رژیم صهیونیستی و تغییر راهبردی در معادلات منطقه ای

ششم اسفندماه، جت های جنگنده رژیم صهیونیستی منطقه ای در مرز لبنان-سوریه را بمباران کردند. برخی گمانه ها بر این است که جنگنده های این رژیم در این حمله به یک پایگاه حزب الله در مرزهای لبنان-سوریه حمله کردند. برخی دیگر نیز معتقدند هدف این حمله یک کاروان از موشک های ارسالی از سوریه به لبنان بوده است.

در هر صورت هدف این حمله هر چه باشد نقض آشکار حریم هوایی لبنان و سوریه به شمار می رود و نشان دهنده سیاست های جنگ طلبانه رژیم صهیونیستی است.

در پی این حمله دولت لبنان از این رژیم به شورای امنیت سازمان ملل متحد شکایت کرد.

این اولین بار نیست که جنگنده های این رژیم به خاک سوریه و لبنان تعرض می کنند. در طول یک سال گذشته چند بار دیگر نیز این اتفاق رخ داده است. از جمله می توان به حمله جنگنده های رژیم صهیونیستی به یک پایگاه موشکی در خاک سوریه در سال گذشته اشاره کرد.

این حمله در فضایی که تحولات سوریه پس از نشست های ژنو2 شکل تازه ای به خود گرفته است، برخی گمانه ها را از راهبرد تازه رژیم صهیونیستی به ذهن می رساند که پرده از اهداف پنهان این رژیم و هم پیمانان منطقه ای آن برمی دارد.

**چندپارگی جهان عرب و ایجاد فضای راهبردی تازه برای رژیم صهیونیستی

پازل سیاست در خاورمیانه پس از خیزش های جهان عرب بسیار پیچیده شده است. در این فضای پیچیده و سردرگم، رژیم صهیونیستی نیز همه تلاش خود را برای استفاده بیشینه در جهت پیشبرد منافع خود بکار برده است. این رژیم سعی دارد از راه استفاده از چند دستگی ایجاد شده در جهان عرب و استفاده بیشینه از فضای به وجود آمده در مساله سوریه بهترین استفاده را در جهت خواسته های خود ببرد.

شواهد حاکی از آن است که رژیم صهیونیستی به دنبال تغییر فضای تحولات منطقه ای سعی دارد اهداف خود را با ابزارهای متفاوتی به پیش برد.

مدت هاست که تحولات جهان عرب و مشغولیت مردم عرب به مسائل داخلی خود باعث دوری افکار عمومی آن از مساله فلسطین شده است. در چنین فضایی است که رژیم صهیونیستی سعی دارد در غفلت کشورهای عربی، طرح های اشغال گرانه خود در فلسطین اشغالی را به پیش برد.

تلاش برای تحمیل زیاده طلبی های سرزمینی در چارچوب از سرگیری طرح گفت و گوهای سازش که بوسیله «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا، هدایت می شود، ادامه شهرک سازی ها در کرانه باختری رود اردن و شرق بیت المقدس همچنین، حملات هوایی به نوار غزه را می توان از مهم ترین اقدام های رژیم صهیونیستی برای استفاده بیشینه از غفلت افکار عمومی جهان عرب به نفع پیشبرد اهداف توسعه طلبانه خود دانست.

در این فضای تازه و در جهت کسب بیشترین منافع از این فضا، این رژیم به پیمانی راهبردی نانوشته با عربستان سعودی (کشور ناراضی از روند تحولات جهان عرب) دست زده است که به دنبال شکل گیری رویکردی مشترک بین 2طرف در برخی از حوزه های مهم منطقه ای از جمله لبنان، سوریه و سرزمین های اشغالی فلسطین به وجود آمده است.

بر همین پایه، با تشدید دشمنی عربستان با جنبش مقاومت «حزب الله» در لبنان و تلاش برای براندازی دولت «بشار اسد» در سوریه، ما شاهدیم که رژیم صهیونیستی نیز در تلاشی تکمیل کننده سعی دارد از فضای موجود بیشترین استفاده را ببرد و در جهت هم پیمانی با عربستان سعودی در فضای جدید منطقه ای، با حملات هوایی به مرزهای لبنان با سوریه، توان راهبردی حزب الله و ارتش سوریه را کاهش دهد و مانع از تسلط آن ها بر منطقه «قلمون» و پیروزی در نبرد «یبرود» شود.

این پیمان راهبردی بین عربستان و رژیم صهیونیستی در مساله سوریه بیش از هر جای دیگر نمود دارد. شکست تلاش های عربستان برای سرنگونی دولت «بشار اسد» و تلاش رژیم صهیونیستی برای تضعیف محور مقاومت، همزمان، حمایت این رژیم از شورشیان میانه روتر در مقابل تروریست های تندرو و فشار آمریکا بر عربستان برای قطع حمایت از تندورهای حاضر در سوریه باعث نزدیکی بیش از پیش دیدگاه های 2طرف در مساله سوریه شده است که اوج این نزدیکی را در دیدگاه 2طرف در تحولات گذشته سوریه پس از شکست گفت و گوهای موسوم به ژنو2 شاهدیم.

