دیپلماسی پارلمانی لاریجانی در تونس

رضا الیاسی: سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به تونس که به منظور شرکت در جشن تصویب قانون اساسی جدید تونس انجام شد با حاشیه هایی از جنس نارصایتی برخی کشورهای غربی همراه بود و هیات های فرانسوی و آمریکایی به سخنان لاریجانی در تونس واکنش نشان دادند.

حاشیه های سفر لاریجانی به تونس همچون سایر سفرهای دیپلماتیک وی مهم تر از متن آن بود و لاریجانی در حاشیه این مراسم با رئیس جمهور، رئیس و نائب رئیس مجلس تونس، وزیر خارجه و ولیعهد مراکش، رئیس مجلس عراق، رئیس مجلس لیبی و رئیس جمهور لبنان دیدار و گفت و گو کرد.

اما نقطه طلایی این سفر زمانی آغاز شد که لاریجانی پشت تریبون قرار گرفت و در اظهارات خود آمریکا و رژیم صهیونیستی را به تلاش برای "عقیم کردن انقلابهای عربی" متهم کرد و گفت که باید کشورهایی را که در آنها انقلاب رخ داده تحت نظارت داشته باشیم و دست کشورهای استکباری را در آنها قطع کنیم و مقامات آمریکایی حاضر در مراسم نتوانستند عصبانیت خود را کنترل کرده و مراسم جشن تصویب قانون اساسی جدید تونس را ترک کردند.

رئیس مجلس شورای اسلامی همچنین در این مراسم با تاکید بر این که آمریکا تلاش کردند که انقلابهای عربی را عقیم کرده و از مسیر اصلی منحرف کنند تا در نهایت اسرائیل از آن بهره ببرد، تنها راه حل کشورهای منطقه را پایبندی به مقاومت و وحدت اسلامی دانست.

لاریجانی در سخنان خود با طرح این سوال که در مقابل کشورهای زورگو چه باید کرد؛ گفت که به نظر ما راهی جز مقاومت نیست و اگر امروز ملت فلسطین می خواهد به آرمان ها و سرزمین خود برسد راهی جز مقاومت ندارد.

رئیس مجلس شورای اسلامی همچنین تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران از شروع انقلاب تونس در کنار این کشور بوده است و امروز هم ما در کنار ملت تونس خواهیم بود و افتخار می کنیم که امروز مردم سالاری در تونس دارای سندی مهم شده است.

بر اساس گزارشی که روزنامه الجدیده تونس منتشر کرده است فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه نیز پس از شنیدن اظهارات ترجمه شده لاریجانی، گوشی خود را محکم به زمین زده تا اینگونه خشم خود را از اظهارات ضد آمریکایی-صهیونیستی لاریجانی ابراز کند.

همچنین لاریجانی پس از پایان حضور در جشن تصویب قانون اساسی جدید تونس در یک نشست خبری به موضوع مذاکرات ایران و گروه 1+5 اشاره کرد و گفت مذاکرات ما با گروه 5+1 صرفا در موضوع هسته ای است اما مسئله روابط ایران و آمریکا تاریخچه ای طولانی دارد و نکته مهم در مذاکرات این است که طرفهای دیگر نباید نظامات جدید برای ایران تعیین کنند.

این اقدام سران کشورهای غربی نشان می دهد که دیپلماسی پارلمانی ایران در سفر به تونس به خوبی توانسته مواضع جمهوری اسلامی ایران را برای مقامات حاضر در مراسم تشریح کرده و همسو با دستگاه دیپلماسی دولت گام بردارد.

سخنان رئیس مجلس در تونس که باعث خشم مقامات کشورهای غربی شد با استقبال نمایندگان مجلس شورای اسلامی رو به رو شد به طوری که در جلسه علنی روز گذشته مجلس 222 نفر از نمایندگان سخنان لاریجانی در مراسم جشن تصویب قانون اساسی جدید تونس حمایت کردند.

نمایندگان در این بیانیه تاکید کردند که سخنان ضد استکباری رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم جشن قانون اساسی تونس پیام توده‌های رنج کشیده و زجردیده از جهانخواران ستمگری بود که همه چشم امیدشان به نمایندگان ملت انقلابی ایران است و ترک جلسه توسط هیات نماینده آمریکا نشان داد که سردمداران این نظام استکباری تا چه میزان کم ظرفیت و ناتوان بر مواضع خویش هستند.

اهمیت دیپلماسی پارلمانی

سفر اخیر لاریجانی به تونس و واکنش های غربی ها به اقدامات رئیس مجلس در این سفر و به خصوص سخنان مطرح شده از سوی وی بار دیگر بر این موضوع تاکید کرد که نقش پارلمان های کشورهای مختلف در عرصه دیپلماسی به یک امر ضروری و غیر قابل انکار تبدیل شده است و از همین رو نیز پارلمان های مختلف برای حضور در عرصه های مختلف برنامه ریزی های گسترده ای را ترتیب داده اند.

ایران و دیپلماسی پارلمانی

از گسترش روابط با کشورهای همسایه و برقراری امنیت پایدار در منطقه و همچنین توسعه روابط با کشورهای مختلف دنیا به عنوان اولویت اصلی دیپلماسی ایران یاد می شود و مسئولان دستگاه دیپلماسی ایران همواره این موضوع را مورد تاکید قرار داده و برای رسیدن به اهداف کلان خود در این زمینه از ابزارهای مختلف همچون دیپلماسی پارلمانی استفاده کرده اند.

