وزن کشی سیاسی برای سومین انتخابات هیات رییسه مجلس نهم

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، انتخابات هیات رییسه مجلس هر سال خرداد ماه برگزار می شود و از آنجا که طبق آیین نامه هیات رییسه وظایف متنوع و متعددی برای ریل گذاری فعالیت قوه مقننه دارد، حضور در این جایگاه از اهمیت خاصی نزد نمایندگان نیز برخوردار است.

به دلیل اهمیت جایگاه هیات رییسه در نهادقانونگذاری کشور، در ادوار مختلف مجلس شاهد رقابت های درون پارلمانی میان نمایندگان برای حضور هم طیفان و همفکران سیاسی خود در این جایگاه بوده ایم.

این رقابت ها و وزن کشی های سیاسی آن هم در دوره ای که یک طیف سیاسی اکثریت و دیگری اقلیت مجلس را در اختیار داشت، چندان قابل توجه نبود و اغلب اکثریت، پیروز میدان بودند اما در مجالس هفتم به بعد که اکثریت مجلس در دست اصولگرایان قرار گرفت، شاهد رقابت درونی این جریان سیاسی برای هیات رییسه مجلس بوده ایم.

به اعتقاد کارشناسان و تحلیلگران مسایل سیاسی، در مجلس هفتم و اوایل مجلس هشتم به دلیل یکدست بودن جریان اصولگرایی حاکم بر مجلس رقابت به مفهوم واقعی کلمه وجود نداشت اما از اواسط مجلس هشتم به بعد و با تشکیل فراکسیون انقلاب اسلامی، مرزبندی ها میان اصولگرایان جدی تر شد.

این مرزبندی ها در مجلس نهم و با تشکیل دو فراکسیون «اصولگرایان رهروان ولایت» و «اصولگرایان» بارزتر شد و هر دو طیف تلاش کردند تا در دو انتخابات گذشته بخت خود را برای کسب کرسی های بیشتر از هیات رییسه مجلس بیازمایند.

در دو سال اول مجلس نهم و با توجه به همزمانی آن با دو سال پایانی دولت نهم، فراکسیون رهروان ولایت و اعضای آن که علی لاریجانی نیز در این طیف قرار داشت، منتقدان اصلی دولت به شمار می رفتند و بیشترین نقدها را به عملکرد دولت و وضعیت کشور داشتند.

از این رو، فراکسیون رهروان ولایت که با نزدیک به 200 عضو، اکثریت مجلس را در اختیار دارد و علی لاریجانی رییس مجلس نیز در همین فراکسیون عضو است، در دو سال گذشته توانسته است تا اکثریت مطلق هیات رییسه را در اختیار داشته باشد به نحوی که تنها دو عضو از 12 عضو هیات رییسه از این فراکسیون هستند.

اما انتخابات سال سوم هیات رییسه مجلس در حالی خردادماه امسال برگزار می شود که انتخابات اخیر ریاست جمهوری و روی کار آمدن دولت اعتدالگرای حسن روحانی، بیشترین تاثیر را در صف آرایی ها و وزن کشی های سیاسی در مجلس کرده است.

اعضای فراکسیون رهروان ولایت که منتقدان اصلی دولت دهم بودند، اکنون با آگاهی از شرایط کشور تلاش می کنند در کنار نقد منصفانه، از برنامه های دولت یازدهم نیز حمایت کنند تا فضا برای بهبود شرایط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور فراهم شود.

سخنرانی های اخیر علی لاریجانی به عنوان رهبر فکری فراکسیون رهروان ولایت و رییس مجلس در حمایت از دولت و نقد کسانی که می خواهند به انحای مختلف دولت یازدهم را درگیر حاشیه کنند و نیز انتقاد محمدرضا باهنر و محمدحسن ابوترابی فرد در نقد شرایط کشور در سال های گذشته و حمایت از دولت جدید نشان می دهد که مشی این فراکسیون، تعامل با دولت برآمده از اراده ملت است.

در سوی دیگر این رقابت، فراکسیون اصولگرایان مجلس قرار دارد که طیف های مختلف اصولگرایی و بویژه منتقدان سرسخت دولت یازدهم را در خود جای داده است و به نظر می رسد که قصد دارند در دوره جدید، سهم بیشتری از جایگاه هیات رییسه مجلس به خود اختصاص دهند تا صدای انتقادی و اعتراضی آنان در نقد دولت یازدهم نیز بلندتر از گذشته باشد.

البته برخی از نمایندگان در هر دو فراکسیون عضویت دارند و حضور در یک فراکسیون به معنی سلب عضویت در فراکسیون دیگر نیست اما آنهایی که در هیات رییسه مجلس حضور دارند، نمایندگانی هستند که اغلب در یکی از این دو فراکسیون عضو هستند.

«صفر نعیمی رز» سخنگوی فراکسیون رهروان ولایت در این باره به ایرنا می گوید: از آنجا که این فراکسیون حایز اکثریت مجلس است و نزدیک به 200 نماینده در آن عضویت دارند، باید تمام ترکیب هیات رییسه در اختیار اعضای این فراکسیون باشد و لذا در انتخابات سال سوم باید هر 12 عضو هیات رییسه رهروانی باشند.

