توافق و لابی در مرحله دوم انتخاب رییس جمهور لبنان

مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری لبنان در پارلمان این کشور برگزار شد و پرونده تعیین رییس جمهوری آینده هم چنان باز باقی ماند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) از بیروت، نامزدی سمیر جعجع در این مرحله از سوی 14 مارس برای حزب المستقبل سعد حریری چالش‌های جدی و ناگواری را در این کشور ایجاد خواهد کرد. به اعتبار آنهایی که سمیر جعجع را به شکل مطلق فاقد صلاحیت‌های قانونی برای این پست می‌دانستند، 52 ورقه سفید در مقابل 48 رای جعجع به مثابه پیروزی رای سفید بر کاندیداتوری یک "قاتل" بود.

این قرائت فقط مختص جریان‌های اهل سنت مخالف جعجع نبود بلکه برخی از جریان‌های مسیحی لبنانی نیز با همین دیدگاه نتوانستند خوشحالی خود را از شکست وی در مرحله اول انتخابت مخفی نگه دارند.

اما بیش از همه این سعد حریری و حزب المستقبلش بودند که آماج شدیدترین حملات قرار گرفتند؛ چه آن که به نظر منتقدین، چگونه است که حریری و همفکرانش می‌توانند هم زمان با برگزاری دادگاه بین‌المللی ترور رفیق حریری و پیش از اثبات هر گونه اتهامی، برخی از نیروهای حزب‌الله را به مشارکت در ترور متهم و محکوم کنند اما از کنار نامزد شدن قاتل رشید کرامی، نخست وزیر سنی اسبق لبنان نه تنها به راحتی عبور می‌کنند که حتی آرای خویش را به نفع او در پارلمان به صندوق می‌ریزند!

در حاشیه این اتهامات و سیل انتقادات شدید، به نظر می‌رسد رایزنی‌های پشت پرده آغاز شده است تا در مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری که چهارشنبه همین هفته برگزار خواهد شد، نامزدی توافقی برای ریاست جمهوری پیدا شود.

اگر چنین فرضیه‌ای درست باشد بدون تردید سعد حریری به نیابت از خط سعودی در لبنان یکی از محورهای اصلی لابی‌های پشت پرده خواهد است اما او کاری سخت را باید در میان جریان 14 مارس طی کند:

1- سعد حریری یقین داشت که سمیر جعجع در مرحله اول هیچ شانسی برای پیروزی در انتخابات ندارد و گفته می‌شود به همین دلیل بود که سیل اتهامات همراهی با قاتل رشید کرامی و برخی دیگر از شخصیت‌های سیاسی مسیحی را به جان خرید تا همراهی و وحدت صفوف 14 مارس را حول محور نامزدی سمیر جعجع حفظ کند.

2- سعد حریری پس از یقین به عدم موفقیت جعجع در مرحله اول، امیدوار بود و این امید را دارد تا جعجع و حامیانش را در 14 مارس متقاعد کند که در مرحله دوم، کاندیدایی دیگر را به صحن علنی مجلس معرفی کنند. این موضع با اصرار بیش از حد سمیر جعجع و حامیانش در 14 مارس بر استمرار کاندیداتوری وی، کار سعد حریری را سخت تر کرده است به گونه‌ای که ممکن است 14 مارس پس از پایان روند انتخاب رییس جمهور لبنان با نوعی خانه تکانی مواجه شود.

3- سعد حریری می‌داند فردی که اکنون بیش از همه علاقه و آمادگی برای ورود به عرصه نامزدی ریاست جمهوری از میان 14 مارس را دارد کسی جز امین حمیل رییس حزب کتائب نیست. به نظر می رسد جمیل نیز با یقین به شکست سمیر جعجع از او در مرحله اول حمایت کرده است تا برهان کافی برای پشتیبانی 14 مارس از نامزدی‌اش در مرحله دوم را به دست آورد بر همین اساس او اکنون از سمیر جعجع و حامیانش می‌خواهد که در صورت نامزدی‌اش در مرحله دوم، از او حمایت کنند. اما کار سخت حریری در این جا است که امید به کسب آرای امین جمیل خیلی بالا نیست و معرفی وی از سوی 14 مارس در مرحله دوم هم در میان ناامیدی انجام می‌شود و هم ممکن است آتش اختلافات درونی بین 14 مارس به رهبری سمیر جعجع را شعله‌ور کند.

