سایه شوم جنگ بر سر آوارگان سوری

تارنمای شبکه تلویزیونی «الجزیره» قطر نوزدهم فروردین ماه در گزارشی اعلام کرد سازمان ملل متحد مجبور شده است حجم بسته های کمک غذایی به آوارگان سوری را به یک پنجم کاهش دهد.

یک مقام وابسته به سازمان ملل متحد به الجزیره گفت دلیل این اقدام، کوتاهی دولت هایی است که ارایه کمک های مالی به آوارگان سوری را وعده داده بودند ولی تاکنون به تعهد خود عمل نکرده اند.

بیست و پنجم دی ماه 1392 طی نشست «کشورهای کمک کننده به سوریه» در کویت، قرار شد 2.4 میلیارد دلار به آوارگان سوری کمک شود؛ در حالی که هم اکنون به گفته سازمان ملل متحد فقط نزدیک به 1.1 میلیارد دلار از این کمک ها تامین شده است.

الجزیره بیستم فروردین ماه در خبر دیگری اعلام کرد سازمان ملل متحد از وقوع خشکسالی در سوریه خبر داده است که این رخداد می تواند وضع آوارگان داخلی سوریه را بدتر کند. بر پایه این گزارش، منطقه شمال غرب سوریه کمتر از نصف میانگین هر ساله بارندگی داشته است و این می تواند موجب تشدید بحران غذا در سوریه شود.

این گزارش تاکید کرد تهدید بحران خشکسالی به این معناست که شمار سوری هایی که به کمک فوری غذایی نیازمندند از 4.2 میلیون نفر به 6.5 میلیون نفر افزایش می یابد و این امر، افزایش کمک های بشر دوستانه به آوارگان سوری را می طلبد.

** نگاهی به وضع آوارگان سوری

سه سال درگیری نیروهای شورشی و تروریست ها (دهشت افکن ها) با دولت مرکزی سوریه نابسامانی های گسترده ای را باعث شده و وضع انسانی در این کشور را به مرحله ای پیچیده کشانده است.

بنا بر آمارهای سازمان ملل متحد بیش از سه میلیون نفر از شهروندان سوری به عنوان پناهنده به کشورهای همسایه مهاجرت کرده و نزدیک به 6.5 میلیون نفر دیگر نیز در داخل کشور آواره اند.

همچنین فقط 2.6 میلیون نفر از آوارگان سوری که در کشورهای همسایه سوریه حضور دارند نام خود را در آمارهای آوارگان ثبت کرده اند. این در حالی است که صدها هزار نفر دیگر به دلیل ثبت نام نکردن در پایگاه های مرتبط، در آمارهای سازمان ملل متحد برای دریافت کمک های بشردوستانه این سازمان دیده نمی شوند.

بنابر با قوانین حقوقی سازمان ملل متحد، کمیساریای عالی پناهندگان این سازمان مسوول رسیدگی به وضع آوارگان سوری است. این کمیساریا برای فعالیت های خود در سوریه 1.6 میلیارد دلار بودجه نیاز دارد، اما یک مقام این کمیساریا نوزدهم فروردین به الجزیره گفت فقط 22 درصد از این بودجه تامین شده است.

کشور کویت تاکنون 204 میلیون دلار برای کمک به آوارگان سوری به سازمان ملل اهدا کرده است. این کشور در نشست بیست و پنجم دی ماه 1392 متعهد شده بود 500 میلیون دلار به آوارگان سوری کمک کند.

رییس کمیته بشر دوستانه سازمان ملل متحد اعلام کرد با در نظر گرفتن کمک کویت، تاکنون 45 درصد از وعده های مالی آن نشست تحقق یافته است. وی گفت در سال جاری آوارگان سوری به 6.5 میلیارد دلار کمک مالی نیاز دارند که تاکنون 20 درصد از آن تامین شده است (1).

همچنین «والری آموس» رییس کمیته بشردوستانه سازمان ملل متحد، در گزارشی به شورای امنیت اعلام کرد با وجود پذیرش دولت برای برقراری راه های دسترسی به منظور رساندن کمک های بشردوستانه به سوریه، وضع میلیون ها آواره سوری همچنان در شرایط بدی قرار دارد (2).