به طور حتم با توجه به شرایط کنونی کشورهای منطقه و وضعیت ویژه ایران در عرضه های بین المللی و همچنین تغییر نگاه دنیا به ایران، دیپلماسی پارلمانی می تواند در پیشبرد اهداف کلان جمهوری اسلامی ایران بسیار مؤثر واقع شود.

با توجه به اهمیت این موضوع، در سال های اخیر مجلس شورای اسلامی برنامه ریزی ویژه ای را برای برقراری رابطه با پارلمان های دیگر کشورها داشته و بر همین اساس نیز دیپلماسی پارلمانی در ایران در سال های گذشته بستر و گام موثری در توسعه روابط دوجانبه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی میان ملت و دولت ما با برخی ملت ها و دولت های همسایه را به وجود آورده است.

اما از زمانی که در حوزه دیپلماسی، تعاملات پارلمانی مبنای کار قرار گرفته است کمبودهای دیپلماسی رسمی با دیپلماسی پارلمانی تا حدودی جبران شده است و با توجه به این که نمایندگان مجلس وکلای مردم هستند دیپلماسی پارلمانی به گسترش روابط میان ملت ها بیش از پذشته کمک کرده است و از این موضوع می توان به عنوان یکی از نقاط قوت دیپلماسی پارلمانی یاد کرد.

با توجه به این که دیپلماسی دولت ها از قاعده و مقررات خاص خود پیروی می کند و پیچیدگی های فراوانی را دارد، دیپلماسی پارلمانی به واسطه حضور نمایندگان مردم در راس این فعالیت ها دیپلماسی روان و قابل دسترسی است و در عین حال تسهیل کننده دیپلماسی در سطح دولت هاست و می تواند فضا را برای گسترش روابط در سطوح سیاسی و اقتصادی فراهم کند.

بر همین اساس گسترش دیپلماسی پارلمانی به عنوان راهکاری برای تحقق همکاری های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بوده و جایگاه پارلمان ها در حل و کاهش تنش های بین المللی در کنار وزارت امورخارجه کشورها و همچنین انعقاد قراردادهای اساسی بین کشورها قابل شناسایی است.

برنامه ریزی دقیق برای پیشبرد دیپلماسی پارلمانی

سید احمد رضا دستغیب نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی که در حوزه سیاست خارجی در این رابطه به «خبر» می گوید ضروری است که در دیپلماسی پارلمانی قدری فعال تر از گذشته عمل کنیم و باید ارتباطات پارلمانی ایران با کشورهای دیگر هدفمند باشد اما هم اکنون احساس می شود که این ارتباط هوشمندانه نیست. باید یک برنامه ریزی هوشمندانه در مجلس هم صورت بگیرد که در ارتباط با کشورهای مختلف از جمله کشورهای همسایه ارتباط منطقی و معقولی برقرار شود.

نماینده مردم شیراز در مجلس با بیان این که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، کمیسیون آیین نامه داخلی و همچنین هیات رئیسه مجلس می توانند به گسترش دیپلماسی پارلمانی کمک کنند، معتقد است باید طراحی مناسبی داشته باشیم تا بتوانیم بیشتر از آن چیزی که تا الان بوده از دیپلماسی پارلمانی استفاده کنیم و فکر می​کنم از این ظرفیت غافل هستیم.

با توجه به اهمیت حضور پارلمان ها در عرصه های مختلف بین المللی، مجلس شورای اسلامی در سال های اخیر حضور فعالی را در عرصه سیاست خارجی داشته و در همین راستا گروه های مختلفی از کشورهای دیگر به ایران آمده و همچنین گروه های دوستی مجلس ایران نیز به کشورهای دیگر سفر کرده و درباره گسترش روابط دیدارهایی را برگزار کرده اند.

در همین رابطه بدون در نظر گرفتن دیدارهای دیپلماتیک و سفرهای رئیس مجلس سفر هیات پارلمانی انگلستان به ریاست جک استراو به ایران یکی از آخرین اقدامات در حوزه دیپلماسی پارلمانی بود که عباسعلی منصوری آرانی رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس اعلام کرد که ایران به اهداف خود در این سفر دست یافت.

در راستای توسعه دیپلماسی پارلمانی علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی که در حوزه سیاست خارجی نیز سابقه دارد و مدتی نیز به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی مسئولیت بررسی پرونده هسته ای ایران را بر عهده داشته است اقدامات مختلفی از جمله دیدار با سران کشورهای مختلف در تهران و سفر به کشورهای دیگر به منظور شرکت در برنامه های بین المللی مختلف و همچنین گفت وگو با مسئولان کشورهای مختلف در دستور کار خود قرار داده است و به نوعی می توان یکی از مهم ترین نقاط قوت مجالس هشتم و نهم را برقراری رابطه با پارلمان های مختلف دنیا برشمرد.

گام بعدی دیپلماسی پارلمانی ایران

اما در حالی که به روزهای پایانی سال 92 نزدیک می شویم برگزاری اجلاس بین المجالس اسلامی تا چند روز دیگر در ایران یکی دیگر از اقدامات مجلس برای توسعه دیپلماسی پارلمانی است و با توجه به شرایط ویژه کشور برگزاری این اجلاس در تهران فرصت مناسبی برای توسعه روابط با کشورهای دیگر را فراهم خواهد ساخت.

/27295