برای نخستین بار به طور الکترونیکی رای دهند. مجموع آرای صحیح 11 میلیون و 22 هزار و 403 رای بود و میزان مشارکت 62 درصد.

** چشم و هم چشمی های سیاسی و سنگ اندازی بر سر راه ائتلاف

اگرچه فهرست العراقیه توانسته است در انتخابات بیشترین کرسی ها را از آن خود کند و گوی سبقت را از دیگر رقبا برباید، اما باید با یک یا چند فهرست دیگر ائتلاف کند تا بتواند دولت آینده را تشکیل دهد.

در این پیوند، شبکه خبری «اسکای نیوز» امارات، بیست و نهم اردیبهشت پس از اعلام نتایج گزارش کرد: نتایج انتخابات عراق نشان می دهد گروه های سیاسی پیروز در تشکیل دولت تازه با چالش های بزرگی روبرو خواهند شد.

با وجود اینکه ائتلاف دولت قانون 95 کرسی را به دست آورده است اما باید آرای نصف به علاوه یک یا 165 نماینده را با خود همراه کند.

به گزارش این رسانه، ائتلاف های سیاسی نزدیک به نوری مالکی مانند جریان صدر و ائتلاف المواطن هم که در این انتخابات در رده های بعدی قرار گرفته اند همچنان با وی چشم و هم چشمی سیاسی دارند و شاید به راحتی نپذیرند نوری مالکی در این دوره باز هم به عنوان نخست وزیر عراق کارها را به دست گیرد.

ائتلاف متحدون به رهبری «اسامه النجیفی» و فهرست «الوطنیة» به رهبری «ایاد علاوی» هم از مخالفان سرسخت مالکی هستند.

اگرچه برخی رسانه ها و تحلیلگران بر این باورند که مالکی در تشکیل دولت ناکام خواهد ماند، اما برخی دیگر از کارشناسان، نوری مالکی را در تشکیل ائتلاف و به دست گرفتن سکان هدایت کشتی عراق برای سومین بار موفق می دانند.

در این پیوند، «احسان الشمری» استاد علوم سیاسی دانشگاه بغداد، بیست و نهم اردیبهشت در گفت و گو با شبکه خبری «اسکای نیوز عربی» که دفتر آن در امارات است، گفت: 2 راه برای تشکیل ائتلاف وجود دارد؛ تشکیل ائتلاف فراگیر سیاسی (با رنگ و بوی مذهبی) از سوی جریان هایی که بیشترین کرسی ها را به دست آورده اند یا تشکیل دولت مشارکت ملی از سوی همه جریان های پیروز.

وی افزود: مخالفت سیاسی برخی جریان ها با نوری مالکی به تشکیل دولت فراگیر ربطی ندارد و او برای سومین بار سکان هدایت عراق را بر عهده خواهد گرفت.

این تحلیلگر عراقی پیش بینی کرد مالکی برخی امتیازها را با توجه به اختیارات نخست وزیر بدهد تا دولت فراگیر شکل گیرد.

الشمری پیروزی دیگر جریان های سیاسی را همراه با مزه ای از باخت ارزیابی کرد و گفت که پیروزی نوری مالکی با این شمار کرسی شوک بزرگی به این جریان ها وارد کرد.

همچنین روزنامه «النهار» لبنان، بیست و نهم اردیبهشت نوشت: ائتلاف نوری مالکی در صدر انتخابات قرار گرفت و به نظر می رسد او شانس بیشتری برای نخست وزیری دارد.

روزنامه لبنانی افزود: نوری مالکی دارای مخالفانی از اهل تسنن و کردها است که با نخست وزیری وی مخالفند اما او از سوی بسیاری از مردم عراق به ویژه شیعیان پشتیبانی می شود.

به نوشته این روزنامه، رقبای نوری مالکی وی را به انحصار طلبی در قدرت متهم می کنند.

** یک انتخابات با پیام های گوناگون

نوری مالکی از سوی برخی رقبای سیاسی به طایفه گرایی متهم است و با گرم شدن تنور انتخابات در این کشور هجمه های تبلیغاتی علیه او و فهرست العراقیه آغاز شد.

برخی کشورهای پشتیبان دهشت افکنان نیز با فرستادن تکفیری ها به عراق تلاش کردند از برگزاری انتخابات مردمسالارانه در این کشور جلوگیری کنند، اما مردم عراق که سال ها از جنگ مذهبی و طایفه گرایی در این کشور به ستوه آمده اند بی اعتنا به توطئه های دشمنان داخلی و خارجی در انتخابات حضور پیدا کردند تا پیام خود را به مقام های داخلی و دشمنان خارجی برسانند.

به طور کلی از دیدگاه تحلیلگران، نتایج انتخابات عراق و پیروزی فهرست دولت قانون، سه پیام گوناگون دارد:

- پیروزی فهرست نوری مالکی نشان می دهد بسیاری از مردم از اقدام های پیشین و نیز برنامه انتخاباتی وی پشتیبانی می کنند. وی در شعارهای خود مسائلی مانند تشکیل دولت سیاسی فراگیر، مبارزه با دهشت افکنی و تامین ثبات و امنیت را برجسته کرده بود.

- نتایج انتخابات به کشورهایی که از دهشت افکنی در عراق پشتیبانی می کنند، این پیام را می رساند که از دخالت در امور داخلی عراق دست بردارند و با دولت آینده به عنوان نماینده مردم این کشور روبرو شوند.

- این انتخابات برای ائتلاف دولت قانون و شخص نوری مالکی هم پیام هایی دارد. مردم با حضور در پای صندوق های رای مسوولیت سنگینی را بر دوش نمایندگان تازه مجلس نهادند و اکنون نوبت آنان است که به وعده های انتخاباتی خود عمل کنند.

**فرجام سخن

با اعلام نتیجه انتخابات در عراق، هر یک از گروه های سیاسی به وزن واقعی خود پی بردند. اکنون فقط با توافق میان گروه ها و کنار گذاشتن چشم و هم چشمی بر سر قدرت می توان نقشه راه آینده کشور را ترسیم و آرمان مردم را تامین کرد.

از نگاه تحلیلگران، شکلگیری یک دولت قدرتمند در عراق تنها راهی است که می تواند این کشور را از بحران ها نجات دهد و این مساله هم فقط در صورتی رخ خواهد داد که اختلاف سیاسی میان جریان های گوناگون کنار گذاشته شود.

از این رو، موفقیت مردم و دولت عراق در برگزاری انتخابات بیانگر پیروزی عراقی ها بر اراده دشمنان داخلی و خارجی است که می خواستند با پشتیبانی از دهشت افکنی نهال مردمسالاری در این کشور را از پای درآورند.

از اصغر یوسفی - گروه تحقیق و تفسیر خبر

پژوهشم** 9278**1961**1358