چگونگی توزیع کرسی‌های پارلمان عراق میان استان‌ها و گروه‌های مختلف

در دومین گزارش از سلسله گزارش‌های انتخابات عراق، این بار تلاش شده تا به توزیع کرسی‌های پارلمان در استان‌های مختلف و میان گروه‌های قومی و سیاسی مختلف این کشور پرداخته شود.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، براساس قانون انتخابات پارلمان عراق در سال 2014، از 328 کرسی پارلمان 320 کرسی در 18 استان این کشور براساس جمعیت این استان‌ها توزیع شده است و هشت کرسی نیز به اقلیت‌های مذهبی و قومی اختصاص یافته است.

تقسیم کرسی‌های پارلمان در استان‌های مختلف عراق براین اساس است که هر استانی جمعیت بیشتری را در خود گنجانده باشد از کرسی‌های بیشتری در پارلمان بهره‌مند است و در ازای هر 100 هزار عراقی یک کرسی در پارلمان در نظر گرفته شده است. براین اساس هر استان عراق یک حوزه انتخاباتی محسوب می‌شود که تمامی گروه‌ها می‌توانند فهرست خود را برای به دست آوردن کرسی‌های موجود در آن ارائه دهند.

سهم استان‌ها از کرسی‌های پارلمان

براین اساس استان بغداد، پایتخت عراق با 6 میلیون و 900 هزار نفر جمعیت از 69 کرسی برخوردار است و بزرگترین حوزه انتخابی این کشور به شمار می‌رود و با توجه به بافت جمعیتی متنوع آن تا حدود زیادی پیروزی در این استان می‌تواند برنده انتخابات را مشخص کند.

استان نینوا دومین استان بزرگ عراق نیز با 3 میلیون و 100 هزار نفر جمعیت 31 کرسی از کرسی‌های پارلمان را به خود اختصاص داده که طبق سنوات گذشته کرسی‌های این استان عموما میان احزاب شیعه تقسیم می‌شود.

استان بصره سومین استان بزرگ عراق نیز با 2 میلیون و 500 هزار نفر جمعیت 25 کرسی را به خود اختصاص داده که پیش بینی می‌شود جریان صدر و ائتلاف شهروند (المواطن) به ریاست عمار حکیم، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق دو گروه شیعی بزرگ این کشور در این استان بتوانند بیشترین کرسی‌ها را به دست آورند.

استان ذی‌قار نیز با یک میلیون و900 هزار نفر جمعیت 19 کرسی را به خود اختصاص داده که براساس انتخابات گذشته در این استان نیز سهم شیعیان عراق از دیگر گروه‌های سیاسی بیشتر است.

پنجمین استان بزرگ عراق استان سلیمانیه با یک میلیون 800 هزار جمعیت است که در مجموع 18 کرسی پارلمان را به خود اختصاص داده است. این استان "پایتخت فرهنگی" منطقه کردستان عراق محسوب می‌شود و تقریبا تمامی کرسی‌های آن به سه حزب عمده کرد یعنی اتحادیه میهنی کردستان، حزب دموکرات کردستان و حزب تغییر می‌رسد.

استان سلیمانیه مرکز اصلی فعالیت حزب اتحادیه میهنی کردستان به رهبری جلال طالبانی، رئیس جمهوری عراق است اما در سال‌های اخیر حزب تغییر و حزب دموکرات کردستان نیز توانسته‌اند کرسی‌هایی را در این استان نصیب خود کنند.

استان بابل نیز با یک میلیون و 700 هزار نفر جمعیت 17 کرسی را در پارلمان عراق داراست که علاوه بر احزاب شیعه احزاب سنی عرب نیز در این استان‌ها تاحدودی حرفی برای گفتن دارند.

هفتمین استان عراق براساس جمعیت، استان الانبار با یک میلیون و 500 هزار نفر جمعیت است که براساس جمعیت خود 15 کرسی پارلمان را به دست می‌آورد.

در این استان عمدتا سنی نشین، احزاب سنی نزدیک به اسامه النجیفی، رئیس پارلمان عراق و دیگر گروه‌های سنی همپیمان با فهرست العراقیه بیشترین آراء را به دست می‌آورند گرچه برخی گروه‌های سنی نزدیک به مالکی نیز در انتخابات پیشین توانستند بخشی از آرای این استان را نصیب خود کنند.

