صنعت گردشگری نبض اقتصاد جنوب شرق آسیا

مالزی در بین کشورهای حوزه جنوب شرق آسیا نسبت به سایر کشورهای منطقه از نظر جذب تعداد گردشگر موفق تر عمل کرده است به طوری که در سال 2012 با جذب حدود 25 میلیون گردشگر خارجی افزون بر 60 میلیارد رینگیت (حدود 20 میلیارد دلار) به تولید ناخالص ملی این کشور کمک کرده است.

صنعت گردشگری هفتمین کمک کننده تولید ناخالص داخلی مالزی و همچنین دومین منبع خارجی کسب آمد در اقتصاد این کشور محسوب می شود.

آمار نشان می دهد که توسعه اقتصادی کشورهای حوزه جنوب شرق آسیا به صنعت گردشگری گره خورده و این کشورها نیز با تکیه بر اماکن تاریخی و طبیعی خود توانسته اند هر ساله شمار زیادی گردشگر را از نقاط مختلف جذب کنند.

اندونزی هشت میلیون گردشگر خارجی در سال 2011 جذب کرد و در همان سال حدود 10 میلیون و 370 هزار گردشگر یعنی معادل سه برابر جمعیت آن زمان سنگاپور (چهار میلیون نفر) از این دولت شهر کوچک دیدن کردند. در سال 2011 و 2012 بیش از 22 میلیون و 300 هزار و شش میلیون و 800 هزار نفر به ترتیب به کشورهای تایلند و ویتنام سفر کردند.

آمار ورود گردشگر به منطقه کشورهای جنوب شرق آسیا نشان می دهد که جریان این گردشگری بیشتر منطقه ای است و در مقایسه با گردشگرانی منطقه ای، شمار بسیار کمی از گردشگران بین المللی به این کشورها وارد می شوند.

نگاهی به ترکیب جمعیتی 25 میلیون گردشگر مالزی در سال 2012 نشان می دهد که 13 میلیون و 100 هزار نفر از سنگاپور وارد مالزی شده اند و این در حالی است که جمیعت سنگاپور حدود پنج میلیون نفر است. رفت و آمدهای چندگانه سنگاپوری ها حدود 52 درصد از سهم کل گردشگران مالزیایی را به خود اختصاص داده است.

در سال 2012 اندونزی دو میلیون و 380 هزار نفر، چین یک میلیون و 560 هزار نفر، تایلند یک میلیون و 260 هزار نفر و برونئی با جمعیت 450 هزار نفری خود یک میلیون و 250 هزار گردشگر به مالزی فرستاده است.

مالزی با تبلیغ بر این آمار، خود را کشوری گردشگرپذیر در سطح جهان معرفی می کند و با قرار گرفتن در کنار کشورهای فرانسه، آمریکا، چین، اسپانیا، ایتالیا، ترکیه، انگلستان، آلمان و روسیه توانسته است در رده دهم 10 کشور برتر گردشگر پذیر جهان قرار گیرد.

نگاهی به گنجینه میراث فرهنگی ثبت شده توسط یونسکو نشان دهنده جایگاه ضعیف مالزی در بین کشورهای دارای گنجینه گرانبهای طبیعی و فرهنگی است، اما با این حال توانسته پا به پای کشورهایی همچون فرانسه، اسپانیا، ایتالیا و چین اهداف اقتصادی خود را از طریق صنعت گردشگری تامین کند.

تا سال 2013 در مجموع 981 گنجینه میراث فرهنگی در سراسر جهان توسط یونسکو به ثبت رسیده است که از این تعداد 759 گنجینه فرهنگی، 193 گنجینه طبیعی و 29 گنجینه دیگر ترکیبی از میراث گذشتگان است.

براساس رده بندی یونسکو، ایتالیا 49 گنجینه، چین 45، اسپانیا 44، فرانسه و آلمان 38، انگلستان 28، روسیه 25، آمریکا 21 و ترکیه 11 گنجینه ثبت شده در خود جای داده اند.

از میان گنجینه های میراث فرهنگی ایران 16 گنجینه در بخش فرهنگی یونسکو ثبت شده است و در بخش گنجینه های طبیعی ایران در این بین سهمی در یونسکو ندارد.

کشورهایی که بیش از 10 میراث جهانی به ثبت رسانده اند 25 کشور هستند که ایران در این لیست با 16 میراث جهانی در رده شانزدهم جهان قرار دارد.

