بزرگان سپیدموی سینما از چراغ حاتمی گفتند/ یادگارهای سقاخانه شهرک سینمایی و کودکی لیلا

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم نکوداشت پیشکسوتان بازیگری عزت الله انتظامی،جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز، علی نصیریان و داود رشیدی با حضور برخی از بزرگان سینما به همت بنیاد سینمایی فارابی برگزار شد.

در ابتدای این مراسم محمدرضا جعفری جلوه مدیرعامل بنیاد سینمای فارابی به روی صحنه آمد و ضمن خوش آمدگویی به مهمانان حاضر در سینما فرهنگ گفت: این آیین بزرگداشت اساتید عرصه های برتر هنر، تئاتر و سینما پنج مرد راه های دور سالیان تجربه های سترگ،آقایان عزت الله انتظامی، جمشید مشایخی ، محمدعلی کشاورز ، علی نصیریان، و داود رشیدی است که با وجود سختی های حضور در جمع ما حاضرند.

علی حاتمی مردی چراغ راه

جلوه در ادامه افزود: این محفل، محفل سپاس و اندوختن چراغ راه است و محفل دل سپردن به سینمای ملی، سینمای اصیل ایرانی ، سینمای متعهد، سینمای شرقی، دینی، ایرانی و در نهایت سینمای امید؛ سینمای علی حاتمی است.امشب یادی از مردی چراغ راه می کنیم، مردی که می گفت آیین چراغ خاموشی نیست.

در ادامه این مراسم نماهنگی از علی حاتمی و بخش هایی از فیلم های سینمایی این فیلمساز نمایش داده شد.

در این نماهنگ تصاویر مختلفی از هنرمندانی که در پروژه های مختلف سینمایی او را یاری داده بودند به نمایش در آمد. جلال معیریان طراح گریم و چهره پرداز در این نماهنگ در سخنی کوتاه گفت: علی حاتمی استاد بی بدیل سینمای ایران بود و تحفه ای که برای سینما آورد نیز بی بدیل است.

عزت الله انتظانی نیز گفت که حاتمی اصیل و بزرگ بود و خیلی زود از بین ما رفت. داود رشیدی نیز گفت : علی حاتمی نجیب بود.

علی نصیریان و محمدعلی کشاورز در این نماهنگ درباره حاتمی صحبت کردند. نصیریان معتقد است حاتمی ایرانی بود، ایرانی فکر می کرد و در آثارش دیاگوگ ها و حرفهای زیبایی را بیان کرد. در راستای صحبت های نصیریان، کشاورز هم تاکید کرد که درباره سینمای علی حاتمی می توان کتاب های بسیاری نوشت.

در بخش دیگری از این نماهنگ ارسلان کامکار نوازنده عود نیز به شخصیت حاتمی اشاره کرد و گفت: علی حاتمی شخصیت کاریزماتیکی داشت و افراد بدون کمترین برخورد از او خوششان می آمد و دوستش داشتند.

در طول سالها از عمر سینما گلها را ندیدیم و دنبال خار افتادیم

پس از پایان نمایش این نماهنگ که به کارگردانی محمد پرویزی ساخته شده بود مسعود جعفری جوزانی فیلمساز سینمای ایران روی صحنه آمد و درباره علی حاتمی گفت: به من گفتند که درباره سینمای حاتمی بگویم اما هرچه فکر کردم متوجه شدم برای رسیدن به سینمای حاتمی باید به این سئوال پاسخ داد که سینمای ایران کدام کج راهه را رفته و کدام پیچ در سینمای ایران وجود داشته که سینماگران نپیچیدند و منجر شده سینمای بزرگ ایران به اینجا برسد.

جوزانی در ادامه افزود: چرا در طول سالها که از عمر سینما می گذرد گلها را ندیدیم و دنبال خار افتادیم. کمتر کسی در سینمای ایران توانسته متکبر و حریص نباشد و در عین حال شیرین و دوست داشتنی هم باشد و رسیدن به این جایگاه انسانی خیلی سخت است. من زمانی که فیلم های حاتمی را می بینم به فکر فرو می روم و می گویم این مرد چقدر خوب سینمای ایران را می شناخته تا چه اندازه پر جرات و دلسوزانه از ایران و ایرانی بودن خود در آثارش سخن گفته است.

