تثبیت صلح و امنیت پایدار در گرو توسعه فرهنگ اعتدال، مدارا و گفت‌وگو است

به گزارش خبرگزاری مهر، متن کامل سخنان حسن روحانی  در افتتاحیه نشست سران كنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا (سیکا)به شرح زیر است:

بسم الله الرّحمن الرّحیم

آقای رئیس، عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان،

در آغاز شروع ریاست چین بر كنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا را تبریک می‌گویم. اطمینان دارم كه این اجلاس در دوره ریاست جدید خواهد توانست برای ارتقای گفتگو و همكاری میان دولت‌های عضو گام برداشته و نقش شایسته اعضا را برای تحكیم صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی تعمیق نماید. همچنین از تلاش‌های ارزنده دولت تركیه در دوران ریاست بر این كنفرانس نیز تقدیر می‌نمایم.

همچنین می‌خواهم حادثه اخیر ترکیه را به هیأت ترک و ملت ترکیه تسلیت بگویم این حادثه همه ما را متأثر کرده است.

حضار محترم؛

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یكی از اعضای پیشگام سیکا، حضور در این جمع محترم را مغتنم شمرده و با تاکید بر ضرورت ارتقاء امنیت، ثبات، صلح، و بردباری معتقد است كه گفتمان امنیت در آسیا دستخوش تحولات فراوانی شده و گذشته از ابعاد نگران‌كننده مفهومی آن، چالش‌هایی را نیز فراروی امنیت در دوسوی شرق و غرب آسیا، پدید آورده است. تحولی كه همة ما كه اینجا برای تأمین امنیت و توسعه اعتماد در آسیا گرد هم آمده‌ایم را با نگرانی و چالش های جدید روبرو نموده است؛ كه مباحث این اجلاس، می تواند راهگشایِ نحوه مواجهه با آنها باشد.

به همین دلیل، درمسیر پرفراز ونشیب تحول ساختاری تبدیل این كنفرانس به سازمانی مؤثر ، برداشتن گام‌های ابتدایی در حوزه تحركات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای اقدامی ضروری است، و نزدیكی بیشتر و تعامل موثرتر میان ما و سازمان همكاری‌های شانگهای، و یا گسترش ارتباطات میان سیكا و اكو، و حتی سایر سازمان‌ها و تشكیلات منطقه‌ای خواهد توانست زمینه‌ای را برای این تعاملات كارآ فراهم آورد.

آقای رئیس؛

هرگز نباید دستاوردهای كهن انسانی، دینی و اخلاقی آسیا را برای رسیدن به آرمان‌های مشترك بشری نادیده انگاشت. چرا که هیچ -یك از این دستاوردها، ایمن از دستبرد منفعت‌طلبی، زیاده‌خواهی و غفلت از آموزه‌های اخلاقی سودجویانی نیست كه گاهی سود خود را در یك‌جانبه‌گرایی و خشونت و افراط‌گرایی دانسته و معیشت و اقتصاد مردمان را هدف می‌گیرند و به سیاست محدودیت‌های اقتصادی و تحریم‌های یك‌جانبه روی می‌آورند؛ سیاست‌های نامشروعی كه هدفی جز حفظ، و تداوم سلطه زورمداران ندارد. اگر چنین رهیافتی مهار نشود نقض حقوق انسان‌ها، خشونت و افراط‌گرایی، تروریزم كور و رویارویی مخرب هویت‌های افراطی مذهبی، قومی و نژادی در میان ابنای بشر پای می‌گیرد و میدان برای توسل به زور و تهدید به عنوان ابزار پیشبرد سیاست خارجی باز می‌شود.

