آینده غبار آلود مصر

هفدهم فروردین ماه دادگاه جنایی قاهره به ریاست قاضی «احمد صبری یوسف» محاکمه «محمد مرسی» رییس جمهوری برکنار شده ی مصر را در پرونده کاخ ریاست جمهوری «اتحادیه» از سر گرفت.

مرسی و 14 تن از رهبران اخوان المسلمین در این پرونده به کشتار و تحریک برای به خاک و خون کشیدن معترضان در برابرکاخ ریاست جمهوری اتحادیه در جریان اعتراض های دسامبر سال 2012 میلادی (پانزدهم آذر ماه سال 1391 خورشیدی) متهم شده اند.

همچنین مرسی به اتهام های مربوط به جاسوسی و اعمال خشونت در دادگاه محاکمه شد.

محاکمه مرسی و دیگر رهبران اخوان المسلمین در حالی از سرگرفته شد که «عبدالفتاح السیسی» فرمانده پیشین ارتش که مرسی به دست وی برکنار شد، به جانشینی محمد مرسی در انتخابات ریاست جمهوری ماه آینده میلادی نزدیکتر می شود.

دفتر مبارزات انتخاباتی عبدالفتاح السیسی روز جمعه پانزدهم فروردین ماه اعلام کرد که وی هزاران امضا از حامیان خود دریافت کرده که برای ثبت نام و نامزدی او در انتخابات ریاست جمهوری ضروری است.

پیش بینی می شود عبدالفتاح السیسی در انتخابات ریاست جمهوری که روزهای پنجم و ششم خرداد 1393 خورشیدی در مصر برگزار خواهد شد، برنده شود.

** نگاهی به اوضاع مصر پس از برکناری محمد مرسی

با برکناری محمد مرسی، موجی از ناآرامی مصر را فراگرفت و هواداران و مخالفان وی به صف آرایی در برابر یکدیگر پرداختند.

در سوم بهمن ماه سال 1392 خورشیدی نیروهای امنیتی مصر در ورودی شهر «بنی سویف» مورد حمله مسلحانه قرار گرفتند که پنج تن از این نیروها کشته شدند.

روز چهارم بهمن ماه سال 1392 خورشیدی نیز یک خودرو در مقر نیروهای امنیتی در شهر «قاهره» منفجر شد که چهار کشته و 51 تن زخمی برجای گذاشت.

روز هشتم بهمن هم دهشت افکن ها، سرهنگ «محمد السعید» معاون وزیر کشور را در شهر جیزه هدف قرار دادند.

در نخستین روزهای دی ماه سال 1392 خورشیدی نیز مقر نیروهای امنیتی در استان «دقهلیه» هدف یورش دهشت افکن ها قرار گرفت که در این حادثه نیز 13 تن کشته و 130 نفر زخمی شدند.

در آذرماه سال 1392 خورشیدی نیر «محمد المبروک» سرهنگ مصر در شهر «نصر» ترور شد.

در آبان ماه هم مقر نیروهای امنیتی در شهر «اسماعیلیه» هدف دهشت افکنان قرار گرفت.

رخدادهای ماه های پیش نشان می دهد که خشونت در مصر رو به فزونی است و نظامیان حاکم نمی توانند اوضاع این کشور را به طور کلی در کنترل خود داشته باشند.

** سوء استفاده نظامیان از ناآرامی های مصر

رخدادهای مصر پس از برکناری محمد مرسی و زندانی کردن رهبران برجسته اخوان المسلمین نشان می دهد که نظامیان هم طی مدتی که کارها را در دست گرفته اند در اداره امور مصر عملکرد موفقیت آمیزی نداشتند.

با توجه به اینکه در هر رویداد دهشت افکنانه (تروریستی) اخوان المسلمین مورد اتهام قرار می گیرد می توان گفت که نظامیان تلاش می کنند با سوء استفاده از ناآرامی ها در این کشور به مقاصد سیاسی خود که همان به دست گرفتن قدرت است، دست یابند.

در این پیوند مرکز مطالعات «الجزیره» قطر بیست و سوم بهمن ماه نوشت: نظامیان حاکم در مصر از رویدادهای خشونت بار این کشور بیشترین استفاده را می برند.

آنان با سوء استفاده از این رخدادها گروه های مخالف خود را عامل اصلی ناآرامی ها معرفی می کنند؛ همانگونه که نظامیان از رخداد انفجار مقر نیروهای امنیتی در دقهلیه بد استفاده کردند و گروه اخوان المسلمین این کشور را در فهرست گروه های دهشت افکن قرار دادند.

به گزارش این مرکز مطالعاتی نظامیان تلاش می کنند از ناآرامی ها در مصر استفاده کنند و سیاست مورد نظر خود را پیش ببرند.

به نوشته این مرکز تحقیقاتی، مصر به تدریج به سوی ناآرامی، درگیری های مسلحانه و هرج و مرج پیش می رود.

اوضاع اقتصادی و مالی این کشور هم به طور کامل بحرانی است.

اگرچه نظامیان اینگونه وانمود می کنند که دهشت افکنان را شکست خواهند داد و مانع از این خواهند شد که مصر به سوی خشونت برود، اما رخدادهای دهشت افکنانه در مصر تردیدهایی را در این باره به همراه داشته است.

همچنین «الخلیج» بحرین بیست و هشتم اسفند نوشت: نظامیان حاکم در مصر با چالش های بسیاری دست و پنجه نرم می کنند. اقدام های خشونت آمیز همه شهرهای این کشور را فرا گرفته است.