**ناکامی ژنو2 و استفاده راهبردی رژیم صهیونیستی از آن

تحولاتی که پس از پایان تقریبا بی نتیجه دور دوم گفت و گوهای ژنو2 صورت گرفت نشان از رویکردی جدید توسط کشورهای پشتیبان دهشت افکنان در سوریه دارد.

از همان آغاز برگزاری دور دوم گفت و گوهای ژنو2، بسیاری از رسانه ها از شکست این گفت و گوها صحبت می کردند. به نظر می رسد که مخالفان نیز چندان تمایلی به ادامه گفت و گوها در شرایطی که ارتش بر بیشتر نقاط کلیدی تسلط دارد، نداشتند. بر همین پایه است که ما شاهدیم از همان آغاز بهانه ها برای به شکست کشاندن گفت و گوها و متهم کردن دولت سوریه شروع می شود. کشورهای پشتیبان مخالفان نیز در حمایت های سیاسی و رسانه ای از رویکرد جدی آن ها سنگ تمام می گذارند.

شواهد حاکی از آن است که از این تاریخ برنامه بر هم زدن توازن عرصه میدانی در سوریه کلید می خورد. یکی از ابعاد این برنامه جدید متهم کردن دولت سوریه در فضای بین المللی از طریق اقدام های سیاسی و رسانه ای است.

اما مهم ترین بعد برنامه جدید، مسلح کردن مخالفان با سلاح های پیشرفته تر ضد هوایی و ضد تانک است. به نظر می رسد مسوولیت این امر بر عهده عربستان و با حمایت پاکستان گذاشته شده است. در این پیوند، خبرگزاری جمهوری اسلامی، بیست و ششم بهمن به نقل از گزارش همان روز تارنمای روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» نوشت: ˈدر پی بی نتیجه ماندن دور دوم گفت و گوهای ژنو2، هم پیمانان عرب آمریکا از جمله عربستان در خصوص تجهیز مخالفان دولت سوریه به تسلیحات پیشرفته تری همچون سلاح های ضد هوایی، موافقت کردند.ˈ

تلاش ها بر این است که طیف میانه روتر گروه های دهشت افکن (تروریست) در داخل سوریه در مقابل گروه های تندرو همچون گروه موسوم به «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) تقویت شوند. با این کار با یک تیر 2 نشان زده می شود؛ هم گروه های تندرو از میدان سوریه بیرون رانده می شوند، هم توازن بار دیگر در عرصه نبرد میدانی بین طرف های درگیر برقرار می شود.

در کنار عربستان که مسوولیت مسلح کردن مخالفان را بر عهده دارد، مسوولیت پشتیبانی حمایت از مخالفان را نیز رژیم صهیونیستی بر عهده دارد. این رژیم همزمان در چند جبهه فعالیت دارد؛ یک جبهه در لبنان است و هدف آن دور کردن حزب الله از مساله سوریه و سرگرم کردن آن به موضوعات داخلی است. جبهه دیگر نیز ایجاد پشتیبانی هوایی از شورشیان در سوریه است. از این راه می تواند هم ضربه هایی به ارتش سوریه وارد کند هم حمایت هوایی از مخالفان ایجاد کند.

در این چارچوب است که ما شاهد اتصال حلقه ای از متحدان شورشیان در سوریه هستیم و می بینیم که عربستان به خرید تسلیحات ضد هوایی و ضد تانک از پاکستان برای کمک به شورشیان اقدام می کند و همزمان، رژیم صهیونیستی نیز حملات هوایی به مرزهای لبنان را تشدید می کند تا از این راه حزب الله را به خارج کردن نیروهای خود از داخل سوریه مجبور کند.

**نتیجه گیری

نگاهی به تحولات سوریه پس از نشست های بی نتیجه ژنو2 از تغییرات راهبردی و تاکتیکی در اقدام کشورهای هم پیمان شورشیان سوری برای سرنگونی بشار اسد خبر می دهد. در این راهبرد تازه، تلاش بر این است که شورشیان به سلاح های جدید مجهز شوند و نیروهای تازه نفسی که در اردن آموزش دیده اند از راه مرزهای این کشور وارد سوریه شوند و موج تازه ای از حملات علیه بشار اسد را شکل دهند.

در این راهبرد تازه، رژیم صهیونیستی 2 نقش بر عهده دارد؛ یکی تضعیف توان نظامی حزب الله و تلاش برای درگیری آن در نبردی فرسایشی در مرزهای لبنان و سوریه (تلاشی که عربستان نیز با استفاده از نیروهای انتحاری و ماشین های بمب گذاری شده انجام داد اما راه به جایی نبرد)؛ دوم، ایجاد پشتیبانی هوایی برای تروریست ها (دهشت افکنان) در مرزهای لبنان و سوریه تا از این راه هم ارتش سوریه را تضیف کنند و هم اینکه توان رزمی تروریست ها را در برنامه تازه کشورهای پشتیبان آن ها تقویت کنند.

در این بین، این رژیم اهداف منطقه ای خود را نیز همچنان پیگیری می کند و با استفاده از فضای متشنج جهان عرب سعی دارد بیشینه خواسته های خود را بر مردم فلسطین تحمیل کند و احتمالا به صلحی یک طرفه با آن ها دست یابد.

از مهدی جوکار - گروه تحقیق و تفسیر خبر

تحقیق**م.ج**1358