راه اندازی رصدخانه آنلاین علم و فناوری عربی

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر جعفر مهراد رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری افزود: رصد کردن حرکت های علمی کشور های جهان به ویژه کشور های منطقه از آن نظر برای ایران اهمیت دارد که برنامه ریزان و سیاست گذارن آموزش عالی کشور از سمت و سوی برنامه های سایر کشور ها آگاه شوند. دنیا، دنیای رقابت است و باید حرکت های علمی و فناوری کشور ها در معرض رصد دانشمندان و پژوهشگران و نیز مقامات و مدیران اجرایی و آموزش عالی کشور قرار گیرد. 

وی ادامه داد: این 22 کشور عربی شامل 8 کشور در آفریقا، 6 کشور در خلیج فارس و 8 کشور در آسیا می شود. این استراتژی در علم، تکنولوژی و فناوری در چهاردهمین کنگره وزرای آموزش عالی و پژوهش های علمی کشور های عربی در شهر ریاض عربستان سعودی در تاریخ 11 تا 13 ماه مارس 2014 به تصویب رسید.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ادامه داد: این استراتژی توسط گروهی از کارشناسان از مناطق عربی با حمایت سازمان آموزشی، فرهنگی و علمی اتحادیه عرب در تونس (ALECSO)، اتحادیه علمی شوراهای پژوهشی عربی و یونسکو تهیه و ارائه شده است.

وی خاطر نشان کرد: تمرکز این استراتژی بر رشد و توسعه تحصیل علم و دانشگاه ها، ارتقاء ظرفیت پژوهش های علمی، افزایش حمایت های مالی در پژوهش و توسعه و همچنین رشد منطقه ای و بین المللی علم و دانش و همکاری های آموزشی است.

مهراد افزود: در این راهبرد رصدخانه ای آنلاین برای علم و فناوری عربی پیش بینی شده است تا چشم انداز علمی و فناوری کشورهای عربی را نشان داده و کاستی های موجود در اجرا و پیاده سازی را برجسته و نمایش دهد.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری گفت: این رصدخانه شامل یک پرتال از فعالیت های پژوهشی، رشد و نوآوری و پروژه ها؛ پایگاه اطلاعاتی از مراکز پژوهشی و دانشگاه ها؛ فهرست دانشمندان، تکنولوژیست ها، کارشناسان آموزشی و سیاست گذاران؛ شاخص های علم و فناوری و همچنین اطلاعات کنفرانس ها، سمپوزیوم ها و کارگاه های آموزشی در منطقه عربی می شود.

این پژوهشگر و استاد در حوزه علم اطلاعات گفت: این استراتژی پیشنهاد می کند که به منظور ارتقاء رویکردهای تعاملی، تفوق و نوآوری، شبکه ای از مراکز علمی برتر در جهان عرب تاسیس شود. این شبکه از موسسات فنی و مراکز پژوهشی برجسته منتخب که در ارتباط با دانشگاه های کشورهای عربی هستند، به عنوان قطب های منطقه ای استفاده می کند تا موجب تسهیل همکاری از طریق پروژه های مشترک پژوهشی و همچنین موجب ارتقای آموزش در سطح بالا شوند.

مهراد افزود: این استراتژی از کشورهای عربی می خواهد که حمایت مالی از پژوهش و توسعه را از میزان فعلی تولید ناخالص داخلی به میزان 0.3 به مقدار 3 درصد افزایش دهد که این امر با مشارکت بخش خصوصی از 30 درصد به 40 درصد میسر می شود. در این استراتژی صندوقی برای توسعه علم و فناوری پیش بینی شده است که توسط مکانیسم های مالی جدید مانند معافیت های مالیاتی و گمرکی حمایت می شود.

وی ادامه داد: این راهبرد بر روی 14 طرح  ملی آموزش عالی و پان عرب از جمله بیوتکنولوژی، فناوری نانو، فناوری اطلاعات، آب، مواد غذایی، کشاورزی ، فضا، انرژی، علوم بیابان، محیط زیست، انرژی تجدید پذیر، فقر و بیماری متمرکز است. این استراتژی تحرک بیشتر دانشمندان در منطقه با همکاری های علمی بین المللی، فناوری، نوآوری ها و سازمان های آموزش عالی را خواستار شده است.

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در این استراتژی به مشکل فرار مغز عرب اشاره شده و برای حل آن به طرح های ابتکاری مانند ترویج تحقیق و نوآوری در فعالیت های مشترک با دانشمندان عرب که در خارج از کشور زندگی می کنند، تاکید شده است. در این راهبرد به بازنگری در آموزش عالی نیز تاکید شده است.

مهراد گفت: بازنگری در آموزش عالی علاوه بر اینکه باعث تقویت ارتباط دانشگاه با صنعت می شود، در این استراتژی به افزایش انتقال دانش و فناوری از دانشگاه ها به شرکت های صنعتی ، که می تواند به شکوفایی نوآوری و رقابت شرکت ها و سیستم های اقتصادی منجر شود، توجه ویژه ای شده است.

سرپرست ISC عنوان کرد: توجه به این مقوله نیازمند برنامه های آموزش عالی ویژه آموزش مهارت برای بخش خصوصی، بهبود استانداردهای آموزشی علم و فن آوری، آماده سازی فارغ التحصیلان در رشته های تحقیق و توسعه، استخدام فارغ التحصیلان و ارتقاء راه های یادگیری از جمله از راه دور و آموزش در سیستم باز است. به منظور اطمینان از اجرای صحیح طرح، کمیته های پایش و ارزیابی جهت آماده سازی گزارش پیشرفت و پیشنهادات لازم برای اصلاح روند اجرای طرح ایجاد خواهد شد.