تکان دهنده ترین فاجعه قرن بیستم

نسل‌کشی رواندا در سال ۱۹۹۴ به دنبال سقوط هواپیمای حامل «جونال هابیا ریمانا» رییس جمهور وقت رواندا در نزدیکی کیگالی پایتخت این کشور به وقوع پیوست. قوم «هوتو» این عمل را به قوم توتسی نسبت داد. همین امر آغاز درگیری‌های شدید میان این دو قوم شد که به کشتار حدود ۸۰۰ هزار توتسی رواندایی و هوتوهای میانه رو در مدت ۱۰۰ روز توسط هوتوهای تندرو منجر شد.

سازمان ملل در ابتدا از پذیرش این رویداد به عنوان نسل‌کشی خودداری کرد ودر نتیجه به شدت مورد انتقاد رسانه‌های جمعی قرار گرفت. این واقعه منجر به بحث‌هایی برای تغییر در ساختار سازمان ملل به منظور برخورد سریع با نسل‌کشی گردید.

پیشینه 
دو قوم هوتو و توتسی تا قبل از رسیدن استعمار گران آلمانی هم زیستی مسالمت‌آمیزی داشتند. آلمان‌ها در رواندا سیاستی رادر پیش گرفتند که اقلیت توتسی که نسبت به اکثریت هوتو ثروتمند تر، قد بلند تر بوده و پوست روشن تری داشتند از امکانات بهتر زندگی و قدرت بیشتری برخوردار شدند. این سیاست توسط بلژیکی‌ها که سرپرستی مستعمره رواندا را بعد از جنگ جهانی اول بر عهده داشتند و مبلغان مسیحی کلیسای کاتولیک روم که از قرن نوزدهم در رواندا حضور داشتند ادامه پیدا کرد. و تا انجا بود که هوتو یا توتسی بودن در شناسنامه افراد ذکر می‌شد، و مثلاً یک هوتو ثروتمند می‌توانست خودرا به یک توتسی تغییر دهد تا از احترام و امکانات بیشتری بر خوردار گردد، در واقع توتسی‌ها که ملت درجه یک حساب می‌شدند عموماً با هوتوها که درجه دو حساب می‌گشتند رفتار ارباب و رعیتی داشتند که منجر به نفرت عمیق هوتوها می‌شد.

از سال ۱۹۶۱ که رواندا استقلال خود را به دست اورد درگیر جنگ داخلی و تعدادی کشتار کوچک بود، ولی فاجعه سازمان یافته اصلی در سال ۱۹۹۴ اتفاق افتاد.

آغاز نسل کشی

با آغاز نسل کشی سازمان یافته که ۱۰۰ روز طول کشید، ۸۰۰،۰۰۰(هشتصد هزار به آمار سازمان ملل) و یا ۱،۰۷۱،۰۰۰ (یک میلیون و هفتاد و یک هزار به آمار دولت رواندا) از قوم برتر توتسی و هوتوهای میآنه رو که از پیروی از دستورات هوتوهای تندرو ممانعت کرده بودند کشته شدند.

بیشتر قربانیان مردان، زنان، کودکان و نوزادانی بودند که توسط همسایه‌ها، همکاران و دوستان سابق خود کشته می‌شدند، رادیو رواندا همزمان به طور مداوم هوتوها را تشویق به قتل‌عام توتسی‌ها می‌کرد. روزانه ۱۰،۰۰۰ نفر و ساعتی ۴۰۰ نفر و دقیقه‌ای ۷ نفر کشته می‌شدند، به طور مثال کلیسایی که ۱،۵۰۰ نفر در ان پناه گرفته بودند با بولدزر خراب شد و همگی پناهندگان به آن کشته شدند. بعدها اسقف کلیسا به جرم همکاری در جنایت محاکمه شد. اکثر قربانیان با قمه‌ها تکه تکه می‌شدند.
در حدود ۲۵۰،۰۰۰ تا ۵۰۰،۰۰۰ زن و دختر توتسی در این مدت مورد تجاوز جنسی قرار گرفتند. بسیاری از آنها از روی عمد توسط مردان +HIV مورد تجاوز قرار گرفتند. اکنون بسیاری از زنان زنده مانده از نسل کشی در کشور رواندا مبتلا به ایدز هستند.

این فاجعه در مقابل چشمان باز با پوشش کامل خبری دنیا و عملکرد بسیار هولناک سازمان ملل و بی تفاوتی جامعه جهانی به بهانه عدم مداخله در امور داخلی رواندا انجام شد، به طور مثال در ابتدای نسل کشی ۱۰۰۰ نیروی اروپایی برای تخلیه اتباع خارجی از رواندا به آنجا فرستاده شد که بسرعت کشور را ترک کردند و یا صلح بانان بلژیکی سازمان ملل مدرسه‌ای را که ۲،۰۰۰ توتسی به انان پناهندشده بودند بعد از رسیدن دستور عقب نشینی ترک نمودند که منجر به قتل‌عام کلیه پناهندگان شد.

بعد از اتمام نسل کشی هزاران نفر از پناهندگان رواندایی که به کشورهای مجاور پناهنده شده بودند به دلیل شرایط بد و ابتلا به بیماریهای گوناگون مسری کشته شدند.

نسل کشی با شکست هوتوها از نیروهای نظامی گردآوری شده از توتسی‌ها و سایر کشورهای افریقایی متوقف شد و بعدها دادگاهی برای محاکمه سران نسل کشی تشکیل شد. هم اکنون هزاران نفر از توتسی‌های زنده مانده از نسل کشی سعی می‌کنند با ۲ میلیون هوتوی شرکت کننده در کشتار همزیستی مسالمت امیزی داشته باشند.

عکسها از رویترز

49261