کاهش تحریم‎ها تاثیر مثبت بر اقتصاد ایران گذاشته است

به گزارش خبرگزاری مهر، اندیشکده آمریکایی "بنیاد دفاع از دموکراسی‎ها" در گزارشی به قلم مارک دوبوویتز مدیر اجرائی خود نوشت: همزمان با مذاکرات ایران و گروه 5+1 بر اساس یک شاخص کمی که با همکاری موسسه "اقتصاد جهانی روبینی" (Roubini Global Economics) محاسبه شده است، "با تغییر فضای تحریمی و دمیدن روح تازه‎ای به اقتصاد ایران، موضع عرب در مذاکرات تضعیف شده است".

بر اساس شاخص فوق، تغییر روند تحریم‎ها که تا اواسط 2013 رو به افزایش بود و همچنین تزریق مستقیم 7 میلیارد دلار بر اساس برنامه اقدام اشتراک باعث ایجاد فضای مثبت هم در داخل و هم در خارج شده است "به نظر می‎رسد این حس مثبت در رشد ناچیز اقتصادی ایران کمک مستقیمی داشته است."

این شاخص کمی جهت گیری و شدت تغییرات را در نگرش بین‎المللی شده است. بر اساس داده فوق، ارتباطی میان تغییر احساسات از یک سو و ارزش ریال (در بازار آزاد) و تولید ناخالص ملی (هم در مجموع و هم در بخش غیرنفتی) وجود دارد. ارتباط با نرخ تبدیل ارز به نظر مقارن می‎آید (نمودار پایین).

شاخص احساسات شدیداً با نرخ تبدیل ریال به دلار آمریکا ارتباط مستقیم دارد

خط آبی: فضای تحریمی (90 روز) خط نارنجی: نسبت ریال به دلار

بر اساس یک نمودار دیگر، نقاطی که تغییرات روال در احساسات ایجاد می‎شود متناظر نقاط تغییر در تولید ناخالص ملی، است.

نگرش چگونه اندازه‎گیری شد؟

برای ردیابی نگرش از نرم افزاری به نام RavenPack News Analytics (تحلیل‎گر خبری رون‎پک) استفاده شد که احساسات آنی، ارتباط و تازگی تمام متون خبری که بر روی 22 هزار سایت خبریِ سنتی و شبکه‎های اجتماعی در سراسر دنیا را رصد می‎کند. الگوریتم این نرم افزار طوری طراحی شده است که تک تک متون خبری را بر اساس حس مثبت یا منفی، طبقه‎بندی می‎کند.

در مرحله اول، تنها مطالبی که مرتبط با تحریم‎های ایران بودند، استخراج شدند. در مرحله دوم، برای بالابردن دقت، بازه زمانی 90 روزه را برای اخبار مثبت و منفی در نظر گرفته شد.

اگر تعداد اخبار مثبت و منفی یکسان بود، شاخص صفر قرار داده می‎شد. اگر اخبار منفی بیشتر بود، شاخص به تعداد اخبار منفیِ بیشتر، منفی می‎شد.

با بررسی تغییر روند افزایشی تحریم‎ها (از اواسط 2013)، فضای خوشبینی از زمان انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران (ژوئن 2013) و اعلام توافق "برنامه اقدام مشترک JPOA" (ژانویه 2014) و در نتیجه کاهش تحریم‎ها، شاخص‎ نشان از تغییر ذهنیت ایران در عرصه جهانی و در داخل داشت تا ارزش ریال بالا برود و این مساله تاثیر مثبتی بر اقتصاد ایران بگذارد.

علاوه بر این، از شاخص احساسات می‎فهمیم اگر کاهش تحریم‎ها و اخبار مثبت درباره شرایط اقتصادی ایران ادامه یابد، همچنان شاهد رشد اقتصادی خواهیم بود. از سوی دیگر بهبود حس نسبت به ایران باعث شده که اقتصاد بیشتر از آنچه به صورت مستقیم از کاهش تحریم‏‎ها می‎توانست سود ببرد، بهبود یافته است.

در این گزارش آمده است: "تاثیر روانی تحریم‎ها همواره به همان اندازه تاثیر قانونی آنها بوده است. هدف از تحریم‎ها، ایجاد حس ریسک بالا و رو به افزایش است. همچنین شبکه‌‎ای از محدودیت‎ها به صورت موثر توانسته است مانع از تجارت خارجی -از جمله سرمایه‎گذاری و معامله- شده است."

بنیاد دفاع از دموکراسی‎ها ادامه می‎دهد: "تصمیم کاخ سفید مبنی بر محدود ساختن تحریم‎ها علیه ایران و بلوکه کردن قوانین تحریمی جدید توسط کنگره، باعث بالارفتن خوشبینی و رشد جزئی اقتصادی شده است.

دوبوویتز در پایان نسبت به کاهش تحریم‎ها ابراز نگرانی کرده است زیرا باعث فضای روانی مثبتی به نفع ایران و رشد اقتصادی خواهد شد و مدعی شده این مساله باعث به خطر افتادن روند مذاکرات جامع خواهد شد.