وین یک بار دیگر میزبان مذاکرات هسته ای/دیپلمات های ایرانی در فکر توافق نهایی

رضا الیاسی: تا 48 ساعت دیگر وین برای دومین بار در یک ماه گذشته میزبان دیپلمات های ایرانی، آلمانی، انگلیسی، آمریکایی، روسیه ای، فرانسوی و چینی است تا درباره پرونده هسته ای ایران و رسیدن به توافق نهایی به بحث و گفت وگو بپردازند.

با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید ارتقا جایگاه ایران در عرصه سیاست خارجی در اولویت دستگاه دیپلماسی ایران قرار گرفت و مسئولان دولتی از همان ابتدا اعلام کردند که موضوع مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 باید به نتیجه برسد و از برنامه های ویژه برای این موضوع سخن گفتند.

آغاز راه هسته ای دولت یازدهم

دیپلماسی هسته ای دولت یازدهم از سفر رئیس جمهور و وزیر امور خارجه به نیویورک در اواخر شهریور سال گذشته آغاز شد و مذاکرات حاشیه ای دیپلمات های ایرانی در حاشیه جلسه مجمع عمومی سازمان ملل موجب شد تا 4 مهر ماه نشست ایران و گروه 1+5 برای نخستین بار در بالاترین سطح و با حضور وزرای امور خارجه برگزار شد.

محمدجواد ظریف پس از این جلسه که در نیویورک برگزار شد اعلام کرد امیدواریم بتوانیم حرف های مثبت را که در این مذاکرات شنیده شد با دقت در آینده به پیش ببریم.

همچنین کاترین اشتون نیز اعلام کرد که قدرت های جهانی برای برگزاری مذاکرات هسته ای اساسی 23 و 24 مهر ماه در ژنو به توافق رسیدند.

رسیدن به ژنو تاریخ ساز

پس از اعلام کاترین اشتون نام ژنو بار دیگر بر سر زبان ها افتاد و به سیاسی ترین شهر جهان در سال 2013 تبدیل شد و سرانجام در تاریخ 3 آذر ماه شاهد توافق مقدماتی هسته ای میان ایران و گروه 1+5 بود.

نخستین نشست هسته ای ایران و گروه 1+5 در ژنو 23 مهر ماه و در سطح وزرای امور خارجه برگزار شد و حاشیه اصلی این دور از مذاکرات نیز حضور محمدجواد ظریف با ویلچر بود که در پایان مذاکرات اعلام کرد 1+5 باید مسیر اعتماد مردم ایران را طی کند. بحث های این دور از مذاکرات جدی بود و در این بحث ها وارد جزئیاتی شدیم که طرفین دوست داشتند وارد آن بشوند و توازن لازم در حرکت اول وجود داشت.

این دور از مذاکرات در حالی به پایان رسید که دو طرف مذاکرات را مثبت ارزیابی کردند و مقرر شد دور بعدی مذاکرات 16 آبان در ژنو برگزار شود.

مذاکرات 16 آبان ژنو که 3 روز به طول انجامید ابتدا در سطح معاونان برگزار شد اما در میانه راه وزرای امور خارجه کشورهای عضو 1+5 به غیر از چین به ژنو رفت و مذاکرات را به صورت جدی ادامه دادند و در نهایت با مخالفت فرانسه توافق نهایی حاصل نشد.

ظریف در پایان این دور مذاکرات اعلام کرد 6 کشور شاید تفاوت های نظری داشته باشند اما با هم کار می کنیم و امیدواریم به یک توافق دست یابیم.

همچنین کاترین اشتون نیز اعلام کرد که 3 روز است که درگیر مذاکرات سازنده بودیم و پیشرفت داشتیم اما تفاوت هنوز وجود دارد و دور بعدی مذاکرات 29 آبان در ژنو برگزار می شود.

در شرایطی که مذاکرات ایران و گروه 1+5 به اوج حساسیت رسیده بود 29 آبان ماه بار دیگر معاونان وزرای خارجه ایران و گروه 1+5 در ژنو در کنار یکدیگر قرار گرفتند اما پس از جدی تر شدن مباحث وزرای امور خارجه 1+5 به ژنو رفته و در نهایت نیز توافقنامه نهایی را پس از 5 روز مذاکره فشرده امضا کردند.

وزیر امور خارجه ایران پس از توافق هسته ای گفت در مرحله اول مقرر شد تحریم جدیدی وضع نشود و برخی تحریم ها نیز لغو گردد. ما تا یکسال آینده برای لغو همه تحریم ها مذاکره می کنیم.

آغاز گام اول توافق ایران و 1+5

با گذشت حدود 2 ماه از رسیدن به توافق ژنو سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که دو طرف به برداشت واحدی از نحوه اجرای توافق رسیدند که در تاریخ 20 ژانویه مطابق با 30 دی 1392 گام اول از توافق‌نامه ان‌شاءالله اجرایی خواهد شد.