**آوارگان سوری؛ قربانی قدرت طلبی مخالفان و کشورهای همسو

همه این مشکلات در حالی هر روز رنج انسانی را در سوریه بیشتر می کند که شکاف در گروه موسوم به «ائتلاف ملی مخالفان سوری» همچنان عمیق و عمیق تر می شود. این گروه و پشتیبانان خارجی آن را می توان عامل اصلی تداوم بی ثباتی ها و جنگ در سوریه دانست.

این ائتلاف که از گروه های گوناگون مخالفان خارج نشین تشکیل شده است، اکنون با چالش های بسیاری دست و پنجه نرم می کند؛ به گونه ای که در نشست شانزدهم فروردین ماه در ترکیه اختلاف های عمیق اعضا بیش از پیش نمایان شد.

پیشروی های ارتش سوریه در عرصه های میدانی و سیاسی و خارج شدن مناطق گوناگون از دست عناصر تروریست، مخالفان خارج نشین را با بن بست روبرو کرده؛ بن بستی که آینده سیاسی آنان را با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری در هاله ای از ابهام فرو برده است.

ناکامی تروریست ها در دستیابی به اهداف خود و موفقیت ارتش سوریه در بیرون راندن آنان از بسیاری مناطق، همچنین اختلاف های گسترده میان کشورهای کمک کننده به تروریست ها باعث شده است اتحاد و اجماع نخستین بین این نیروها از بین برود.

از کنترل خارج شدن برخی گروه های تروریستی همچون «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) و اعمال خودسرانه آنها در عرصه میدانی باعث شده است اختلاف گروه های تروریستی شکلی عملی به خود گیرد؛ به گونه ای که درگیری های «جبهه النصره» و گروه داعش با «ارتش آزاد سوریه» بالا گرفته و حتی به حمله این 2 گروه به انبارهای تسلیحاتی و نیروهای ارتش آزاد منجر شده است.

هم اکنون نیز درگیری های شدیدی بین داعش و جبهه النصره وجود دارد و گفته می شود در آخرین درگیری ها در شهر «بوکمال»، 51 نفر از 2 طرف کشته شده اند.

این گونه رخدادها به تشدید اختلاف ها بین گروه های درگیر و پشتیبانان خارجی آنها دامن زده اما نتیجه این درگیری ها برای مردم سوریه، رنج و آوارگی بیشتر آنان از خانه و کاشانه خود است.

**جمع بندی

بیش از سه سال ناآرامی و جنگ ویرانی های بسیاری را در سوریه به جای گذاشته است که بازسازی آن سال ها زمان می برد و هزینه های مالی بسیاری را بر دوش مردم و دولت سوریه خواهد گذاشت.

در چنین فضایی برخی کشورها از ارایه کمک های اقتصادی به آوارگان سوری دم می زنند و این در حالی است که همزمان، بسیاری از همین کشورها به تروریست ها کمک های مالی و تسلیحاتی می دهند.

اکنون که بسیاری از کشورها پایین کشیدن فتیله جنگ در سوریه را دنبال می کنند، برخی خبرها از کمک های تسلیحاتی تازه آمریکا -شامل موشک های ضد تانک- به برخی گروه های تروریست در سوریه حکایت دارد (3).

به این ترتیب آمریکا بر خلاف ادعای خود مبنی بر اینکه می خواهد جنگ در سوریه پایان یابد، در عمل ادامه وضع جنگی و افزایش خشونت در این کشور را دنبال می کند؛ امری که دود آن فقط به چشم مردم سوریه می رود و هر روز بر شمار آوارگان می افزاید.

هم اکنون مردم سوریه بیش از آنکه به برگزاری نشست های رنگارنگ به بهانه هایی مانند جمع آوری کمک های بشردوستانه نیاز داشته باشند، چشم انتظار تلاش واقعی برای پایان دادن به جنگ در کشور خود هستند.

روشن است جنگ و خشونت نیز پایان نمی یابد مگر اینکه برخی کشورها شعارهای خود را کنار بگذارند و پشتیبانی خود را از تروریست هایی که در سوریه می جنگند، قطع کنند.

منابع:

1-http://www.unocha.org/top-stories/all-stories/ yria-un-welcomes-kuwaiti-donation-massive-gaps-still-remain

2-http://www.unocha.org/top-stories/all-stories/ yria-crisis-%E2%80%9Csituation-millions-desperate-people-has-not-improved%E2%80%9D-says-un

3-- مجله آمریکایی تایم، بیست و دوم فروردین ماه 1393.

از مهدی جوکار- گروه تحقیق و تفسیر خبر

تحقیق**م.ج**1961**1358