این مفهوم و ضرورت صیانت از این دستاوردها، مرا بر آن داشت تا در شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، طرح «جهان علیه خشونت و افراطی‌گری» را برای رسیدن به جهانی كه در آن سخن جای سلاح، و خرد جای زور، و امنیت و ثبات جای تخریب و فساد بنشیند پیشنهاد نمودم و خرسندم كه بسیاری از اعضای سیكا نیز در زمره بانیان این قطعنامه، نشان دادند كه آسیا، به عنوان گهواره بزرگترین مذاهب جهانی و مكاتب عقلانی، همچنان می‌بایست سرزمین خشونت‌ستیزی و افراط‌گریزی باشد. امیدوارم این قطعنامه که با اجماع به تصویب رسید به عنوان سند اجلاس در كنار سایر اسناد ارزشمند سیكا مبنایی برای اقدامات آتی ما قرار گیرد. این اجلاس نیز فرصتی دوباره خواهد بود تا در كنار یكدیگر راهكارهای اجرایی آن قطعنامه را نیز در سطح قاره پهناور آسیا با این هدف بررسی كنیم.

در این چارچوب و در راستای تعاملات امنیت و فرهنگ و برای حصول به اهداف سیكا، تمایل دارم به ارتباط مفهومی این امر با فرهنگ اعتدال و تحكیم پیوندهای میان اعضا نیز اشاره كرده و بیافزایم كه:

* تثبیت صلح و امنیت پایدار جز از راه توسعه فرهنگ اعتدال، مدارا و گفت‌وگو به دست نمی‌آید. لذا چنانچه ما به عنوان دولتمردان و نمایندگان ملت‌هایمان، به الزامات آن پایبند باشیم می‌توان امید بست كه دیگران نیز این شیوه را برگزیده و این راه را بپیمایند. تعمیق چنین فرهنگی نیاز به گسترش آموزش حقوق و كرامت انسان، فارغ از هرگونه رنگ و تعلقی در میان گروه‌های مرجع جامعه به ویژه نخبگان سیاسی، مذهبی، و اجتماعی دارد. در این راستا سیكا می‌تواند برگزاری نشست‌های اعتمادساز گفت‌وگو در همه ابعاد را نیز در دستور كار خود قرار دهد.

* علاوه بر این، تحكیم پیوندهای اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های مشترك میان اعضای سیكا نیز از جمله مؤثرترین راهكارها برای ارتقای هم‌گرایی منطقه‌ای در اقتصاد جهانی خواهد بود؛ زیرا انجام پروژه‌های مشترك اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های مشترك می‌تواند به تحكیم بیشتر هم‌گرایی آسیایی منجر شود. چنین هم‌گرایی در گام اول مستلزم پرداختن به امور و اقداماتی است كه به آسانی بتوان بر سر آن به وفاق عام دست یافت؛ اموری مانند گسترش ترانزیت و كریدورهای حمل و نقل، همكاری در حوزه انرژی، همکاری مستقیم بانکی، مدیریت منابع آبی و دیگر اشكال همكاری‌های اقتصادی.

* همچنین ، علاقمندم بر ضرورت همیاری و اقدام مشترك اعضای این مجمع محترم، برای امحای خطر دهشتناك سلاح‌های كشتار جمعی موجود برای صلح و امنیت بشری تأكید نمایم. همان‌گونه كه سال گذشته در اولین اجلاس عالی‌رتبه مجمع عمومی ملل متحد درباره خلع سلاح هسته‌ای به نمایندگی از جنبش عدم تعهد تأكید كردم، تنها راه رفع تهدید این سلاح‌ها، امحای كامل آن‌هاست. مجمع عمومی ملل متحد نیز متعاقباً با تصویب قطعنامه‌ای نقشه راه رسیدن به آن را تبیین كرد. ضرورت دارد دولت‌های عضو این مجمع محترم نیز ضرورت دارد با همكاری بیشتر برای تحقق اهداف آن قطعنامه، نقش مؤثر آسیا را برای رسیدن به جهانی عاری از سلاح هسته‌ای تثبیت كنند.