وی از فراکسیون رقیب به عنوان «اصولگرایان اقلیت» یاد می کند و می گوید: حضور دو نماینده از این طیف در ترکیب هیات رییسه فعلی مجلس، کوتاهی رهروانی ها را در تصاحب کل هیات رییسه نشان می دهد و از این رو در انتخابات آتی باید به نحوی عمل کنیم که این کوتاهی برطرف شود.

نعیمی رز معتقد است: تمامی اعضای فراکسیون رهروان ولایت از نیروهای کارآمد، مطلع و توانمند مجلس هستند و به همین خاطر باید در مناصب مهم و اصلی مجلس قرار گیرند.

وی در عین حال می گوید که اصولگرایان اقلیت توان خود را به کار خواهند گرفت تا در انتخابات آتی مجلس حضوری پررنگ داشته باشند.



** رقابت سنتی دو فیلسوف

رقابت سنتی علی لاریجانی و حدادعادل برای ریاست مجلس به 6 سال پیش باز می گردد؛ به ابتدای مجلس هشتم که لاریجانی برای نخستین بار از شهر قم به مجلس راه یافت و در مقابل غلامعلی حدادعادل با سابقه ریاست بر مجلس هفتم، در مجلس هشتم نیز نماینده مردم تهران شد اما در نهایت این لاریجانی بود که بر صندلی ریاست مجلس تکیه زد.

هرچند در این سال ها، لاریجانی ریاست خود را بر مجلس استمرار بخشیده است اما دو فیلسوف مجلس در حالی وارد هفتمین سال رقابت سنتی خود برای کسب ریاست می شوند که سال گذشته، حدادعادل در این رقابت شرکت نداشت و لاریجانی که در سال اول مجلس توانسته بود از حدادعادل عبور کند، در سال دوم بدون رقیب جدی بار دیگر از سوی وکلای ملت در این مسوولیت ابقا شد.

حدادعادل که ریاست فراکسیون اصولگرایان مجلس را بر عهده دارد، به تازگی درباره این که آیا در انتخابات هیات رییسه مجلس شرکت می کند، گفته است: با آقای باهنر مشورت می کنیم تا دراین باره به تصمیم خوبی برسیم.

«محمد صالح جوکار» عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان مجلس درباره این که آیا این فراکسیون به رقابت در انتخابات هیات رییسه مجلس می اندیشد، به ایرنا می گوید: طبیعی است که یک فراکسیون سیاسی در مجلس در انتخابات هایی چون هیات رییسه فعالیت کند و حضور جدی داشته باشد.

وی در عین حال با تاکید بر این که تاکنون جلسه ای در این زمینه تشکیل نشده است، می افزاید: ابتدا باید شاخص های مورد نظر بررسی و در صورت نیاز درباره تهیه فهرستی مستقل برای انتخابات هیات رییسه اقدام کرد.

جوکار امکان تعامل با فراکسیون رهروان ولایت را غیرممکن نمی داند و یادآور می شود که در دو دوره پیشین انتخابات هیات رییسه نیز برخی افراد که برای حضور در هیات رییسه مجلس نامزدشده بودند، مورد توافق هر دو فراکسیون بودند.

این عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان مجلس درباره ارزیابی خود از عملکرد هیات رییسه فعلی مجلس نیز توضیح می دهد: این کار نیاز به کارشناسی دارد تا عملکرد اعضای هیات رییسه در حوزه قانونگذاری، نظارت و اجرای آیین نامه داخلی مجلس مشخص شود.

وی درباره این که آیا ممکن است حدادعادل برای ریاست مجلس بار دیگر با لاریجانی رقابت کند، می گوید: این موضوع به تصمیم جمعی فراکسیون اصولگرایان نیز بستگی دارد و از آنجا که هنوز جلسه ای درباره انتخابات هیات رییسه مجلس برگزار نشده، نمی توان در این زمینه نظر قطعی داد.

مجلس اکنون در هفته تعطیلات خود قرار دارد و نمایندگان برای سرکشی به حوزه های انتخابیه خود در اقصی نقاط کشور رفته اند؛ از هفته آینده مجلس چهار هفته پیاپی جلسه علنی خواهد داشت و در نخستین هفته خرداد ماه (چهارم خرداد) هیات رییسه مجلس را برای سال سوم انتخاب خواهد کرد.

از این رو رایزنی های فراکسیونی و سیاسی نمایندگان ظرف هفته های آتی برای تصمیم گیری درباره انتخابات هیات رییسه مجلس و سپس هیات رییسه کمیسیون های تخصصی مجلس اوج می گیرد.

نعیمی رز سخنگوی فراکسیون رهروان ولایت از جلسه شورای مرکزی و هیات رییسه این فراکسیون در هفته آینده خبر می دهد و از سوی دیگر نیز قرار است فراکسیون اصولگرایان ظرف هفته های آینده جلسات خود را برگزار کنند و به طور حتم موضوع انتخابات هیات رییسه مجلس در دستور کار هر دو فراکسیون قرار دارد.

این که آیا ترکیب هیات رییسه دستخوش تحولات بنیادین می شود یا مانند سال گذشته تنها شاهد یک تغییر در سطح دبیران آن خواهد بود، پرسشی است که انتخابات چهارم خرداد به آن پاسخ خواهد داد.

سیام**2025**1572