عراقچی تاکید کرد  که از روز 20 ژانویه گام اول توافق‌نامه ژنو اجرا می‌شود. براساس گام اول ایران و 1+5 هرکدام تعهداتی را قبول کردند. همه این تعهدات در یک روز شروع به اجرا شدن می‌کند. همه تحریم‌هایی که آن‌ها قرار است تعلیق کنند و در متن توافق‌نامه آمده است، از 20 ژانویه تعلیق خواهد شد و اقداماتی که قرار است ما در رابطه با تعلیق 20 درصد انجام دهیم و اقداماتی که قبول کردیم انجام نشود و جلوتر نرود، از روز 20 ژانویه اجرایی خواهد شد؛ به جز یک مورد از هر دو طرف و آن یک مورد هم از سوی آن‌ها مربوط می‌شود به پرداخت 4.2 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در خارج از کشور و آزاد شدن آن‌ها و از سوی ما تبدیل مواد غنی‌ شده 20 درصد به اکسید یا رقیق‌سازی آن. این کار از طرف ما و آن اقدام از سوی آن‌ها در یک دوره زمانی شش ماهه صورت خواهد گرفت که در شش نوبت این کار انجام می‌شود. نوبت‌هایی که ممکن است کم و زیاد هم بشود.

وی همچنین اعلام کرد تا آخرین لحظه 19 ژانویه، غنی‌سازی 20 درصد در ایران ادامه پیدا می‌کند و پس از آن تحت نظارت بازرسان آژانس تعلیق می‌شود. قبل از 20 ژانویه بازرسان در ایران حضور خواهند داشت و مقدمات انجام کار را برای راستی‌آزمایی از ایران فراهم می‌کنند.

مسیر هسته ای نیویورک-ژنو به وین رسید

اواخر بهمن ماه بود که خبر آغاز دور جدید مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 مطرح شد و این بار خبری از ژنو نبود و دیپلمات های ایران و گروه 1+5 در وین در کنار یکدیگر قرار گرفتند تا درباره توافق نهایی مذاکرات هسته ای مذاکره کنند.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و کا‌ترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در کنفرانس مطبوعاتی مشترک در پایان مذاکرات وین اعلام کردند که به توافق رسیده‌اند تا در چهار ماه آینده مذاکرات را برای رسیدن به یک راه‌حل نهایی ادامه دهند.

همچنین دور دوم مذاکرات ایران و 1+5 در وین نیز روزهای پایانی سال 92 برگزار شد و محمد جواد ظریف ، وزیر امور خارجه کشورمان در پایان مذاکرات ایران و 1+5 در نشست خبری مشترک با کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد همراه با مدیران سیاسی و معاونین چین و فرانسه و آلمان و روسیه و انگلستان و آمریکا هم اکنون دومین دور مذاکرات برای ادامه تلاش های دیپلماتیک طرفین برای رسیدن به راه جل جامع پیرامون موضوع هسته ای ایران را خاتمه دادیم.بار دیگر از وزیر خارجه اتریش و دفتر سازمان ملل متحد در وین برای فراهم کردن امکانات برگزاری گفتگو ها تشکر می کنیم.

وی همچنین تاکید کرد بحث ها زمینه ای را در ذهن دو طرف ایجاد کرده که چطور به توافق برسیم برای طرف ما سودمند بوده و برداشت ما از 1+5 این است که آنها هم با خوش بینی به بحث ها نگاه می کنند البته راه دشواری در پیش است.

همچنین ظریف پیش از این دور مذاکرات اعلام کرد که تمرکز این دور از مذاکرات بین ایران و گروه ۵+۱ - چین، روسیه، انگلیس، فرانسه، امریکا و آلمان - بر غنی‌سازی اورانیوم و راکتور آب سنگین اراک معطوف خواهد بود. دو طرف «درباره‌ی همکاری هسته‌ای صلح آمیز و تحریم‌ها نیز به تبادل نظر خواهند پرداخت.»

آغاز سال 93 با مذاکرات هسته ای

در شرایطی که روزهای پایانی تعطیلات نوروز سپری می شد هیات کارشناسی مذاکره کننده هسته ای جمهوری اسلامی ایران به ریاست حمید بعیدی نژاد مدیرکل سیاسی و بین المللی وزارت امورخارجه از روز پنجشنبه تا دیروز بیش از هشت ساعت با هیات کارشناسی 1+5 به ریاست استفان کلمنت دستیار ویژه کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره موضوعات فنی مذاکره کرد و قرار است قرار است دور جدید مذاکرات ایران و١+٥ با حضور محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و کاترین اشتون مسول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ١٨ تا ٢٠ فروردین ماه در شهر وین پایتخت اتریش برگزار شود.

سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای درباره این دور از مذاکرات گفته این مذاکرات در چارچوب گام نهایی توافق ژنو برای رسیدن به راه حل جامع است.

همچنین «ماری هارف» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده است ایران و گروه 1+5 احتمالا بعد از دور جدید مذاکرات که در شهر وین برگزار می‌شود، وارد مرحله نوشتن پیش‌نویس توافق جامع هسته‌ای می‌شوند. وی همچنین اذعان کرد که ایران در مذاکرات کنونی بسیار جدی است.

هارف که در نشست خبری هفتگی صحبت می‌کرد، گفته است «عملکرد ایرانی‌ها نشان داده که آن‌ها پای میز جدی، سازنده و طوری که پیش از روی کار آمدن این دولت هرگز ندیده بودیم، مذاکره می‌کنند. تا الان... آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش کرده که آن‌ها به تمام تعهدات خود بر اساس برنامه اقدام مشترک (توافق ژنو) عمل کرده‌اند.»

29295