رسیدن به توافق نهایی بر سر برنامه هسته‌ای ایران امکان‌پذیر است

پیشنهاد "سخاوتمندانه" جایگزینی راکتور اراک با یک راکتور آب سبک باید خیلی پیش از این به تهران عرضه می‌شد چرا که تاکنون سرمایه‌گذاری سنگینی روی راکتور اراک صورت گرفته است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، حمید بابائی، رایزن و مسوول جدید بخش مطبوعاتی نمایندگی ایران در سازمان ملل در مقاله‌ای در روزنامه گاردین با اشاره به راهبرد شکست خورده آمریکا در ممانعت هدفمند از دستیابی ایران به فن‌آوری‌های نوین، آورده است: متخصصان جوان و مستعد ایرانی محدودیت‌های غیرقانونی غرب را به فرصت و دستاوردهای ارزشمندی برای کشورشان تبدیل کردند.

متن کامل این مقاله به قرار زیر است:

کشورهای گروه 1+5 و جمهوری اسلامی ایران ایران آماده می‌شوند تا دور جدید دیگری از مذاکرات هسته‌ای را روز 18 فوریه در شهر وین براساس توافق موقت به عمل آمده در ماه نوامبر گذشته موسوم به برنامه اقدام مشترک و به امید رسیدن به توافق جامع ظرف شش ماه آینده آغاز کنند. اشتیاق ایران به انجام تحقیقات صلح‌آمیز هسته‌ای به سال 1967 میلادی باز می‌گردد، زمانی که ایالات متحده آمریکا راکتور تحقیقاتی تهران را برای مصارف پزشکی در قالب برنامه "اتم در خدمت صلح" پرزیدنت آیزنهاور به ایران تحویل داد. بنابراین ایران عملا از 47 سال پیش وارد دوره به‌کارگیری از این تکنولوژی بسیار پیشرفته برای مقاصد صلح‌آمیز شده است. سوخت راکتور تحقیقاتی تهران اورانیوم غنی شده با غلظت بالای 93 درصد بود و آن زمان از سوی ایالات متحده در اختیار ایران قرار داده شد. علاوه برآن براساس توصیه موسسه تحقیقاتی استنفورد آمریکا و تشویق ایران از سوی آن موسسه برای ساخت راکتور هسته‌ای جهت تولید انرژی برق تا 20 هزار مگاوات بود که ایران در دهه 70 میلادی برنامه هسته‌ای خود را آغاز کرد.

بعد از انقلاب اسلامی ایران در 11 فوریه 1979، درخواست ایران برای تهیه سوخت راکتور تحقیقاتی‌اش بارها رد شد چه برسد به این که جمهوری اسلامی ایران بخواهد طرح‌های پیشنهاد شده از سوی موسسه تحقیقاتی استنفورد را پیگیری کند. درخواست‌های قانونی و متواضعانه ایران به عنوان یک عضو ان پی تی برای دریافت سوخت مکررا و به‌طور غیر قانونی رد شد. سرانجام در سال 1987 ایران و آرژانتین قراردادی را امضا کردند تا با تغییر هسته راکتور تهران، سوخت اورانیوم با غنای 20 درصد را به جای اورانیوم غنی شده 93 درصدی استفاده کند. این توافق گرچه پس از مخالفت‌ها و اکراه قدرت‌های بزرگ عملی شد لیکن انگیزه اولیه دانشمندان جوان ایرانی برای تکیه کردن به توانایی‌های خودشان شد. در دوم فوریه جاری در یک نشست تخصصی در کنفرانس امنیتی مونیخ، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و رییس تیم مذاکره کننده هسته‌ای روزهای ناخوشایند آن دوره همراه با برخورد متکبرانه و مخالفت‌های مکرر با درخواست‌های ایران را این‌گونه توصیف کرد: «.... جمهوری اسلامی ایران صاحب 10 درصد سهام شرکت یورودیف (فرانسه) است و پول سهام مربوطه را هم به‌طور کامل پرداخت کرده ولی تاکنون قادر نبوده است حتی یک گرم اورانیوم از شرکت یورودیف دریافت کند». او در همان نشست در مورد مخالفت‌های دولت آمریکا در این خصوص افزود، «... ما در تهران یک راکتور تحقیقاتی ساخت آمریکا داریم و از سال 1991 مجبور بوده‌ایم برای تامین سوخت آن راکتور از همه کمک بخواهیم. ما کشوری نیستیم که دست نیازش را به هر سو دراز کند. ما هرگز این کار را نخواهیم کرد.» دکتر ظریف با بیان این جملات در آن جمع به روشنی تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران در آن زمان هیچ انتخاب دیگری جز تصمیم به تکیه کردن بر توانایی خود برای رسیدن به حقوق مسلم و تامین نیازهای مشروعش نداشته است. بنابر این اگر بخواهیم سابقه‌ای منطقی از این موضوع ارائه دهیم باید اذعان کنیم که این داستان با درخواست ایرانی‌ها برای تامین سوخت راکتور تحقیقاتی‌شان که سالانه 850 هزار ایزوتوپ هسته‌ای برای بیماران نیازمند تولید می کند، آغاز شد بدون این که حتی فکر تولید داخلی آن در وهله اول به ذهن ما خطور کند و در نهایت ممانعت غرب از تامین سوخت مورد نیاز ایران بود که دستیابی به دانش کاملا بومی تولید اورانیوم غنی شده 20 درصدی برای این راکتور را رقم زد؛ راکتور تحقیقاتی که امروز زیر نظر بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال فعالیت است.

