آیین گل گردانی در تاجیکستان پیامی برای رساندن مژده بهار

بر اساس سنت قدیمی ˈگل گردانیˈ که در تاجیکستان به آن ˈبایچیچک ˈیا ˈبایچیچک گوییˈ هم گفته می شود مردم تاجیک به مناسبت بیداری طبیعت و آغاز شکوفه دهی گلها و درختان به گل گردانی می پردازند.

در گذشته وظیفه گل گردانی بر عهده بزرگسالان بود اما این مراسم اکنون در اکثر محله ها توسط بچه ها و جوانان انجام می شود.

این مراسم به این صورت اجرا می شود که پیش از فرا رسیدن نوروز گل گردان ها و کودکان به دره و کوه و دشت و تپه رفته و از آنجا گل زردک یا سیاهگوش (بایچیچک) می چینند. سپس با دسته های گل، روستا به روستا می گردند و به ساکنان آنها، مژده رسیدن بهار و پایان یافتن زمستان و آغاز کشت و کار بهاری را با اشعاری می دهند.

جشن ˈبایچیچکˈ یا ˈگل بهمنˈ یا گل گردانی، تاریخ بخصوصی ندارد و وابسته به میل طبیعت است و هرگاه نخستین گلهای بهمن جوانه بزنند و کودکان این گلها را پیدا کنند، مژده رسیدن بهار در کوی و برزن طنین می اندازد.

ˈجانییک اسراریانˈ شخصیت فرهنگی تاجیک به ایرنا گفت این مراسم که تنها در تاجیکستان سابقه دارد در مکانهای مختلف با اسامی خاص نامیده می شود.

کودکان و جوانان به رهگذران و مسافران گلهای بهاری می فروشند و آنها نیز پایچیچک و سیاهگوش را به چشمان خود میمالند و بهار نو را خوش آمد گفته و شکرگزاری می کنند.

کودکان سیاهگوش و بایچیچک در دست، خانه به خانه پیام بهار را می برند و در مقابل هدیه می گیرند.

آنها از دامنه کوههای ورزاب در اطراف دوشنبه گل های بهاری می چنند و در شهر به رهگذران می فروشند. یک بسته گل سیاهگوش پنج سامانی ( 35 هزار ریال ) است.

گلناره ملا زاده 13 ساله می گوید از چند سال گذشته گل سیاهگوش را از تپه های کنار شهر دوشنبه چیده و در کوچه های پایتخت به رهگذران پیشکش می کند.

وی می گوید، هر سال بی صبرانه منتظر بهار است اما نه به خاطر زیبای این فصل سال بلکه درآمدی که از فروش این گلها به دست می آورد.

اما همه کودکان از این گلها به دیده کاسبی نگاه نمی کنند دلنازه 10 ساله می گوید گل سیاهگوش را برای مادرش چیده است چون مادرش از دیدن گلها شاد می شود و به او آفرین می گوید.

شعری که در مورد سیاهگوش تاجیک ها بر زبان می آورند با این مضمون است:

ˈگل سیهگوش هفت رنگ است، خوراک کبک دلتنگ است، همیشه بر سرش جنگ است، بهار نو مبارک بادˈ

آساق**1663**1577