درهمین جهت جمهوری اسلامی ایران براساس دکترین دفاعی و مبانی اخلاقی ودینی خود، با تسلیحات اتمی مخالف است ولی استفاده صلح آمیز از فناوری هسته ای را حق خود و همه کشورها می داند وبراین باوراست که با رویکرد برد- برد و به دور از زیاده خواهی وتهدید می توان مذاکرات جاری در مورد برنامه هسته ای ایران را به توافق نهایی رساند به نحوی که حقوق هسته ای ایران تضمین شود ونگرانی های مشروع طرفهای مذاکره نیز برطرف گردد.

آقای رئیس؛

لازم است باتو جه به اعلامیه اصول و اهداف سیكا، به فاجعة انسانی سوریه نیز اشاره نمایم. بحرانی كه آتش آن را برخی از بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی با سرازیر كردن منابع تسلیحاتی و اطلاعاتی و تقویت گروه‌های افراطی دامن زدند. بلاتردید استمرار ناامنی و بی‌ثباتی در این كشور می‌تواند بیش از پیش به فراسوی مرزهای آن گسترش یافته و اعضاء سیكا را هم تحت تأثیر افراط گرایی‌های تروریستی خود قرار دهد. ایجاد صلح و آرامش در سوریه در گرو ایجاد شرایط لازم برای مفاهمه و گفت‌وگوی ملی میان دولت سوریه و همه گروه‌های تأثیرگذار در آن كشور است كه ملتزم به روش‌های غیرخشونت‌آمیز بوده و امنیت و ثبات را طلب می‌نمایند.

آقای رئیس؛ عالیجنابان؛

فلسطین نیز دیگر معضل امنیت ستیز در نزدیكی ما و در مقوله مذكور است. مجمع عمومی ملل متحد سال گذشته با هدف افزایش آگاهی جامعه جهانی از وضعیت اسفناك مردم فلسطین سال ۲۰۱۴ را سال همبستگی با مردم فلسطین اعلام نمود . بر این اساس شایسته است كه این مجمع محترم نیز در این سال به وضعیت مردم فلسطین و درد و رنجی كه آن‌ها از اشغال سرزمین مادریشان می‌كشند بیش از گذشته توجه واهتمام نشان دهد.

با كمال تأسف بی‌توجهی جامعه بین‌المللی موجب شده است كه سیاست‌های اشغال‌گرانه و توسعه‌طلبانه رژیم صهیونیستی همچنان ادامه یابد و در نتیجه، رسیدن به راه‌حلی جامع و عادلانه برای این بحران دور از دسترس شود، و ابعاد فاجعه انسانی كه گریبانگیر ملت فلسطین شده است عمیق‌تر گردد. جامعه بین‌المللی نیز باید وظیفه خود را برای احقاق حقوق مردم فلسطین انجام دهد تا این خشونت ساختاری هر چه زودتر اصلاح شود.

آقای رئیس؛ حضار محترم؛

در دو سوی شرق و غرب سیكا، بحران‌ها و نزاع‌های مختلف دیگری نیز در جریان است؛ كه باید در خصوص آن نیزسخن بگوییم. چرا كه امید واثق دارم كه با همكاری اعضای این كنفرانس در آینده‌ای نه چندان دور می‌توانیم شاهد آسیایی عاری از جنگ، خشونت و افراطی‌گری باشیم. آسیایی كه در آن جان و كرامت آدمیان بیش از هر چیز ارزشمند، و مردمانش بهروز و برخوردار باشند. آسیایی که بیش از نصف جمعیت جهان درکشورهای ما چشم امید به آن دوخته اند که آرمان "اعتمادسازی" را گامی به تحقق نزدیک تر کنیم تا مردم سراسر جهان بتوانند درکنار هم زندگی ای آرامتر، اخلاقی تر و با نشاط تر درراستای فضیلت های انسانی والهی داشته باشند. وقت آن است که ارزشهای اخلاقی را سرمایه اعتمادسازی جهانی کنیم.

آقای رئیس؛

از حوصله جناب‌عالی و حضار محترم تشكر می‌كنم.