اوباما ممکن است باعث تخاصم بیشتر ایران و آمریکا شود

سرانجام هیاهوی رسانه ای وسیع درباره حمید ابوطالبی معاون سیاسی دفتر رییس جمهوری که بعنوان نماینده جدید ایران نزد سازمان ملل متحد در نیویورک منصوب شده است منتج به مصوبه ای در سنای آمریکا مبنی بر منع ورود او به آمریکا شد.
ابوطالبی نزدیک به دو هفته است که بر بام رسانه های آمریکایی و حتی بین المللی نشسته و موضوع ارتباط او با تسخیر سفارت آمریکا در ایران در سال 1358 و گروگانگیری کارمندان آن توسط دانشجویان خط امام(ره) بهانه ای برای راه انداختن بازی تازه ای شده است که برخی از اهداف آن قابل حدس است.

از آنجایی که چنین پوشش های خبری سنگین و پر تب و تابی را صرفا در موارد نادر می توان در رسانه های آمریکایی مشاهده کرد و از قضا یکی از آنها ماجرای بحران گروگانگیری در ایران در سال 1358 بود که هر گروه سیاسی از طریق دمیدن در آن نفع خود را برد و به محصول مورد نظر دست یافت ، می توان مطمئن شد که متصور شدن اهدافی در پس این هیاهوی بزرگ رسانه ای که سرانجام به اقدام سنا منتج شد، یک توهم توطئه نیست.

در خصوص حمید ابوطالبی به نظر می رسد، هم دولت آمریکا از داغ کردن ارتباط حاشیه ایی او با ماجرای گروگانگیری نفع می برد و هم جمهوریخواهان مخالف اوباما منتفع می شوند و هم رادیکال هایی که نزدیک شدن ایران و آمریکا را در تقابل با منافع خود می دانند. و لذا در این مورد اینگونه به نظر می رسد که همه گروه ها در آمریکا تا این لحظه در ایجاد این هیاهوی رسانه ای-سیاسی منافع مشترکی دارند.

لزوما نیاز نیست که طرح از پیش تعیین شده ای برای نفع بردن از یک ماجرا وجود داشته باشد. آمریکایی ها از دیرباز ثابت کرده اند که استاد سوار شدن بر موقعیت ها و بهره برداری از رویدادها به نفع خود هستند. در برهه کنونی دولت اوباما به شدت تحت فشار شکست های بین المللی از جمله در سوریه، عراق، افغانستان و سایر نقاط خاورمیانه و شرق دور است. به همه این شکست ها بحران اوکراین را نیز باید اضافه کرد که بازتاب بسیار شرم آوری برای دولت اوباما در داخل این کشور داشت به گونه ای که نه تنها موجبات اعتراض مخالفان سیاسی دولت اوباما را فراهم کرد، بلکه هم حزبی های اوباما نیز درخصوص عملکرد دولت اوباما در اوکراین که به جدایی شبه جزیره کریمه از این کشور و الحاق آن به روسیه و تشدید درگیری ها در راستای تجزیه بخش شرقی اوکراین منتج شد انتقادهای زیادی را مطرح کردند. از این منظر برای دولت اوباما مطلوب بود که با بزرگنمایی موضوع ارتباط ولو حاشیه ایی نماینده تازه معرفی شده ایران به سازمان ملل با ماجرای گروگانگیری، تا اندازه زیادی از این فشار رهایی یابد.

در این بین جمهوریخواهان آمریکا که از کوچکترین فرصتی برای وارد آوردن فشار به دولت دموکرات آمریکا استفاده می کنند نیز نفع خود را از داغ کردن این ماجرا برده اند و البته تندروهایی از هر دو جناح و لابی های مختلف فعال در عرصه سیاسی از جمله صهیونیست ها که با هرگونه نزدیکی ایران و آمریکا و حتی مدیریت تخاصم این دو کشور مخالف هستند نیز به نوبه خود از این ماجرا ارتزاق کرده اند. اسرائیلی ها حتی از جهت دیگری نیز از داغ شدن این ماجرا منتفع می شوند. همانگونه که محرز است تلاش دولت اوباما با طرح موقت 9 ماهه ای که از سوی جان کری برای سازش آغاز شده بود تقریبا با شکست کامل مواجه شده است و منجر شد تا جان کری و دولت آمریکا به طرفین اسرائیلی و فلسطینی مبنی بر کنار کشیدن آمریکا از مذاکرات سازش هشدار دهند. برای اسرائیلی ها اصولا هر موضوعی که بتواند افکار عمومی جهان را از ادامه شهرک سازی ها و ادامه اشغال سرزمین های فلسطینی منحرف سازد مطلوب است و آنها نیز در داغ شدن آن مشارکت می کنند. درست به همین خاطر است که بلافاصله بعد از خبر سازی صورت گرفته در بلومبرگ این اسرائیلی ها بوند که بیش از همه آن را داغ کردند و سناتورهای جمهوریخواه و نزدیک به محافل خود را وادار به موضعگیری کردند.

اما نکته حائز اهمیت این است که این بازی ممکن است با اقدامی که سنای آمریکا انجام داده از کنترل همه و حتی شخص باراک اوباما خارج شود و همه امیدها درباره اینکه ایران و آمریکا بتوانند در این دوره با حضور حسن روحانی، دست کم بخشی از مشکلات و تخاصمات گذشته خود را مدیریت کنند نقش بر آب شود. این در حالی است که اگر مصوبه سنای آمریکا به تایید مجلس نمایندگان و به امضای رییس جمهوری آمریکا برسد برای اولین بار در طول تاریخ سازمان ملل خواهد بود که آمریکا به عنوان میزبان سازمان ملل، به نماینده معرفی شده از سوی یکی از کشورهای عضو این سازمان برای حضور در محل ماموریتش ویزا نداده است.
با این همه حتی اگر مصوبه سنا تبدیل به قانون شود، با توجه به اینکه قانون عطف به ماسبق نخواهد شد و ابوطالبی پیش از این قانون به عنوان سفیر جدید ایران در سازمان ملل معرفی شده، محمل قانونی بازماندن ابوطالبی از راه یافتن به سازمان ملل وجود نخواهد داشت و لذا ازاین منظر حقوقی و برخی دیگر ازملاحظات، بسیار بعید است که ایران از موضع خود عقب نشینی کرده و شخص دیگری را به جای ابوطالبی به نیویورک اعزام کند.

این موضوع بسیار منطقی است چرا که در ایران نیز عده ای این اقدام را شکستی برای دولت روحانی و حتی جمهوری اسلامی ایران تلقی خواهند کرد و از همین جاست که به نظر می رسد، دولت اوباما باید پیش از اینکه بازی براه افتاده از کنترلش خارج شود، آن را مدیریت کند و الا نه تنها گامی در جهت مدیریت تخاصم برنداشته بلکه باعث ایجاد یک تخاصم و کدورت جدید نیز خواهد شد که معلوم نیست چه نتایج منفی تازه ای به همراه بیاورد.