الزامات قراردادهای جدید با خودروسازان خارجی

با وجود این کیفیت و قیمت خودروهای مونتاژی فرانسوی خاطره خوشی را در ذهن مصرف‌کنندگان ایرانی به جای نگذاشته است. با رضا دانش فهیم، معاون اسبق سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران گفت‌وگو کرده‌ایم.

بازار مصرف مناسب و فناوری نسبتا پیشرفته صنعت خودرو‌سازی‌ در ایران شرایطی را فراهم کرده که با اعلام لغو رسمی تحریم‌های صنعت خودرو و اشباع نسبی بازارهای مصرف در سایر کشورها اکنون فرصتی طلایی برای انعقاد‌های جدید در اختیار خودروسازان ایرانی قرار گیرد تا در کنار تأمین مواداولیه تولید در فناوری روز و بازارهای صادراتی شرکای خارجی نیز سهیم شوند گرچه هنوز موانعی در مسیر گشایش اعتبار، نقل و انتقال ارز،

تأمین قطعات و ماشین آلات وجود دارد اما می‌توان از هم‌اکنون به‌گونه‌ای در مذاکره با شرکای خارجی چانه زنی کرد که زمینه تسهیل فعالیت‌های صنعتی به‌ویژه در صنایع خودروسازی کشورمان فراهم شود. از سوی دیگر با تسریع در روند تأمین مواداولیه تولید، خودروسازان ایرانی می‌توانند با انعقاد قراردادهای هوشمندانه و صادرات محور با همتایان خارجی خود علاوه بر افزایش تیراژ تولید از مونتاژکاری فاصله گرفته و از حاتم بخشی بازار مصرف داخلی پرهیز کنند.

یکی از مشکلات مشارکت خودروسازان خارجی در صنایع خودروسازی کشورمان طی سال‌های گذشته این بوده که این شرکت‌ها همواره از سرمایه‌گذاری برای تولید خودرو در ایران امتناع کرده‌اند. درصورتی که خودروسازان ایرانی بتوانند در قراردادهای جدید همتایان خارجی را وادار به سرمایه‌گذاری در این صنعت کنند، این موضوع موجب افزایش میزان ساخت داخل، انتقال فناوری تولید و دستیابی به بازارهای صادراتی این شرکت‌ها خواهد شد تجربه‌ای که در انعقاد قرارداد تندر90 مدنظر قرار گرفت. اما درصورتی که قراردادهای جدید نیز به‌صورت واردات کامل قطعات و مونتاژ داخل باشد بازهم چند سال طول خواهد کشید تا این مشارکت منجر به ساخت داخل خودروهای خارجی شود. باید در بازار خودروسازان خارجی نیز شریک شویم.

اگر قرار باشد که حتی با مشارکت خودروسازان خارجی درجا زده و داخلی‌سازی‌ پراید و پژو پس از 20سال را مدنظر قرار دهیم اینگونه قراردادها تأثیری در توسعه صنعت خودرو نخواهد داشت. اما درصورتی که هدف از حضور خودروسازان خارجی در صنعت خودروی کشورمان حرکت به جلو این صنعت است، باید ضمن افزایش تیراژ و توسعه بازارهای صادراتی، خودروهای روز دنیا را تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کنیم تا قیمت تمام‌شده سرشکن شود و علاوه برعرضه خودروهای باکیفیت از طریق انتقال فناوری روزتولید، در بازارهای صادراتی این شرکت‌ها نیز سهیم شویم.

علاوه بر تسلط و قدرت چانه زنی بالای خودروسازان داخلی در مذاکرات دو یا چندجانبه، از آنجا که در انعقاد اینگونه قراردادها بحث سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه فناوری مطرح است، باید وزارت امور اقتصادی و دارایی نظارت لازم در این زمینه را داشته باشد. علاوه بر این باید وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز سیاست‌های لازم در این زمینه را ابلاغ کرده و چارچوب درستی را برای انعقاد این قراردادها با توجه به شرایط تولید و بازار خودرو در کشورمان مشخص کند.