مقصر حجم بالای سوالات و استیضاح‌ها چه کسی است؛ نماینده یا وزیر؟

براساس نص صریح قانون اساسی نماینده مجلس حق اظهارنظر در همه امور کشور را دارد، چنانچه این اظهارنظرها مربوط به حیطه کاری و مسئولیت وزرا ‌شود و نیاز به پاسخگویی از سوی آنها باشد این وزرا موظف هستند که توضیحات لازم را به نمایندگان ملت ارائه دهند. 

اما اینکه عمر 6 ماهه دولت یازدهم و وزرایش کفاف طرح هرگونه سوال، استیضاح یا اخطار و تذکر را می‌دهد یا نه از چند بعد قابل بررسی است. وزری که مسئولیت یک وزارتخانه را تحویل می‌گیرد یعنی تمام دیون، پروژه‌ها و تعهدات آن را نیز پذیرفته است لذا باید در مقابل سوالاتی که در آن خصوص مطرح می‌شود هم پاسخگو باشد. اما اگر اقدامات ضرفا مربوط به شخص وزیر باشد باید مدت زمان بیشتری به وزرا داد تا خود را در آن عرصه اثبات کنند.

از سوی دیگر ما قبول داریم که نباید به وزرا آنقدر هم فشار آورد، نباید خدایی ناکرده سوالات، تذکرات یا استیضاح‌ها از روی بغض یا عداوت شخصی باشد. با این وجود اعتقاد دارم اگر وزرا بخواهند و نمایندگان هم باب تعامل را نبندند می شود حجم اخطارها و سوالات مجلس را کاهش داد. در واقع اگر رویه برخوردی بین هر دو طرف اصلاح شود بسیاری از تنش‌ها نیز قابل رفع است.

وزرایی هستند که تقریبا هر هفته به مجلس می‌آیند یا هر زمان که نماینده در خواست ملاقات حضور داشته سریعا وقت داده است. حتی وزرایی داریم که هر سه شنبه در گوشه مجلس و در اتاقی که مخصوص دولت است می‌نشینند و هر نماینده‌ای که بخواهد می‌تواند با او حرف بزند. اگر آمار سوالات، تذکرات و استیضاح‌های مجلس نگاه کنید متوجه می‌شوید که این دسته از وزرا کمتر مورد سوال یا تذکر قرار گرفته‌اند. در مقابل وزیری را هم داریم که اصلا به مجلس نمی‌آید مگر اینکه طرح یا لایحه‌ای مربوط به وزارتخانه‌اش در دستور کار باشد یا هر وقت از او درخواست ملاقات می کنی وقت نمی‌هد. 

بنابراین باید هر دو سوی ماجرا را دید، طبیعی است که عده‌ای هرطور دولت انجام وظیفه کند چون با خط دولت موافق نیستند و به عبارتی برند دولت را نمی پسندند یک سوال یا طرح استیضاح را به راه می اندازند، تعارف هم نداریم که این روحیه در مجلس و در برخی نمایندگان وجود دارد. اما در مقابل وزرا هم باید با مجلس تعامل داشته باشند.

برای مثال درحال حاضر آقای ظریف بیش از بقیه وزرا در معرض سوال یا طرح استیضاح از سوی نمایندگان است. ایشان می‌تواند در همین قضیه ژنو با نمایندگان جلسه بگذارد و به سوالات آنان پاسخ دهد اما این رویکرد را فقط در رابطه با کمیسوین امنیت ملی دارند. وقتی هم می پرسیم در ژنو چه گذشته است می گویند به رییس مجلس توضیح دادم از او بپرسید. طبیعی است که نماینده بخواهد خودش با وزیر گپ و گفت کند، رییس مجلس هم یک نماینده است و شاید نتواند به درستی پاسخگوی سوالات نمایندگان باشد.

با این وجود معتقدم که حجم سوالات و طرح های استیضاحی که در مجلس استارت زده می شود بالا است و خود وزرا با برنامه ریزی و تعامل با نمایندگان و عدم برخورد تند از سوی نمایندگان قابل کاهش یافتن است. اما شرایط الان به نحوی است که هر روز بر تعداد سوالات، استیضاح ها و تذکرات افزوه می شود.

خود آقای رییس جمهور هر دوشنبه با یکی از مجامع استانی نمایندگان دیدار و گفتگو دارند که نمایندگان در آن مسائل منطقه ای خود را مطرح می کنند، این جلسات در کاهش تذکرات نمایندگان از رییس جمهور بسیار تاثیرگذار بوده است. اگر وزرا نیز همین رویه رییس دولت را در پیش بگیرند مطمئن باشید که هم افزایی بیشتر و تنش ها کاهش می یابد. همین اصطلاح کارت زردی که برخی باب کردند هم فضای روانی متشنجی را بین دو قوه حاکم کرده است. من رییس کمسیون آیین نامه مجلس هستم و قاطع اعلام می کنم هیچ چیزی تحت عنوان کارت زرد در آیین نامه وجود ندارد. اگر وزیری حتی 10کارت زرد هم بگیرد تا امضاهای پای طرح استیضاح به نصاب لازم نرسد کسی نمی تواند وزیر را استیضاح کند. سوال و عدم قانع شدن نمایندگان ملاک ارزشیابی عملکرد یک وزیر نباشد باشد. اما متاسفانه با این اصطلاح کارت زرد وزیر را ترسانده و فضای بدی بر دو قوه حاکم کرده اند.

«رییس کمسیون آیین نامه داخلی مجلس»

/27220