در این استان به دلیل تنش‌ و درگیری میان نیروهای وابسته به القاعده و ارتش روند برگزاری انتخابات همواره با مشکلات زیادی روبه رو بوده است و در برخی موارد انتخابات نیز در آن برگزار نمی‌شود.

استان اربیل با یک میلیون و 500 هزار نفر جمعیت نیز هشتمین استان عراق است که از لحاظ اداری در منطقه کردستان عراق واقع شده و "پایتخت سیاسی" این منطقه محسوب می‌شود.

استان اربیل محل اصلی فعالیت حزب دموکرات کردستان عراق بزرگترین حزب کرد در این کشور است و بیشتر کرسی‌ها نیز به این حزب می‌رسد، گرچه اخیرا حزب گوران توانسته بخشی از رای مردم این استان را به سمت خود بکشد.

استان دیالی نیز با یک میلیون و 400 هزار نفر جمعیت، 14 کرسی پارلمان را به خود اختصاص می‌دهد که در این استان تقریبا تمامی گروه‌های سیاسی برای به دست آوردن آرای بیشتر با همه رقابت می‌کنند.

در ادوار گذشته انتخابات در عراق هم گروه‌های سنی و هم شیعیان و هم کردها توانستند در این استان کرسی‌هایی را به دست بیاورند.

کرکوک دهمین استان بزرگ عراق که یکی از پرتنش‌ترین استان‌های این کشور از لحاظ سیاسی محسوب می‌شود، با یک میلیون و 200 هزار نفر جمعیت 12 کرسی پارلمان را به خود اختصاص داده است.

این استان که بخشی از آن تحت کنترل منطقه کردستان عراق است و بخشی از آن نیز توسط دولت مرکزی این کشور اداره می‌شود، از لحاظ بافت جمعیتی نیز از اعراب سنی، اعراب شیعه و کردها تشکیل شده که هر یک از این طیف‌های جمعیتی عراق به سوی یک جریان سیاسی خاص در این کشور کشیده می‌شوند.

براساس آمار انتخابات پیشین عراق، در این استان آراء به شکل مساوی میان فهرست العراقیه که از احزاب شیعه سکولار و عرب سنی تشکیل شده بود و ائتلاف کردستان تقسیم شد و هر یک از دو طرف توانستند 6 کرسی پارلمان را به خود اختصاص دهند.

استان صلاح الدین نیز با یک میلیون و200 هزار نفر جمعیت به 12 کرسی پارلمان دست می‌یابد. این استان بیشتر تحت نفوذ شیعیان سکولار و احزاب عرب سنی است. برخی گروه‌های مستقل شرکت کننده در پارلمان عراق نیز می‌توانند تا حدودی در این استان آرایی را به خود اختصاص دهند.

استان نجف دوازدهمین استان عراق با یک میلیون و 200 هزار جمعیت نیز 12 کرسی پارلمان را به خود اختصاص داده. در این استان تقریبا تمامی کرسی‌ها میان احزاب شیعه تقسیم می‌شود که جریان صدر و ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی، نخست وزیر عراق و ائتلاف شهروند (المواطن) به ریاست عمار حکیم، در انتخابات پیشین توانستند بیشترین کرسی‌ها را این استان به خود اختصاص دهند.

استان واسط عراق نیز براساس قانون انتخابات این کشور با جمعیت یک میلیون و صد هزار نفری خود 11 کرسی را در پارلمان دارا می‌باشد که کرسی‌های این استان نیز عموما میان احزاب شیعه تقسیم می‌شود گرچه برخی احزاب سنی عرب نیز در این استان می‌توانند رای قابل توجهی از ساکنان آن را به خود اختصاص دهند.

استان قادسیه نیز با یک میلیون و صدهزار نفر جمعیت 11 کرسی پارلمان را به خود اختصاص داده که آرای مردم در این استان نیز همانند استان واسط بیشتر به احزاب شیعه و تا حدودی به اعراب سنی تمایل دارد.

استان دهوک با یک میلیون و صدهزار نفر جمعیت پانزدهمین استان بزرگ عراق محسوب می‌شود که این استان نیز یکی از سه استان منطقه خودمختار کردستان عراق است. تمامی آراء دهوک بین سه حزب کرد شرکت کننده در انتخابات تقسیم می‌شود. گرچه احزاب اسلام‌گرای کرد نیز در سه استان کردنشین سلیمانیه، اربیل و دهوک در ادوار گذشته توانسته‌اند آرایی را به خود اختصاص دهند.

