معاون اسبق وزارت خارجه در کافه خبر: برخی دشمنی‌ها، ساخته تبلیغات است/ دعوت شدن به ژنو2 امتیاز نیست

ایران موضع روشنی دارد و همواره بر عدم استفاده از راه حل نظامی، و لزوم گفتگوی سیاسی در سوریه تأکید کرده است. بازیگردانان تحولات سوریه را کشورهایی همچون عربستان و قطر تشکیل می دهند که به بهانه کمک به مردم و دراصل برای گسترش نفوذ خود وارد این جنگ ویرانگر شده اند. آنها در کشور خود از هر گونه فرایند دموکراتیک مبتنی بر انتخابات و رأی آزاد مردم و مشارکت سیاسی بی بهره اند ولی با ریاکاری شعار حقوق مردم میدهند و در اصل از تروریست ها حمایت مالی و تسلیحاتی و لجستیک میکنند. اساساً این کشورها بر پایه کدام اصول پذیرفته شده بین المللی در صدد سرنگونی یک کشور دیگر هستند. آنها چه حقی دارند که در امور سوریه دخالت نظامی کنند؟
دلیل این مسئله غالباً جلوگیری از نفوذ ایران در منطقه عنوان می شود؟
پرسش اینجاست که آیا واقعاً این کشورها در این مسیر موفق بوده اند؟ عربستان هر سیاستی که در این مسیر طی کرده است و هر کاری که با هدف کنترل ایران کرد، اعم از حمایت از صدام، طالبان و تقویت گروه های تروریستی نتیجۀ عکس بدست آورده است. این دشمنی و کینه ورزی نتیجه ای نداشته و کل منطقه را در کام آتش افراط گرایی کشانده است. عربستان درسیاستهای داخلی و منطقه ای دچار چالش‌های بزرگی شده است. این کشور حتی با اروپاییها و آمریکاییها بر سر ایران در تعارض است که چرا آنها سیاست تهدید و تحریم علیه ایران را تشدید نمی‌کنند تا ایران از پا درآید.
در مقابل این رویکرد چه باید کرد؟

با این حال ما باید بتوانیم سیاست تعاملی و آرام کردن را در پیش بگیریم و عربستان باید بپذیرد که در جایگاهی نیست که با کشور مستقل و با ثباتی نظیر ایران که دورانهای انقلاب، جنگ، سازندگی و اصلاحات را تجربه کرده و نقشی مهم و سازنده در منطقه ایفا می‌کند چنین سیاست خصمانه ای را در پیش بگیرد. در هر حال باید با این کشور اعتمادسازی کرد. ما در گذشته با این کشور به همکاری مثبتی رسیدیم. در اواخر دورۀ هاشمی و زمان آقای خاتمی روابط طرفین مسیر درستی درپیش گرفت و گسترش یافت. در دورۀ آقای خاتمی زمانی که قیمت نفت به زیر 10 دلار رسید، وزیر وقت نفت به عربستان رفت و بر روی دیپلماسی نفتی کار کرد و متعاقباً قیمت نفت به بالای 20 دلار رسید و به تدریج روابط ما پیشرفت کرد و حتی به امضای قرارداد امنیتی میان دو کشور رسید.
اگر این همکاری گسترش یابد ایران و عربستان به عنوان دو بازیگر قدرتمند جهان اسلام می توانند با یکدیگر همکاری کنند. ایران از تنش با همسایگان استقبال نمی‌کند و اقتدار خود را در ضعف آنها جسجو نمی‌کند و دولت یازدهم نیز بر سیاست تعامل و همکاری ارج می نهد. ما باید بتوانیم گامهای عملی مهمی در این زمینه برداریم.

به اعتقاد من راههای بهتری در دولت اعتدال برای باز شدن رابطه با عربستان وجود دارد. درست است که این مسئله خیلی دشوار است. شکست سیاستهای عربستان بر کسی پوشیده نیست. حمایت از صدام و طالبان دستاوردی برای عربستان نداشته است. اما در دورانی که با ایران همکاری می کرد هیچ ضرری ندید. واقعیت اینست که بخش قابل توجهی از دشمنی ما با عربستان را دیگران در ذهن آنها ساخته و پرداخته اند و آن را به دشمنی ایدئولوژیک(شیعه و سنی) و قومی(ایران و عرب) تبدیل کرده اند. در ابتدا باید تلاش کنیم که این نگاه را ترمیم کنیم. افراط گری که هم اکنون منطقه و جهان را در بر گرفته است؛ روزی دامن عربستان را خواهد گرفت و قطعاً برای این کشور هزینه هایی را سبب خواهد شد. عربستان با بزرگترین تهدید مواجه است و دولتمردان این کشور باید به این مسئله واقف باشند.

جامعۀ سوریه همانند جامعۀ عراق است. راه حل این کشورها دمکراسی و ارزش دادن به رأی مردم است. جالب است بدانید چند سال پیش در جلساتی که برای پایان دادن به بحرانهای عراق برگزار میشد و ایران نیز حضور داشت؛ هئیت ایرانی بر برگزاری انتخابات در این کشور تأکید می کرد. در یکی از جلسات وزیر خارجۀ عربستان، این موضع ایران را محکوم کرد و با تأکید بر سیستم های پادشاهی کشورهای منطقه، انتخابات را برای موجودیت کشورها خطرناک توصیف کرد. این کشورها هنوز نتوانسته اند با این سیستم در عراق کنار بیایند و از همین رو با ارسال تروریست به عراق تلاش می کنند تا دمکراسی را برای عراق خطرناک جلوه دهند. برای اینکه نمی خواهند سیستم" هر نفر یک رأی" در کشوری پیاده شود.
واقعیت اینست که زخم بسیار عمیقی بر پیکر سوریه وارد شده است. این بیمار باید معالجه شود تا بتواند سرپا بایستد و باید راهی یافت که این زخمها ترمیم شود. در سوریۀ آینده باید همۀ گروهها اعم از سنی، شیعه، علوی و دروزی و مسیحی حضور داشته باشد و براساس رأی و نظر مردم سرنوشت کشور رقم بخورد و ضمناً اینکه راه حل نظامی برای سوریه پاسخگو نیست.
باید در نظر داشت که ضربه زدن به منطقه خاورمیانه خروجی دیگری جز ترور و افراط به بار نمی آورد و زخمها را عمیق‌تر می کند. همۀ طرفهای موثر در بحران سوریه تا به این مرحله، به ناکارآمدی و هزینه دار بودن شیوه ای که تاکنون در مورد بحران این کشور به کار گرفته اند، رسیده اند. ترکیه، عربستان و سایر کشورهای تأثیرگذار هر یک با چالشهای داخلی روبرو شده اند.

5252