کارگردان فیلم «جاده های سرد» در ادامه با اشاره به این مطلب که «کوروساوا» فیلمساز مطرح ژاپنی تنها فرد در سینمای جهان است که می توان با حاتمی مقایسه کرد گفت: «کوروساوا» فیلمساز ژاپنی تنها فیلمسازی در دنیا است که می توانم با حاتمی مقایسه کنم. در واقع این فیلمساز ژاپنی از آیین مذهبی و نشانه هایی که در فرهنگ زندگی ژاپن وجود دارد استفاده کرد و ژاپن را به شکلی زیبا به دنیا معرفی کرد.

وی در ادامه متذکر شد: حال اینکه علی حاتمی هم همین کار را با فرهنگ و نشانه های ایران کرد. او از فرش ایرانی و آیین هایی چون نقالی، آیین پهلوانی استفاده کرد و مجموع داشته ها و دریافت های خود از وطن را در محتوا و زیر محتوای آثارش به کار برد و سینمای جدیدی را پدید آورد سینمایی که ایرانی است. در واقع حاتمی از نشانه های موجود در جامعه ایران بهره برد و آنها را به روز کرد  .

مسعود جعفری جوزانی در ادامه گفت: این روزها حرف های عجیبی می شنوم. به این معنا که مرسوم شده خالق یک اثر را موجودی مستقل از وطن اش می دادند. این تفکر درست نیست چراکه مجموع آثار در شکل های مختلف سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی و هنر از گفتمان درون جامعه و آرزوهای پنهان سیاسی و اجتماعی نشات گرفته است. وقتی از فرهنگ ایرانی در آثار حاتمی حرف می زنیم تنها مختص به جغرافیای ایران نمی شود بلکه فرهنگ ایرانی و پارسی زبان ورای نقشه جغرافیایی می رود.

کارگردان سریال «در چشم باد» در پایان صحبت های خود افزود: من درسینما کسی مانند حاتمی ندیدم که این جرات را داشته باشد که پرقدرت حرف بزند. علی حاتمی بخش بزرگی از روح شاخص ایرانی است. حاتمی از خود گذشت تا به مردم، ایران و ملیتش برسد. اگر یکبار دیگر فیلمسازان ما بایستند و این گل بزرگ را ببویند و نگران یاوه گویی ها نباشند شاید به نگاهی چون حاتمی به دنیا برسیم، نگاهی که با حفظ داشته های این سینما چشم اندازی به جلو نیز داشته باشد.

در ادامه مراسم نکوداشت پیشکسوتان بازیگری و همچنین یادی از خدمات زنده یاد علی حاتمی برای سینمای ایران؛ نماهنگی با عنوان «آیین چراغ راه نیست» ازفعالیت حاتمی در ساخت شهرک سینمایی پخش شد.

در این نماهنگ بازیگران بزرگ سینما تاکید داشتند که حاتمی برای ساخت شهرک سینمایی زحمت بسیاری کشیده است و به همین دلیل حق این است که نام این شهرک به نام حاتمی رقم بخورد.

هیچ کس نتوانسته حتی یک سکانس از «هزار دستان» را بسازد

عزت الله انتظامی،علی نصریاین، جمشید مشایخی، داود رشیدی و محمد علی کشاورز هریک بخش های مختلف ساخته شدن شهرک سینمایی را بیان می کردند. محمدعلی کشاورز گفت که حاتمی با همراهی یک دکوراتو ایتالیایی ماکت شهرک سینمایی را ساخت و پا به پای علی خاکدان مجری ساخت شهرک سینمایی کار کرد و آجر به آجر شهرک را بالا آورد.

انتظامی نیز گفت که پلان به پلان سریال«هزار دستان» در شهرک سینمایی ساخته شده است و حال اینکه صدها فیلم و سریال در این شهرک ساخته شده است اما هنوز هیچ کس نتوانسته حتی یک سکانس از «هزار دستان» را بسازد.

انتظامی: گفتم  یا موسی بن جعفر،علی را شفا بده

یکی از بخش های تاثیرگذار این نماهنگ بیان خاطرات آقای بازیگر از علی حاتمی درساخت فیلم «جهان پهلوان تختی» بود. انتظامی گفت: علی هنگام ساخت «جهان پهلوان تختی» بسیار مریض بود. در صحنه ای از این فیلم من روبروی سقاخانه ای می ایستادم و این دیالوگ را می گفتم:«یا موسی بن جعفر این بچه را شفا بده». در آن ایام حال بد علی حاتمی را از نزدیک می دیدم و زمانی که قرار بود این سکانس را بگیریم علی حاتمی گفت آماده ای نگاهی کردم و پاسخ دادم آماده ام. روبروی سقاخانه ایستادم شمعی روشن کرد و گفتم«یا موسی بن جعفر علی را شفا بده». علی کات داد و آمد پیش مرا بوسید وبا هم گریه کردیم.