سعد حریری برای عبور از این مرحله سخت بهترین راه حل را در مکانیسم دست یابی به رییس جمهور توافقی می داند. اما چرا؟

1- با این سیاست وی از فرضیه شکست در انتخاب رییس جمهور مورد نظر 14 مارس فرار رو به جلو کرده است و به معادله نسبی پیروزی در انتخاب "رییس جمهور توافقی" دست یافته و همین امر به او کمک می کند تا مطالبات خویش از رییس جمهور آینده را همچنان حفظ کند.

2- سیاست انتخاب "رییس جمهور توافقی"هواداران خاص خود را در میان 14 مارس دارد گرچه سمیر جعجع ادعا کرده است که زیر بار این فرضیه نمی رود.

3- فرضیه رییس جمهور توافقی لبنان با تحولات منطقه‌ای و بین المللی نیز سازگاری دارد همین امر باعث می شود تا مانور سیاسی سعد حریری را برای آینده همچنان حفظ کند زیرا اگر چنین روندی شکل بگیرد و او خارج از دایره بازی باشد معنایش آن است که وی بسیاری از برگه‌های روابط و ارتباطات منطقه‌ای و بین‌المللی‌اش را سوزانده است.

4- عقل حاکم بر سیاست های 14 مارس عقلی متناسب با نقش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است و طبیعی است که آمریکا، فرانسه و سعودی بیشترین تاثیر را بر این عقل دارند.

وضعیت رهبران سیاسی 8 مارس در مقابل سعد حریری و یارانش در 14 مارس به مراتب بهتر است:

1- در اولین مرحله انتخابات، نامزد 14 مارس فقط 48 رای آورد در حالی که رای‌های سفید 52 و باطله‌ها 7 رای که البته همه آنها علیه جعجع بود زیرا در شش مورد آن، نام قربانیان ترورهای جعجع در آن نوشته شده بود پس می توان گفت 58 مورد رای منفی به جعجع بوده است.

2- برای هنری حلو 16 رای به صندوق ریخته شده بود 8 مورد آن فقط برای فرار از رای دادن به سمیر جعجع بوده است.

3- تقسیم آرای مرحله اول نشان می‌دهد که وحدت نظر و اجماع فراگیر بر سر جعجع در 14 مارس هم وجود نداشته است زیرا اگر آن اجماع اصلی وجود می داشت وی می بایست حداقل 56 یا 57 رای را از آن خود می‌کرد.

4- رهبران سیاسی 8 مارس با اتخاذ سیاست سکوت و عدم واکنش در مرحله اول، ورقه نامزد نهایی خود را در مرحله دوم و سوم نسوزانده‌اند.

5- آرای سفید مرحله اول نشان می‌دهد که وحدت نظر بیشتری در مقایسه با 14 مارس در بین صفوف 8 مارسی‌ها وجود دارد.

خروجی همه این حالت‌ها قدرت مانور 8 مارس بر سر ریاست جمهوری میشل عون و یا کاندیدایی توافقی است. نکته جالب توجه هم در این موضوع این است که حتی میشل عون بارها اعلام کرده است که یا به عنوان نامزد توافقی وارد صحنه می‌شود و یا از حضور در عرصه رقابت منصرف می‌شود. معنای این موضع عون آن است که اگر نامزدی توافقی وارد صحنه شود وی حاضر است همراهی کند زیرا فراکسیون 27 نفری وی در پارلمان قوی ترین فراکسیون مسیحی در پارلمان است که با این شرایط می‌تواند نامزدی بالقوه و دارای صلاحیت فراگیری و شمولی برای ریاست جمهور باشد این در حالی است که فراکسیون سمیر جعجع در بالاترین سقف ممکن فقط 8 نماینده دارد.