هم‌چنین این روزها راکتور آب سنگین اراک با موجی از انتقادات، مخالفت‌ها و بیش‌تر از آن غلو و طعنه‌زنی‌های مخالفانش روبه‌رو است. قبل از پرداختن به استدلال‌های مخالفان، بگذارید نکته‌ای را روشن کنیم و آن این که از نظر ایرانی‌ها راکتور اراک حقیقتا دستاورد بسیار با ارزشی است گرچه بر اساس مطالعات اولیه در آن زمان، بهترین انتخاب ایران نبود. در هر صورت چه بپذیریم و چه نپذیریم، راکتور اراک نتیجه محروم کردن ملتی است از دسترسی به تکنولوژی پیشرفته آن هم برای استفاده کاملا مشروع و صلح‌آمیز. این راکتور مولود تمام آن محدودیت‌هایی است که غرب بر ایران تحمیل کرد. طراحی، ساخت و تکمیل آن تماما توسط جوانان ایرانی انجام شده و خواهد شد. مضافا این که راکتور اراک از نوع تحقیقاتی 40 مگاواتی است و برخلاف آن چه در غرب مطرح می‌شود دیگر نمی‌توان آن را با نوع آب سبک جایگزین کرد. این پیشنهاد "سخاوتمندانه" باید خیلی پیش از این به تهران عرضه می‌شد چرا که تاکنون سرمایه‌گذاری سنگینی روی آن صورت گرفته است. برای از بین بردن نگرانی غرب باید گفت که راکتور اراک در نهایت جایگزین راکتور تحقیقاتی و تقریبا 50 ساله تهران به‌عنوان تنها تامین کننده رادیوایزوتوپ برای ایران خواهد شد. علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران در تاریخ 5 فوریه در مصاحبه با شبکه پرس تی وی به درستی اظهار کرد،"ما در این جا می‌توانیم تغییراتی در طراحی بدهیم به عبارت دیگر در طراحی این راکتور تغییراتی به‌عمل آوریم تا پلوتونیوم کم‌تری در آن تولید شود و به این ترتیب از میزان نگرانی‌ها در این زمینه کاسته شود."

در جمع بندی این بحث باید گفت که قطعا راه‌حل‌هایی برای تمامی مسائل و ابهامات مربوط به موضوع هسته‌ای ایران وجود دارد به‌شرطی که اراده سیاسی برای حل آن‌ها وجود داشته باشد. در سال 2005 توافق تقریبا حاصل شده بین ایران و سه کشور اروپایی در آخرین لحظه با مخالفت آمریکا روبه‌رو شد و به شکست انجامید. اکنون پس از گذشت یک دهه اگر اراده سیاسی وجود داشته باشد، این داستان پایان خوشی را برای همه طرف‌ها به ارمغان خواهد آورد.

انتهای پیام