همه سختی های یک رئیس جمهور

انتظاری که از دیپلماسی میرود چیست؟پاسخ هرچیزی میتواند باشد. بسته به اینکه  یک کشور تا چه میزان خود را متعهد به قواعد بین المللی دانسته و چه درکی از منافع و امنیت ملی در سطح بین الملل دارد،پاسخ ها میتوانند متفاوت باشد.اما تصور میکنم همه رهبران کشورها در یک موضوع متفق القول هستند.عرصه دیپلماسی کلاس درس انشاء ،تمرین آیین سخنوری و پاس کردن واحد های دانشگاهی نیست(اگر اینگونه تصور میکنند سخت در اشتباهند).
دیپلماسی ایجاد و فعال میشود برای تغییر و هدایت  خصومت ها  از میادین نبرد وخصومت مستقیم - بالقوه یا بالفعل - به اتاق های مذاکره و تعامل، اگرچه سخت اما شدنی ست .به هر حال دیپلماسی نسخه بدیل ندارد،صورت ثانی ندارد و قابل کپی کردن و جعل  هم نیست. یا باید خصومت مستقیم را اعمال کردمثلا جنگ، یاضرورتا  به دیپلماسی اعتماد و آن را فعال کرد و فعال نگه داشت ،راه سومی وجود ندارد.
در این میان  به طور طبیعی  فشار و عصبیت دیپلماتیک به اوج خود میرسد،سخن ها ئی گفته ،تندی ها ئی علنی و جبهه تریبون ها و رسانه ها فعال میشوند،اشکالی هم ندارد اما هرچه هست در چارچوب دیپلماسی، محدود ، تعریف و مدیریت میشود . در چنین حالتی البته فشار سطح انتظارات عمومی از یک سو و آنچه در مخالفت با دیپلماسی  به صورت تصور اخذ نتیجه مطلوب از میدان اعمال خصومت مستقیم  شکل میگیرید از سوی دیگر، روی دیپلمات هابه شدت  افزایش و آنها را تحت فشارروانی کشنده ای قرار میدهد.نوام چامسکی این فضارا عبور از تنها راه مین گذاری شده شیمیائی توسط دیپلماتها توصیف کرده است. هر چند در این حالت سطح توقعات و انتظارات به شدت  رشد میکند اما باید دانست و آنگونه که رئیس جمهور روحانی هم مستقیما به آن اشاره کرد "دیپلماسی به عنوان مهمترین و تنها گزینه برای موفقیت (خصوصا از نوع حرفه ای آن)صرفا بر پایه برد برد است که شکل میگیرد  معنادار میشود و در نهایت به نتیجه میرسد،صرف نظر از زمان آن که میتواند از اهمیتی کمتری برخوردار باشد.
رئیس جمهور روحانی و تیم ویژه کاری پرونده هسته ای او به طور مشخص وهمزمان با3 گزینه اصلی روبروهستند. اول افکار عمومی که با او همراه است اما سطح انتظارشان بسیار بالاست ،دوم مخالفان حرفه ای در داخل که در حال ایجاد اتحادی علیه او بوده و فشار روانی فوق العاده  زیادی را متوجه او کرده اند.روحانی هفته گذشته با صراحت بی سابقه و تعجب آوری آنها را متهم به عدم درک واقعیات ، بی اطلاع ازامور و شرایط بسیار حساس کشور کردو سوم طرف یا طرف های مذاکره کننده خارجی که باپاره ای برداشت های اشتباه از توافق موسوم به اقدام مشترک رفتار های دور از انتظاری انجام میدهند و شرایط را برای او بیش از پیش سخت میکنند.
امااولویت های آقای روحانی برای حل معضلات متعدد پیش رو چیست؟معضلاتی  جدید و یا به ارث رسیده که هریک میتواند پروژه ای برای یک رئیس جمهور در دوران کاریش قلمداد شود.اوکه آشکارا تحت فشار فزاینده ای قرار دارد تا دیپلماسی را رها و جهات دیگری از عمل را در دستور کار خود قراردهد،برای رهایی از سخت ترین و پیچیده ترین پروژه گره خورده با منافع وامنیت بین المللی در تاریح معاصرایران دقیقا چه کار خواهد کرد؟
دکتر روحانی هر چند تاکنون نشان داده  به خوبی از پس مخالفان شناخته شده اش  بر آمده  ،اما از طرف دیگرمعلوم نیست این موفقیت در آینده بدون آنکه تغییری در تاکتیک ها ایجاد کند بتواند علی الدوام نتیجه ای مشابه را به ارمغان آورد. آقای روحانی و تیم کاری او دستکم از 2 اشتراک عمل در روبرو ویک اتحاد و همراهی عمومی درپشت سر مطمئن هستند. روحانی که میداند تحت هیچ شرایطی قادر به راضی و همراه کردن مخالفان قسم خورده اش با خود نیست، واز آن طرف با شکلی دیگری ازهمین مخالفت های همگن در خارج و نیز پاره ای اقدامات منفی روبروست ، به نظر میرسد چاره ای جز تکیه به همان افکار و پشتیبانی عمومی و بهره گیری از آن برای پیشبرد اهدافش  ندارد و لازم است تاکتیک های خودرا متناسب با آن(نه به معنای پوپو لیستی و عوام زده ) شکل دهد، افکارعمومی که سطح انتظارشان از او  به شدت افزایش یافته و لابد جز این هم نمیتوانسته باشد. شاید این سخن وی در هفته گذشته  که گفته بود" وقت آنست دانشگاهیان،دانشجویان و محافل علمی و اکادمیک در موضوعات با اهمیتی چون سیاست خارجی و پرونده هسته ای وارد شده و روشنگری کنند " بر گرفته از همین سیاست جدید ونقطه آغاز تاکتیکی نو توسط آقای رئیس جمهورباشد.اما آیا موفق خواهد شد؟آقایان  روحانی و ظریف  که امیدوارند .از طرف افکار عمومی  هم فعلا دلیلی برای پاسخ منفی  نه وجود دارد و نه دیده میشود. هرچند ممکن است تا حدی نگران باشند.