به همین دلایل است که بهترین گریزگاه سعد حریری، رییس حزب المستقبل و حامی مالی 14 مارس آن است که وارد مذاکرات پشت پرده و لابی کردن با طرف مقابل برآید.

حال میشل عون چه نامزد 8 مارس و چه نامزد توافقی باشد در هر دو حالت وی نقشی مهم برای اقناع جامعه مسیحی لبنان ایفاء خواهد نمود. حتی اگر وی کاندیدا نباشد و قرار بر آن باشد که شخصیتی دیگر به عنوان رییس جمهور توافقی به میان کشیده شود بازهم میشل عون و 8 مارس در این پرونده حرف های بیشتری برای گفتن دارند.

آخرین تیر در ترکش سعد حریری در مقابل پیروزی 8 مارس آن است که پارلمان را از اکثریت دو سوم بیاندازد یعنی کاری کند که جلسه روزچهارشنبه به حد نصاب 86 نفر نرسد. به این شکل پارلمان از رسمیت می‌افتد.

اما از نکات جالب موازنه‌های سیاسی در میان فراکسیون‌های پارلمان لبنان، نقش فراکسیون وابسته به ولید جنبلاط است. این فراکسیون هنری حلو را نامزد ریاست جمهور کرد و توانست 16 رای کسب کند.

اگر فرض بگیریم که هر یک از جناح‌های 8 و 14 مارس در پارلمان دارای 56 نماینده هستند (در مجموع 112 از 128 نماینده پارلمان) آنگاه این 16 رای در مرحله دوم و یا سوم انتخابات ریاست جمهور در پارلمان نقش کلیدی بازی می‌کنند. به طور قطع ولید جنبلاط دارای 8 رای ثابت در پارلمان است که قابلیت افزایش تا 11 رای را هم دارد بنابراین 8 و 14 مارس برای سنگینی کفه خویش در مقابل دیگری به آرای جنبلاط نیاز دارند، این رویه‌ای بوده است که سال‌های سال است فراکسیون جنبلاط در پارلمان این کشور ایفاء کرده و در "بزنگاه‌های رای گیری های مهم" همیشه تلاش کرده است تا با کسب امتیازات مهم مالی و سیاسی در لابی‌ها و توافقات پشت پرده، ایفای نقش کند.

از سال 2013 تا کنون فراکسیون جنبلاط با 8 مارس همخوانی بیشتری داشته است و اگر این رویه تا چهارشنبه این هفته تغییر نکند آنگاه با قاطعیت می‌توان گفت که کاندیدای 8 مارس می تواند حتی رییس جمهور آتی لبنان باشد. این در حالی است که در مرحله دوم انتخابات، رییس جمهور منتخب فقط به رای 50 درصد از نمایندگان حاضر + 1 نیاز دارد البته در صورتی که دو سوم نمایندگان ( 86 نماینده) در صحن پارلمان حاضر شده باشند.

ویژگی‌های منحصر به فرد ولید جنبلاط ، سعد حریری را مصمم کرده است تا برای گریز از رییس جمهور 8 مارسی، به رییس جمهور توافقی با تکیه بر آرای فراکسیون جنبلاط دلخوش کند.

ولید جنبلاط اگر بر مواضعش نماند و به لابی‌های سعد حریری پاسخ دهد آنگاه طبق سنتش عمل کرده اما اگر بر مواضعش باقی بماند در حقیقت راه را بر سعد حریری بسته است و این حتما می‌تواند جای تعجب و تقدیر داشته باشد. اگر لابی‌های پشت پرده با تکیه بر پول سعودی موازنه‌های رایج در پارلمان را به شکل غیر طبیعی بر هم ریزد آنگاه این احتمال هم وجود دارد که 8 مارس در صدد آبستراکسیون باشد و جلوی تشکیل رسمی پارلمان را بگیرد.

چهارشنبه همین هفته در جلسه دوم پارلمان لبنان برای انتخاب رییس جمهور آینده، همه چیز روشن می‌شود.

انتهای پیام