در پایان این نماهنگ ارسلان کامکار هم موسیقی فیلم «مادر» را نواخت.

 در این بخش از این مراسم لیلا حاتمی روی صحنه آمد و لوح خوشنویسی شده به قلم غلامحسین امیرخانی را به پاس یک عمر فعالیت علی حاتمی دریافت کرد.

خوشحالم که نه به عنوان بازیگر بلکه به خاطر دختر حاتمی بودن ایستاده ام

لیلا حاتمی پس از دریافت این لوح تقدیر گفت: خیلی مفتخرم در شب بزرگداشت استادان هنر بازیگری در این مراسم حضور دارم . نزدیکی من به هنر بازیگری از زمان کودکی شروع شد. زمانی که کودک بودم و درکنار بزرگان بازی می کردم و آنها را با دقت می دیدم و شاهد کار و زندگی شان از نزدیک بودم.

فرزند زنده یاد علی حاتمی در ادامه افزود: موقعیتی که من داشتم موقعیتی استثنایی بود و نعمتی که از آن بهره بردم فراتر از جایگاه من به عنوان بازیگر است و درست به همین دلیل است که در این لحظه در کنار اساتید بازی ایران به عنوان دختر علی حاتمی ایستاده ام.

اجرای موسیقی «دلشدگان» و«امید عشق» با آواز محمد معتمدی ازدیگر بخش های این برنامه بود. معتمدی گفت: خوشحالم که دراین برنامه حضور دارم و به یاد علی حاتمی می خوانم. پیش از این من از استاد حسین علیزاده آهنگساز فیلم «دلشدگان» اجازه گرفتم که این قطعه را اجرا کنم.

در ادامه برنامه امین تارخ بازیگر به روی صحنه آمد و گفت: اساتید بزرگی چون مشایخی، انتظامی، کشاورز، نصیریان و علی حاتمی حق بزرگی به گردن من دارند و شاگردی آنها را کرده ام. اما در راستای صحبتی که جوزانی کرد و این سئوال را پرسید که چرا به بیراهه رفته ایم؛ باید بگویم که خیلی از ما بازیگران دلمان برای خودمان می سوزد.

سه سال بی کاری را تحمل کردم تا به بیراهه نروم

وی در ادامه افزود: من سینما را با بهرام بیضایی شروع کردم و با حاتمی، مهرجویی و درخشنده و دیگر بزرگان این عرصه ادامه دادم اما الان بیش از سه سال است که رنج بی کاری را تحمل کرده ام تا در این کج راهه قرار نگیرم.

تارخ در ادامه با اشاره به سینمای علی حاتمی گفت: هرگاه یک عکس و یا یک فریم از یک فیلم را می بینیم می توانیم حدس بزنیم که این سینما متعلق به چه کشوری است. حال اینکه در ایران تنها یک سینما داریم و آن هم سینمای علی حاتمی است. به این معنا که اگر یک سکانس از فیلم های ایرانی را ببینیم متوجه می شویم که فیلم ایرانی و متعلق به علی حاتمی است.

این بازیگر در پایان صحبت های خود به طرح گلایه از بنیاد سینمای فارابی پرداخت و گفت: انجمن بازیگران خانه سینما از آقای جلوه گله دارد. بد نبود که انجمن بازیگران را نیز در جریان برگزاری این مراسم می گذاشتید تا سهم خودمان را در این راستا ایفا کنیم . اما از حسن انتخاب این پنج استاد برای تجلیل در این مراسم باشکوه سپاسگزاری می کنم.

تجلیل از عزت الله انتظامی، جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز، علی نصیریان و داود رشیدی از دیگر بخش های این مراسم بود در ابتدا نماهنگی از حضور محمدعلی کشاورز در سینما پخش شد و در ادامه این نماهنگ هریک از بزرگان هنر بازیگری درباره فعالیت یکدیگر سخن می گفتند.

