سوزان مالونی: برون داد تشدید تحریم ها به سود ایران و آمریکا نیست

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، مالونی درمقاله ای که با عنوانˈشش دیدگاه درباره تحریم های ایرانˈدرپایگاه اطلاع رسانی اندیشکده آمریکایی بروکینگزمنتشر شده، نوشـت: از زمان اشغال سفارت آمریکا در تهران تحریم های اقتصادی محور اصلی راهبرد واشنگتن برای برخورد با تهران است و در بیشتر این دوره 34 ساله این تحریم ها بیش از آنکه ارزش راهبردی داشته باشند، جنبه نمادین داشتند.

وی افزود: اما در دهه گذشته و با اعمال محدودیت های شدید آمریکا در زمینه دسترسی ایران به سیستم بین المللی مالی و متقاعد کردن کشورهای جهان به اعمال این محدودیت ها و توقف سرمایه گذاری هایشان در ایران، روند این تحریم ها تغییر کرد.

نویسنده با اشاره به تاثیرات مخرب این تحریم ها بر صادرات و درآمدهای نفتی، پول رایج و ثبات اقتصاد از تاثیر گسترده آنها بر تبدیل این کشور به تشکیلاتی معتدل تر و تسهیل پیشرفت اخیر دیپلماتیک در مساله هسته ای تهران پس از دهه ها تردید درباره کارایی تحریم ها نوشت و افزود: پس از این موفقیت بحث درباره تحریم ها شدت یافت.

ˈقانون آزادی تسلیحات هسته ای ایران مصوب 2013ˈ که ماه پیش ازسوی سناتورها ˈرابرت منندزˈ و ˈمارک کرکˈ ارایه شد و در بررسی نهایی حدود 60 سناتور از آن حمایت کردند، محدودیت ها بر صادرات نفت خام ایران را درصورت عهد شکنی ایران در رابطه با توافقنامه موقت هسته ای و یا شکست در امضای توافقنامه نهایی تشدید خواهد کرد.

دولت اوباما کارزار علنی شدیدی را علیه هرگونه تحریم جدید به راه انداخته است و می گوید، تحریم های جدید همه تلاش ها را در رابطه با به نتیجه رسیدن توافقنامه جامع هسته ای با ایران را تضعیف و یا نابود می کند و حتی به وتوی آن در صورت تصویب تهدید کرد.

البته اظهارات ماه گذشته ˈمحمد جواد ظریفˈ وزیر امور خارجه ایران مبنی بر اینکه اعمال تحریم جدید به معنای مرگ توافقنامه هسته ای است و تصویب تحریم از سوی کنگره به منزله نبود جدیت و تمایل به حل مساله از جانب آمریکاست از پافشاری ایران برمواضع خود حکایت دارد.

مالونی دربخش دیگری از این مقاله به طرح و توضیح شش دیدگاه درباره تحریم ها و برنامه موقت هسته ای ایران پرداخت و نوشت: در دیدگاه اول توافقنامه موقت هسته ای ایران اعتبار شاکله تحریم ها را از بین برد و به داد و ستد با ایران مشروعیت بخشید.

وی درباره این دیدگاه می گوید این گونه نیست و این دیدگاه شاید بسیار جالب و گیرا باشد اما نادیده گرفتن همه فاکتورهایی که موجب تقویت تحریم های اعمال شده علیه ایران شد، استدلالی احمقانه است.

این تحریم ها ریشه در ترک تازی تدابیر زیرکانه آمریکا دارد که تقریبا همه جنبه های داد و ستد با ایران راغیرقانونی کرد و این اقدامات از حمایت گسترده جهانی برخوردار و با محدودیت های موازی اعمال شده از سوی سازمان ملل، اتحادیه اروپا و شماری از مهم ترین شرکای تجاری ایران تقویت شد.

کارایی تحریم ها همچنین بازتاب تغییرات انقلابی در بازارهای انرژی است که در پی از دست دادن نیمی از صادرات نفت خام ایران، اعمال فشارها بر قیمت را کاهش دادند و در آخر آنکه، تاثیر اساسی بازدارندگی رفتار ایران به ویژه لفاظی های ˈمحمود احمدی نژادˈ خود موجب تقویت قدرت تحریم ها شد.

هم افزایی این فاکتورها پویش تقریبا غیرقابل توقفی را در زمینه انزوای ایران موجب شد و در نتیجه، داد و ستد با ایران در طول دهه گذشته به روندی غیرقانونی، غیرضروری و حتی غیراخلاقی تبدیل شد.

وی افزود: در سایه انتخاب روحانی به ریاست جمهوری، سیاست افسونگری و این پیشرفت دیپلماتیک(توافقنامه موقت) بخش آخر نیروی خرد کننده تحریم ها شروع به زایل شدن کرد.

مالونی می افزاید: با این حال دو بخش مهم تر(یاد شده) کارزار تحریم ها همچنان به قوت خود باقی است و شبح کثرت مقررات و مجازات های سفت و سخت وضع شده علیه شرکت ها و افراد به خاطر فعالیت های جاری و یا حتی داد و ستدهای گذشته در پیش چشمان شرکت های حقیقی و حقوقی سرمایه گذار قرار دارد.

