روایتی دیپلماتیک از روابط دوشنبه - عشق آباد

«بردی محمد اف» در جریان این سفر، ضمن گفت وگو با «امامعلی رحمان» همتای تاجیکش، یک بیانیه مشترک نیز منتشر خواهد کرد.

وزارت امور خارجه تاجیکستان در مطلبی در مورد سفر رسمی رییس جمهوری ترکمنستان نوشت: در این سفر انتظار تحکیم روابط وجود دارد و رشد همکاری ها در بخش های گوناگون مورد اهتمام است.

ترکمنستان با آنکه در سیاست داخلی اش یک شیوه خودکامگی را پیشه کرده ، اما در سیاست خارجی از همان اوان پس از فروپاشی اتحاد شوروی، سیاست بی طرفی را محور قرار داد.

​روابط دیپلماتیک دوشنبه - عشق آباد رسما از 27 ژانویه سال 1993 میلادی شروع شد. ترکمنستان در سال های جنگ شهروندی (1992 - 1997) به هزاران پناهجوی تاجیک پناه داد. پناهندگان تاجیک آن چنان از مقامات ترکمن راضی بودند که حتی می گفتند بعد از برگشتن به وطن تندیس «صفرمراد نیازف» رییس جمهوری وقت ترکمنستان را در دوشنبه نصب خواهند کرد.

عشق آباد، همین طور، در دوران رهبر فقیدش «صفرمراد نیازف»، زمانی که ازبکستان ابتدا تامین نیروی برق و گاز تاجیکستان را قطع کرد، آماده شد تا به تاجیکستان برق و گاز بدهد، ولی ازبکستان حتی اجازه ترانزیت برق و گاز ترکمنستان به تاجیکستان را نداد.

اکنون تاجیکستان، ترکمنستان و افغانستان احداث راه آهن مشترکی را در قلمرو یکدیگر شروع کرده اند که وابستگی دوشنبه را از تنها راه آهنی که از قلمرو ازبکستان می گذرد، کاهش خواهد داد.

خشت نخست این طرح مهم منطقه ای ژوئن سال 2013 در حضور «امامعلی رحمان»، «قربانقلی بردی محمداف» و حامد کرزی» روسای جمهوری سه کشور در ایستگاه «آتمرادگ» ترکمنستان گذاشته شد و عشق آباد وعده داد که قسمت مربوط به قلمرو این کشور را تا اواسط سال 2015 به اتمام رساند.

قربانقلی بردی محمد اف در هفت سال ریاست جمهوری بر ترکمنستان، دو بار در اکتبر سال 2007 و در مارس سال 2010 در حاشیه جشن بین المللی نوروز به تاجیکستان سفر کرد و امروز سومین سفر رسمی خود را به دوشنبه انجام می دهد.

در همین هفت سال ریاست بردی محمد اف، همتای تاجیک او امامعلی رحمان پنج بار به ترکمنستان سفر کرد، از جمله فقط دو بار در سال گذشته میلادی .

سفر رسمی بردی محمد اف به تاجیکستان در حالی صورت می گیرد که بنا به گزارش وزارت امور خارجه تاجیکستان، در مجموع وضع کنونی مناسبات تاجیکستان و ترکمنستان، تمایل منظم رو به توسعه است. در این مناسبات جریان عملی کوشش های دوجانبه بر اساس اقتدار دو طرف بوده است.

پایه مناسبات بین جمهوری تاجیکستان و ترکمنستان در 27 ژانویه سال 1993 با امضای پروتکل برقراری مناسبات دیپلماتیک گذاشته شد.

ماه فوریه سال 1995 در عشق آباد سفارت جمهوری تاجیکستان آغاز به کار کرد و در همان روز هم در دوشنبه، سفارت ترکمنستان فعال شد.

دو کشور از سال 1993 تا 2012 بیش از 50 سند همکاری امضا کردند، میزان تبادلات اقتصادی و تجاری بین دو کشور در سال گذشته حدود 120 میلیون دلار اعلام شد.

تاجیکستان از ترکمنستان اساسا محصولات نفتی، روغن پخته و سیمان وارد می کند و به آن کشور بیشتر آلومینیوم و مقداری هم محصولات کشاورزی می فروشد.

تاجیکستان هشت میلیون نفر جمعیت دارد، مجموع محصولات داخلی اش در سال 2013 چیزی بیشتر از هفت میلیارد دلار برآورد شده است، یعنی تقریبا 880 دلار به ازای هر نفر جمعیت کشور. در مقابل ترکمنستان کشوری سرشار از نفت و گاز با آنکه کمی بیشتر از پنج میلیون نفر جمعیت دارد، حجم اقتصادی اش 54 میلیارد دلار برآورد شده است، یعنی 11 هزار دلار به ازای هر نفر جمعیت یا به عبارتی 12 مرتبه بیشتر از تاجیکستان.

اما ترکمنستان با وجود وضعیت مناسب مالی به اجرای طرح های خود در خارج از کشور حتی در کشورهای همسایه اهمیت زیادی نمی دهد. عشق آباد بیرون از قلمرو خود حتی در دیگر کشورهای آسیای مرکزی تقریبا سرمایه گذاری نمی کند و حتی یک کارخانه هم در تاجیکستان نساخته است.

در نشست خبری روز گذشته وزارت امور خارجه تاجیکستان در مورد سفر رسمی «قربان قلی بردی محمد اف» اعلام شد که در این سفر حداقل شش سند همکاری میان دو کشور به امضا می رسد.

بر اساس اطلاعات سامانه ریاست جمهوری تاجیکستان، رییس جمهوری ترکمنستان امروز در دوشنبه حضور می یابد و نخست با رییس جمهوری تاجیکستان دیدار می کنند و سپس مذاکرات هیات های دو کشور در حوزه ای گسترده برگزار می شود.

قربانقلی بردی محمد اف روز سه شنبه نیز پس از بازدید از کتابخانه ملی تاجیکستان به عشق آباد برمی گردد.

آساق**1663**1545