مالزی با ثبت دو گنجینه تاریخی و دو گنجینه طبیعی چهار گنجینه در یونسکو ثبت کرده و با این رقم در بین کشورهایی پایین جدول رده بندی یونسکو قرار گرفته است.

نگاهی به آمار گردشگران مالزی در سال 2012 نشان می دهد که 19 میلیون و 100 هزار نفر از افرادی که به عنوان گردشگر معرفی شده اند به ترتیب از کشورهای سنگاپور، اندونزی، تایلند، برونئی، هند و فیلیپین به این کشور وارد شده اند.

هر چند که تعریف ارائه شده از ˈتوریستˈ توسط سازمان جهانی گردشگری که عبارت است از ˈسفر و یا اقامت به محلی خارج از محیط معمول کار یا زندگی خود برای یک دوره کمتر از یک سال و با اهداف تفریحی، تجاری و یا سایر اهدافˈ به طور یقین همه این افراد بازدیدکننده از مالزی را در شمار گردشگر قرار می دهد. اما می توان دریافت اگر گردشگری با اهدافی از قبیل دیدن اماکن تاریخی، آثار هنری، چشیدن غذای مختلف، تجریه آب و هوای متفاوت از محل زندگی، دیدن چهره انسان هایی از نژادهای دیگر تعریف شود دیگر مالزی نمی تواند مقصد مناسبی برای شمار زیادی از کسانی باشد که در لیست گردشگران فعلی این کشور قرار گرفته اند.

هر چند که این کشور توانسته است در سال 2012 بیش از 60 میلیارد و 600 میلیون رینگیت (حدود 20 میلیارد دلار) درآمد از ناحیه گردشگری کسب کند، اما به طور یقین بخش قابل توجهی از این درآمد توسط افراد جویای کاری حاصل شده است که به واسطه صنعتی شدن مالزی و پیشی گرفتن این کشور از رقبای منطقه ای خود عازم این کشور شده اند.

مالزی در بین 10 کشور آ.سه.آن توانسته است فرصت های شغلی فراوانی برای مردمان اندونزی، فیلیپین و تایلند ایجاد کند و همچنین شرایط تجاری خوبی نیز برای سنگاپوری ها به وجود آورد. این فرصت های شغلی بخش قابل توجهی از ثروت مالزی را توسط کارگران کشورهای همجوار مالزی خارج می کند.

کارگران خارجی که به صورت قانونی در مالزی مشغول به کار هستند در سال 2013 حدود 20 میلیارد رینگیت (حدود هفت میلیارد دلار) از مالزی خارج کردند که این رقم در مقایسه با چهار سال پیش از آن (2009) دو برابر شده بود.

آمار خروج سرمایه توسط کارگران خارجی در مالزی به طور میانگین سالیانه حدود 30 درصد افزایش می یابد که اگر کارگران غیرقانونی نیز در این فرایند لحاظ شوند این مبلغ می تواند در مقایسه با درآمد مالزی از آنچه درآمد از گردشگران می خواند قابل توجه باشد.

البته این نکته نیز باید ذکر شود که همسان سازی سطح اقتصاد کشورهای آ.سه.آن که از اهداف جامعه یکپارچه اقتصادی آ.سه.آن است در طولانی مدت می تواند با یکسان کردن سطح اقتصادی کشورهای همچون اندونزی، فیلیپین و تایلند بر صنعت گردشگری مالزی نیز به طور چشمگیری تاثیرگذار باشد.

همسای سازی وضع اقتصادی می تواند تفاوت درآمد بین کشورها را کاهش داده و در صورت وجود فرصت های شغلی یکسان، جریان زیاد کارگران از کشورهای اطراف به مالزی را کاهش خواهد داد.

از بین کشورهای آ.سه.آن مالزی قصد دارد تا سال 2020 گردشگران خود را به رقم 36 میلیون نفر برساند و پیش بینی شده است 168 میلیارد رینگیت (51 میلیارد دلار) از ناحیه گردشگران خارجی به جیب بزند.

تلاش مالزی و سایر کشورهای حوزه جنوب شرق آسیا در افزایش گردشگران خارجی و تسهیل موانع رفت و آمد مسافران می تواند به زودی این منطقه را به یکی از مراکز عمده گردشگری در جهان تبدیل کند.

*** داود مهرابی

آساق**د.م**1611