استان کربلا شانزدهمین استان بزرگ عراق نیز با یک میلیون و صد هزار نفر جمعیت 11 کرسی پارلمان را به خود اختصاص داده که با توجه به بافت جمعیتی این استان که از شیعیان عراق تشکیل شده، کرسی های پارلمان نیز میان احزاب شیعی به ویژه احزاب نزدیک به جریان صدر و ائتلاف دولت قانون تقسیم می‌شود.

استان میسان با یک میلیون جمعیت هفدهمین استان عراق است و 10 کرسی پارلمان را دارا می‌باشد. در این استان نیز همانند استان قادسیه با توجه به بافت جمعیتی آن، بیشتر احزاب شیعی و تا حدودی احزاب سنی عرب می‌توانند آراء مردم را به خود اختصاص دهند.

آخرین استان عراق استان المثنی با 700 هزار نفر جمعیت است و هفت کرسی پارلمان را به خود اختصاص داده. بافت جمعیتی این استان نیز همانند استان میسان است و توزیع کرسی‌های پارلمان میان احزاب موجود در آن نیز تقریبا مشابه میسان می‌باشد.

سهم اقلیت‌های عراق در انتخابات

18 استان مذکور در مجموع 320 کرسی پارلمان را به خود اختصاص می‌دهد و براساس قانون انتخابات هشت کرسی باقیمانده به اقلیت مسیحی، ایزدی‌های عراق، صائبی‌های مندائی‌ و شبکی‌های این اختصاص داده شده که با توجه به جمعیت این گروه‌ها پنج کرسی پارلمان به اقلیت مسیحی و در استان‌های بغداد، نینوا، کرکوک، دهوک و اربیل اختصاص داده شده است.

رقابت میان جریان‌های سیاسی مختلف برای به دست آوردن کرسی مسیحیان به ویژه در استان‌های کرکوک، دهوک و اربیل بسیار زیاد است.

ایزدی‌ها شبکی‌های عراق نیز براساس قانون هر کدام یک کرسی پارلمان را در استان نینوا به خود اختصاص می‌دهند و صائبی‌ها نیز یک کرسی در حوزه انتخابی بغداد دارند که برای به دست آوردن آن نامزدهای خود را معرفی می‌کنند.

هر یک از ائتلاف‌ها و گرو‌ه‌های عراق براساس قانون انتخابات این می‌توانند بیش از کرسی‌های اختصاص یافته شده به استان‌ها(حوزه‌های انتخابی) یا اقلیت‌ها، نامزدهایی را معرفی کنند که هر یک از این نامزدها که بیشترین آرا را به دست آورد راهی پارلمان خواهند شد.

زنان و انتخابات عراق

براساس قانون انتخابات عراق هر فهرستی باید دست کم یک چهارم از اعضای پیشنهادی خود را از میان زنان انتخاب کند و 25 درصد از پارلمان عراق باید به زنان اختصاص یابد.

بنا بر اعلام کمیته مسئول برگزاری انتخابات عراق، برای انتخابات پارلمانی 2014 ، 9 هزار و 32 نامزد ثبت نام کرده‌اند که در این بین 2هزار و 607 تن زن و 6 هزار و 425 تن دیگر مرد هستند.

به گفته مسئولان اعلام کمیته مذکور، بیش از 20 میلیون و 440 هزار عراقی برای شرکت در انتخابات امسال واجد شرایط هستند و یک میلیون و 23 هزار تن نیز در "انتخابات ویژه" که مخصوص نیروهای امنیتی و پلیس عراق است مشارکت خواهند کرد.

براین اساس 26 هزار عراقی نیز در خارج از این کشور برای شرکت در انتخابات نام نویسی کرده‌اند.

انتخابات پارلمانی عراق در خارج از این کشور در 13 کشور یعنی آمریکا، انگلیس، آلمان، سوئد، هلند، کانادا، استرالیا، دانمارک، ترکیه، ایران، اردن، امارات و لبنان به شکل حوزه‌های ثابت برگزار خواهد شد و مراکز فرعی نیز در فرانسه، اسپانیا و اتریش دایر خواد شد تا عراقی‌های خارج از این کشور بتوانند ‌آرای خود را به صندوق بیندازند.

انتهای پیام