تاثیر مثبت بحران اوکراین بر روابط مسکو، تهران و پکن

سید حسین موسویان در مقاله‌ای با موضوع‌ تاثیر بحران اوکراین بر روابط ایران، روسیه و چین نوشت که اگرچه ایران در مواجهه با بحران کنونی اوکراین موضع بی‌طرفانه پیش گرفته است این بحران می‌تواند به دلیل تضعیف روابط مسکو و غرب منجر به نزدیک‌ترین شدن روسیه به ایران شود.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سیدحسین موسویان، عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در مقاله‌ خود که در پایگاه اینترنتی المانیتور منتشر شده است نوشت: تنش‌های میان روسیه و غرب از زمانی که دولت محلی شبه جزیره کریمه اعلام کرد خواستار برگزاری رفراندوم برای جدایی از اوکراین است شدت گرفت. اگرچه تحلیل‌گران و شاهدان، بحران کنونی اوکراین را بزرگ‌ترین بن‌بست میان غرب و مسکو پس از جنگ سرد می‌دانند، مساله هسته‌ای ایران نیز به عنوان بزرگ‌ترین چالش روابط ایران و غرب شناخته می‌شود.

وی در این مقاله نوشت: ایران موضع بی‌طرفی درباره بحران اوکراین پیش خواهد گرفت اگرچه این بحران می‌تواند نتیجه‌ای مطلوب برای آینده بن‌بست ایران و غرب بر سر برنامه‌های هسته‌یی‌اش داشته باشد.

سید حسین موسویان در مقاله خود آورده است که یک مقام ارشد ایرانی گفت: به طور قطع ایران از این مناقشه بیرون خواهد ایستاد اگرچه این بحران می‌تواند تاثیرات بر روابط ایران و روسیه داشته باشد.

در ادامه این مقاله آمده است: دخالت نظامی روسیه در اوکراین می‌تواند منجر به نزدیک‌ترین شدن نیروهای ناتو به مرزهای غربی اوکراین شود. از این رو روسیه نگران است که بیرون رفتن از شبه جزیره کریمه به نزدیک شدن نیروهای نظامی غرب به مرزهای روسیه منجر شود و در نتیجه امنیت این کشور به خطر بیافتد.

در طول دو دهه گذشته ایران و روسیه به دقت بر گسترش حضور نیروهای آمریکا و ناتو به سمت شرق و افزایش پایگاه‌های نظامی آن‌ها در اطراف مرزهای دو کشور در حالی که هیچ توجهی به منافع امنیتی تهران و مسکو نداشته‌اند نظارت کرده‌اند.

او ادامه داد: آمریکا از سال 2006 تاکنون به دنبال جلب نظر قدرت‌های جهان با هدف محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران بوده که منجر به قطعنامه‌های سازمان ملل و در پی آن تحریم‌های یک طرفه اتحادیه اروپا و آمریکا شده است. اکنون بحران کنونی غرب می‌تواند چنین سناریویی را به همراه داشته باشد.

در جریان مذاکرات ایران و گروه 1+5 مهم‌ترین چیز برای آمریکا تحت فشار قرار دادن ایران در برنامه‌های هسته‌ای‌اش به حد امکان بوده است. با وجود ادامه بحران کنونی میان مسکو و غرب بر سر شبه جزیره کریمه برای آمریکا بسیار سخت است که حمایت روسیه را همان‌طور که پیش از این در مذاکرات قبلی در نوامبر سال 2013 جلب کرده بود برای خود حفظ کند. این مساله هم‌چنین می‌تواند موقعیت اروپایی‌ها و آمریکا را در شرایطی که قصد دارند از طریق معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای برنامه هسته‌ای ایران را محدود کنند تضعیف خواهد کرد.

آمریکا و اروپایی‌ها از زمان شدت گرفتن اختلاف‌شان بر سر بحران اوکراین تحریم‌هایی را علیه برخی از مقامات بلندپایه روس و اوکراینی نیز صادر کرده‌اند.

این عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در ادامه علاوه بر این نوشت: اگر ایران طبق توافق اولیه‌اش با گروه 1+5 عمل و با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند اما غرب به فشارهای خود بر ایران ادامه دهد روسیه ممکن است در پاسخ به فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک غرب با ایران هم‌پیمان شود و حتی تحریم‌های غرب را نقض کند.

هم‌چنین بهتر شدن روابط ایران و روسیه می‌تواند منجر به دستاوردهای اقتصادی بیش‌تری شود و بسیار محتمل است که ایران تعداد نیروگاه‌های هسته‌ای خود را در همکاری‌هایش با روسیه افزایش دهد.

هم‌چنین احتمال دارد که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها به خواست ایران برای ساخت نیروگا‌ه‌های هسته‌ای بیش‌تر حتی اگر توافق نهایی به طوری مورد پسند میان ایران و گروه 1+5 امضا شود واکنش نشان دهند این خود می‌تواند فرصت دیگر برای روس‌ها به وجود آورد تا از منافع این شرایط استفاده کنند و روابط خود با ایران را تنگ‌تر کنند.

موسویان با اشاره به حمایت‌های ایران و روسیه از بشار اسد رییس‌جمهور سوریه نوشت: حمایت‌های این دو کشور از اسد سبب شده تا ما به این نتیجه برسیم که ایران و روسیه قصد دارند عمق استراتژیک‌شان را در منطقه افزایش دهند و خود را با عنوان بازیگرانی موثر در منطقه به اثبات برسانند.

به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران و روسیه این دو کشور منافع استراتژیک مشترکی دارند به عنوان مثال احتمال بازگشت طالبان به افغانستان و به دنبال آن احتمال قدرت یافتن القاعده در این کشور می‌تواند تهدیدی فوری برای امنیت هر دو کشور ایجاد کند. هم‌چنین تهدید دیگر علیه امنیت ایران و روسیه گسترش پایگاه‌های نظامی آمریکا در آسیای میانه و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس است این حساسیت‌های ژئوپلوتیکی ماهیت اساسی برای همکاری ایران و روسیه را شکل می‌دهد.

سیدحسین موسویان در پایان آورده است: نتیجه برگزاری رفراندوم در کریمه احتمالا می‌تواند مناقشات میان روسیه و غرب را افزایش دهد. شدت یافتن فشارهای غرب بر روسیه به دلیل اختلافات‌شان بر سر بحران اوکراین و به علاوه این ملاحظات استراتژیک می‌تواند منجر به این شود که روس‌ها به این نتیجه برسند که افزایش همکاری‌شان با ایران بهترین راه برای دستیابی با اهداف استراتژیکی‌شان است. بنابراین این یک نتیجه درست است که در صورت ادامه بحران اوکراین و مواجهه ایران با فشارهای بیش‌تری از سوی غرب، روسیه به سمت ایران حرکت کند و دو کشور قطبی قدرتمند در منطقه ایجاد کنند. علاوه بر این پکن نیز تمایل دارد تا همکار‌ی‌های امنیتی خود با روسیه را افزایش دهد که این شرایط می‌تواند لحظه‌ای مهم برای مسکو،‌ پکن و تهران باشد تا به همکاری‌های بیش‌تر در منطقه و آسیا بیاندیشند.

انتهای پیام