سیاست خارجی ایران امید تازه برای پیشرفت در تعیین رژیم حقوقی خزر

قرار است پایتخت قزاقستان، سی و پنجمین اجلاس کارگروه ویژه کشورهای ساحلی خزر در سطح معاونان وزیران امور خارجه تشکیل شود. نمایندگان پنج کشور ساحلی در جلسه خود در "آستانه" به بررسی راه‌های سازش و توافق برای حل و فصل مسایل مورد اختلاف مرتبط با دریای خزر ادامه خواهند داد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، کارگروه کارشناسی دریای خزر پنج‌شنبه (10 بهمن‌ماه) بخش‌هایی از کنوانسیون مربوط به امنیت منطقه را بررسی خواهند کرد.

در همین رابطه یک روزنامه روسی به برگزاری این نشست اشاره کرده و آورده است: فعال‌گرایی سیاست خارجی ایران در شرایط تضعیف تحریم‌های بین‌المللی علیه این کشور و موضع‌گیری حسابگرانه در مجموع هیات حاکمه ایران باعث انتظار نتایج قابل توجهی در زمینه تعیین رژیم حقوقی دیای خزر در سال جاری می‌شود.

یادآوری می‌گردد که در تصمیم اجلاس سران سال 2010 در باکو برخورد واحد با تحدید حدود بستر دریا قید شد ولی اختلاف نظر در مورد نحوه عملیاتی کردن این تصمیمات هنوز حل نشده است.

روزنامه نزاویسیمایا گازتا نوشت: استانیسلاو پریتچین، کارشناس مرکز مطالعه آسیای مرکزی و قفقاز در انستیتوی خاورشناسی روسیه معتقد است که در نشست جلسه مسایل فنی حل شده و دو طرف درباره تحدید دریا با هم کنار خواهند آمد. در حالی که روسیه، آذربایجان و قزاقستان بستر قسمت شمالی دریا را بر اساس خط میانی اصلاح شده تقسیم کرده‌اند، ایران بر تقسیم برابر پهنه آبی و بستر (تا 20 درصد آن به هر یک از کشورهای ساحلی برسد) تاکید می‌کند در حالی که ترکمنستان تاکنون تردید دارد و موضع‌گیری مشخصی در این باره نداشته است.

بر اساس گزارش این روزنامه، الکساندر کنیازوف، کارشناس آسیای مرکزی و خاورمیانه نیز گفته است روند مذاکرات در "ژنو 2" نشان داد که هیچ چیز اصولا تازه‌ای در کار نیست. شرکت ایران در مذاکرات را رد کردند و بنابراین دیر یا زود ما شاهد دور جدید تنش در روابط ایران و آمریکا خواهیم بود.

این روزنامه در ادامه نوشته است: ایران می‌تواند از وقفه فعلی در تنش فقط برای تقویت مواضع خود در برخی محورهای سیاست داخلی، بین‌المللی و منطقه‌یی استفاده کند. اوضاع عمومی در زمینه خزر در ارتباط با ایران تنها از نظر روابط ایران با آذربایجان تغییر کرده است و تنش در مناسبات دوجانبه ایرانی - آذربایجانی کاهش یافته است. به گفته کنیازف، باکو با آغاز مذاکرات ایران با غرب به درک این واقعیت پرداخت که ایالت متحده و ناتو هر آن می‌توانند از متحدان دیروزی خود دست بکشند و بنابراین باکو در رویارویی خود بار ایران نباید روی حمایت آن‌ها حساب کند. در این شرایط باکو مکث کرده است. کنیازف می‌گوید: ولی موضع‌گیری تهران در قبال دریای خزر تغییر نکرده است و بنابراین در مباحثات جدید درباره این دریا هیچ چیز جدیدی قابل انتظار نیست.

ممکن است مسایل زیست محیطی در جلسه "آستانه" جایگاه مهمی به خود اختصاص دهند. از روز یکم ژانویه سال 2014 حکم تعلیق صید صنعتی ماهی‌های خاویاری در دریای خزر به اجرا گذاشته شده است. البته تعلیق یک ساله صید صنعتی به احتمال زیاد باعث پشیرفت جدی در زمینه حل و فصل مسایل تنوع زیستی خزر نخواهد شد. هم‌اکنون برنامه‌های اعلام تعلیق پنج ساله صید ماهی‌های خاویاری در خزر بررسی می‌شود که ممکن است در جلسه آستانه مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد.

اما به گفته پریتچین، به منظور امضای کنوانسیون درباره رژیم حقوقی خزر باید همه اختلافات سرزمینی را حل کرد. کشورهای ساحلی خزر با هم اختلافات زیادی دارند ولی ادعاهای سرزمینی نباید مانع از تحقق منافع اقتصادی و منافع دیگر کشورهای ساحلی خزر شوند.

انتهای پیام