آیا مصر، سوریه دوم می شود!

یکی از دلایل مهم عدم سقوط بشار اسد این بود که درصد قابل ملاحظه ای از مردم سوریه تمایلی به روی کار آمدن اسلام گرایان ندارند. به عبارت دیگر سوری های زیادی به رغم تدین، به دلیل تربیت خاص خود در طول دهه های گذشته، تمایلی به این که گروههایی مانند النصره و القاعده و داعش سر کار بیایند ندارند. درست همین احساس است که سبب شده تا این روزها نه تنها میان معارضین سوری درگیری پیش آید بلکه احتمال پیوستن ارتش آزاد هم به بشار هم مطرح شود.

اما آنچه امروزه در مصر می گذرد، نشانگر همین انشقاق و تکرار همین تجربه در مصر است. نیمی از مردم این کشور شامل دینداران و بی دینان لائیک به علاوه مسیحیان قبطی نه تنها تمایلی به حکومت سلفی های القاعده ای ندارند که حتی اخوان المسلمین را هم تحمل نکردند. به عکس نیمی دیگر تمایل به اخوانی ها و سلفی ها دارند. امروز این دو گروه برابر هم قرار گرفته اند، وضعیتی که افراط گری را در هر دو طرف افزایش داده است. لائیک ها در سطح خیابان ها آدم کش شده اند و اخوانی ها هم در سایه القاعده یا انصار بیت المقدس و امثال اینها در حال رفتن به کما و خالی کردن میدان برای القاعده هستند.
ادامه این وضعیت سبب خواهد شد تا اخوان به کلی از صحنه کنار رفته و القاعده رهبری ماجرا را به طور کامل بدست گیرد. در حال حاضر شرایط جهانی برای القاعده از جهات زیادی مناسب است. سوریه، عراق، افغانستان، پاکستان و بسیاری از نقاط دیگر با وجود پشتیبانانی چون قطر و عربستان و زیر سایه سکوت اسرائیل و امریکا میدان فعالیت گسترده آنان شده است. هرچه دامنه این خشونت ها افزایش یابد بر تعداد هواداران آنها از میان مردم فقیر و بدبختی که به دنبال آینده بهتری برای خود و نسل آینده اند، بیشتر خواهد شد.
طی دو روز گذشته، پنج انفجار بزرگ در مصر به سبک القاعده ای نشان داد که مصر تا چه اندازه مستعد حضور افراطی هاست. در میان جمعیت صد میلیونی مصر، طالبان عملیات انتحاری باید بسیار باشد، چون فقیر مسلمان ناامید از وضع فعلی که ضد لائیک ها و امریکایی ها باشد زیاد است. با توجه به شرایط خاص اجتماعی و وسعت جغرافیایی این کشور همه شرایط برای توسعه نفوذ القاعده در مصر هست. این کاری است که دولت السیسی و اشتباهات اخوان شرایطش را فراهم کرد.
حالا باید نکته دیگری را هم به خاطر داشت و آن این که یک بار دیگر حزب دمکرات امریکا در دوران تسلطش بر این کشور، به دلیل نداشتن درک درست در سیاست خارجی، نشان داد که با انتخاب راه غلط زمینه رشد بزرگترین دشمن آینده خود را فراهم کرده و بخش عمده ای از نفوذ امریکا را در سطح جهانی از دست داده یا در حال از دست دادن است. خروج امریکا از عراق و افغانستان آثار ویژه خود را دارد و اسرائیل هم در صورت بروز بیشتر خشونت ها، خنده های مستانه فعلیش به گریه و عزا تبدیل خواهد شد.