محمدعلی کشاورز نخستین بازیگر پیشکسوتی بود که مورد تقدیر قرار گرفت. این بازیگر به دلیل مشکلات جسمی و بیماری نتوانسته بود در مراسم حضور پیدا کند. اما مسئولان اجرایی این مراسم با حضور در منزل محمد علی کشاورز صحبت های او را به صورت زنده از طریق ویدئو آرت پخش کردند. کشاورز در این پیام تصویری برای مردم ایران آرزوی خوشبختی و سلامتی کرد و از کار با علی حاتمی نیز ابراز خوشحالی کرد.

جمشید مشایخی دیگر بزرگ سینمای ایران نیز به روی صحنه آمد و در میان تشویق حاضران در سالن سینما فرهنگ فقط به بیان یک جمله بسنده کرد و گفت: آن زمان که علی حاتمی زنده بود باید تجلیل می شد نه الان که دیگر در میان ما نیست. حیف که دیر به یادمان می آید که چه دردانه هایی داریم.

نصیریان: علی حاتمی از آسمان بر سینمای ایران نازل نشد

علی نصیریان از دیگر هنرمندانی بود که مورد تجلیل قرار گرفت. این بازیگر در ابتدای مراسم از بنیاد سینمایی فارابی برای برگزاری چنین مراسمی تشکر کرد و گفت: بنیاد سینمای فارابی در بعد از انقلاب خدمات شایسته ای انجام داد. زمانی که سینمای رایج قبل از انقلاب تعطیل شد همه فکر می کردند که چه اتفاقی خواهد افتاد.

وی در ادامه افزود: اما بنیاد سینمای فارابی با وسواس بسیاری به تولید فیلم پرداخت درست مانند تلویزیون که بعد از انقلاب با وسواس بسیار سریال ساخت. از همین رو می خواهم یادی کنم از مدیران نخستین این بنیاد سینمایی تا مدیران امروز گه زحمت کشیدند و تلاش بسیار داشتند تا سینمای ایران رونق بگیرد .

بازیگر ابوالفتح در سریال «هزاردستان» درادامه با اشاره به علی حاتمی گفت: علی حاتمی از آسمان بر سینمای ایران نازل نشد بلکه حاتمی از یک جریان هنری که از دهه 30 به بعد شکل گرفت متولد شد.او با تئاتر شروع کرد و بعد به سینما آمد واشاعه دهنده جریان فکری و هنری بود که از ان برخاسته بود .

نصیریان همچنین با اشاره به صحبت های جوزانی گفت: درباره انحراف ایجاد شده باید بگویم که اصولا ریتم زندگی تغییر کرده و با شتاب بسیاری در حرکت است به همین دلیل بخشی از این تغییر مسیرها را باید به حساب  شرایط زندگی امروز گذاشت.

داود رشیدی بازیگر نقش مفتش شش انگشتی در حالی که به سختی بالا می آمد در جملاتی کوتاه گفت: خوشحالم که در اینجا حضور دارم و سپاس از کسانی که این مراسم را ترتیب دادند.

رسم نخبه کشی به رسم نخبه پروری تغییر کرد

داریوش ارجمند که رشیدی را برای بالا آمدن روی صحنه یاری می کرد پس از پایان صحبت های رشیدی گفت: با این مراسم یک نکته به من اثبات شد و رسم نخبه کشی در کشور من به رسم نخبه پروری تغییر کرد و این تغییر رسم تنها به همت بنیاد سینمای فارابی صورت گرفت.

عزت الله انتظامی که یاد آور حاجی واشنگتن و خان مظفر در«هزار دستان» است به دلیل مشکلات ریوی از سوی پزشک معالج خود اجازه حضور در این مراسم را نداشت.

مراسم نکوداشت پیشکسوتان در میان تشویق حاضران به پایان رسید.

سید ضیاءالدین دری، مسعود کیمیایی، پولاد کیمیایی، گلاب آدینه، حمید فرخ نژاد، یدالله صمدی، سید جمال ساداتیان، عبدالحسین مختاباد، عبدالرضا اکبری، محمدرضا شریفی نیا، امین حیایی، نیلوفرخوش خلق، نیوشا ضیغمی، ارسلان کامکار، محمدرضا دلپاک، داریوش فرهنگ، علی معلم، محمد بزرگنیا، ابراهیم فروزش، علیرضا خمسه کامپوزیا پرتو، علیرضا رضا داد مشاور عالی سازمان سینمایی، محمد احسانی معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی و... از جمله هنرمندان و مهمانان حاضر در این جمع بودند.