این روزنامه از قول «محمد کمال» استاد علوم سیاسی یک دانشگاه آمریکایی نوشت: اوضاع مصر همواره در حال دگرگونی است و رخدادهای هر روز با روز پیش متفاوت است. دیگر در این کشور اصل ثابتی وجود ندارد که بتوان با اتکا به آن، آینده را پیش بینی کرد. رخدادهای دهشت افکنانه آینده مصر را در هاله ای از ابهام فرو برده است و بیشتر ناظران نمی توانند، پیش بینی کنند که آینده این کشور آفریقایی چه خواهد شد.

همچنین روزنامه «واشنگتن پست» آمریکا چهاردهم فروردین ماه نوشت: رویدادهای دهشت افکنانه در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، وضع امنیتی مصر را با تهدید روبرو کرده است.

** پیامدهای روی کار آمدن نظامیان در مصر

ریشه بیشتر ناآرامی ها در مصر به برکناری محمد مرسی رییس جمهوری این کشور، بر می گردد. نظامیان این کشور با دخالت در امور سیاسی، رییس جمهوری را که از راه صندوق های رای انتخاب شده بود، برکنار کردند. با برکناری محمد مرسی از ریاست جمهوری و پرونده سازی ضد وی، ناآرامی این کشور را فرا گرفت.

با توجه به اینکه عبدالفتاح السیسی نامزدی خود را برای ریاست جمهوری این کشور به طور رسمی اعلام کرده است برخی از تحلیلگران بر این باورند که به قدرت رسیدن نظامیان در مصر موجب می شود تا مهره های «حسنی مبارک» رییس جمهوری سرنگون شده مصر، بار دیگر بر سر کار بیایند و آینده این کشور در عرصه های گوناگون با تهدید جدی روبرو شود.

در این پیوند روزنامه «المصریون» هفدهم فروردین ماه در گزارشی تحلیلی به قلم «صفوت عبدالغنی» نوشت: برخی بر این باورند که فقط عبدالفتاح السیسی می تواند مصر را از بحران های سیاسی، اقتصادی و امنیتی نجات دهد.

تحلیلگر این روزنامه در ادامه به انتقاد از چنین موضعی پرداخت و نوشت ما باید به پیامدهای پیروزی السیسی در انتخابات ریاست جمهوری مصر توجه واقعی داشته باشیم.

عبدالغنی افزود: پیروزی او در چشم و هم چشمی های (رقابت های) انتخاباتی مصر پیامدهایی را برای عرصه های گوناگون به همراه خواهد داشت.

به نوشته این روزنامه، انتخاب السیسی به عنوان رییس جمهوری مصر باعث می شود دولت مشروعیت خود را از دست بدهد، حکومت مدنی در این کشور پایان یابد و دولت پلیسی که که مصر را طی زمان دراز به فساد کشیده بر سر کار آید.

در این صورت دیگر هیچ گونه آرامشی در این کشور برقرار نخواهد بود و بین جریان های گوناگون درگیر، آشتی ملی حاکم نخواهد شد؛ چرا که السیسی عامل اصلی بحران های کنونی مصر است. وی با برکناری مرسی باعث شد ناآرامی ها در این کشور وخیم شود.

از نظر صفوت عبدالغنی در عرصه اقتصادی نیز پیروزی السیسی به منزله فروپاشی اقتصاد مصر و از بین رفتن همه فرصت های سرمایه گذاری است.

به عقیده این تحلیل گر، در زمینه امنیتی نیز پیروزی این نامزد هرج و مرج و تنش در کشور، اختلاف بین شهروندان و موج تازه ای از خشونت و اقدام های دهشت افکنانه در مصر را موجب می شود.

در عرصه بین الملل هم پیروزی وی در انتخابات، باعث انزوای بیشتر مصر می شود؛ زیرا بسیاری از کشورها دولتی را که از راه کودتای نظامی به قدرت رسیده باشد به رسمیت نمی شناسند.

به نظر نویسنده روزنامه المصریون، از جنبه حقوقی هم پیروزی نامزد نظامیان باعث می شود همه آزادی ها از بین برود و جریان های اسلام گرا به طور کلی از شرکت در امور سیاسی و اداره کشور به حاشیه رانده شوند.

در عرصه نظامی نیز نظامیان به امور سیاسی خواهند پرداخت و از پرداختن به ماموریت اصلی خود که دفاع از کشور است، چشم پوشی خواهند کرد.

در بعد اجتماعی هم اختلاف ها در جامعه میان مردم بیشتر خواهد شد و مردم از یکدیگر تنفر خواهند داشت و روحیه انتقام گیری و خفقان گسترش پیدا خواهد کرد.

** فرجام سخن

اگرچه بسیاری از تحلیلگران پیش بینی می کنند که عبدالفتاح السیسی در انتخابات ریاست جمهوری مصر پیروز می شود، اما در همان حال معتقدند که پیروزی وی، آینده این کشور را در هاله ای از ابهام فرو خواهد برد. هرچند نظامیان تلاش می کنند با نامزدی وی نقشه راه خود را تکمیل کنند.

رویدادهای امنیتی پی در پی مصر نشان می دهد که این کشور در آستانه یک دوره سخت بی ثباتی است. نظر به اینکه جریان های رقیب در این کشور حاضر نیستند از موضع خود عقب نشینی و منطق گفت و گو را جایگزین منطق خشونت کنند، بارقه امیدی برای حل بحران این کشور دیده نمی شود.

از اصغر یوسفی -گروه تحقیق و تفسیر خبر

تحقیق** 9278**1358