داستان فروپاشی شاکله تحریم ها ریشه در ارایه تصویرغلط و بزرگ نمایی مساله دارد. طرفداران این دیدگاه می گویند که این فضای دیپلماتیک مانع اجرای تحریم های تصویب شده از سوی واشنگتن و سایر دولت ها خواهد شد اما باید گفت که شرکت های دیگری که اخیرا به خاطر رابطه با تهران تحریم شدند، موردی بر نقض این دیدگاه است. برخی نیز می گویند که کاهش تحریم ها در قالب توافقنامه موقت این امکان را به لابی های متنفذ و قدرتمند می دهد تا ابدیت خود را تضمین کنند، رقابتی که درباره منافع غول های نفتی و یا سایر صنایع سنگین در جریان تجارت از سر گرفته شده با ایران بسیار بزرگ نمایی می کند.

واقعیت آن است که شاکله تحریم ها همچنان نیرومند به قوت خود باقی است و تحریم ها قاطعانه اجرا می شود.

وی در توضیح دیدگاه دوم که کاهش تحریم ها در قالب توافقنامه موقت هسته ای دریچه سد سرمایه گذاری خارجی را باز کرد، نوشت: قضیه به تعریف شما از دریچه سد بستگی دارد. این واقعیت دارد که انتخاب روحانی و پیشرفت تعجب برانگیز مذاکرات درباره توافقنامه موقت باعث جلب توجه مجدد به بازاری شده است که زمانی تا حدی امیدوار کننده اما به واسطه مخاطرات سیاسی در ایران و ممنوعیت های قانونی، بسیار محدود بود.

وی افزود: این نیز واقعیت دارد که هیات های تجاری بار دیگر با سرعت جت به سمت تهران به حرکت درآمدند و تحلیلگران امور تجاری نیز شروع به ارایه اطلاعات و اخبار در باره کشوری کرده اند که در سال های اخیر اهمیت آن در نقشه سرمایه گذاری خارجی کاهش یافته بود اما سخن گفتن از هجوم برای طلای کشف شده، خیال پردازی و غیرواقعی است.

وی اضافه کرد: با توجه به همه دلایل یاد شده شرکت های معتبر حتی در رابطه با بخش های بسیار اندکی که درحال حاضر امکان ورود به آنها در ایران وجود دارد، دست به عصا رفتار می کنند.

در واقع پیش بینی ها و انتظارات امیدوار کننده در رابطه با کاهش تحریم ها در قالب توافقنامه موقت ناشی از حدس و گمان و یا مغلطه است و از این رو باید گفت که نه از سر گیری موقت برخی سرمایه گذاری های خارجی در صنعت خودروسازی ایران و نه احتمال صادرات گسترده صنعت پتروشیمی، هیچ یک نمی تواند کاهش میلیاردی درآمدهای نفتی را جبران کند که همچنان به واسطه تحریم های اعمال شده متوجه ایران است.

علاوه براین، تقریبا هیچ نشانه مجاب کننده ای دال بر منتهی شدن مذاکرات هسته ای به لغو تحریم های جامع آمریکا علیه تجارت و سرمایه گذاری در ایران به چشم نمی خورد.

به اعتقاد مالونی،اختلافات گسترده واشنگتن با تهران به ویژه در زمینه حمایت ایران از حکومت سوریه به قدری عمیق و اساسی است که مانع پرداختن آنها حتی به بهترین راه حل درباره مساله هسته ای ایران می شود.

در واقع این امکان وجود دارد که حتی پس از فروکش کردن بحران هسته ای، این تنش ها شعله ورتر شوند و به عبارت دیگر، حتی در صورت حصول موفق ترین نتیجه از دیپلماسی جاری بازهم دست ایران از بزرگترین اقتصاد جهان(آمریکا) کوتاه است.

وی افزود: جریان داد وستد جدید با ایران به راه افتاده است اما دریچه های سد تا مدتی بسیار محکم بسته می ماند.

مالونی در تشریح دیدگاه سوم که تحریم ها را عامل بخش اعظم مشکلات اقتصادی ایران می دانند و حل این مشکلات موجب رشد سریع اقتصاد این کشور خواهد شد، نوشت: کاش مشکل اقتصاد ایران فقط همین بود و چالش های اقتصادی ایران بسیار گسترده تر و ریشه دار تر است.

تهران باید به داشتن اقتصادی که به واسطه اختلالات ناشی از انقلاب، جنگ طولانی و هزینه بر، فساد، سوء مدیریت و مداخلات ناشیانه دولت لطمه ای جدی دیده است، راضی باشد. امروزه هر گونه گشودگی در محدودیت های اعمال شده علیه ایران به هدف دولت کمک خواهد کرد اما نمی تواند کار چندانی برای حل مسایل مهمی بکند که اقتصاد ایران را با رکود مواجه کرد.

همانگونه که حتی منتقدان توافقنامه موقت نیز اذعان می کنند، پیشرفت های اندک اقتصادی ایران در چند ماه گذشته بیش از آنکه ناشی از کاهش تحریم های وعده داده شد در توافقنامه موقت باشد، مرهون انتخاب روحانی و سیاست های سنجیده و حساب شده تکنوکرات های دولت وی است.

وی افزود: توافقنامه جامع- البته اگر حاصل شود- کمک چشم گیری به مشکلات اقتصادی ایران خواهد کرد اما تهران در روند تامین مطالبات و انتظارات مردم خود، برای بازسازی اقتصاد خود همچنان با چالش هایی مواجه خواهد بود.

مالونی همچنین در تبیین دیدگاه چهارم که می گوید تحریم به منزله شلیک تیر خلاص به مذاکرات با ایران است، می نویسد: این دیدگاه هم می تواند درست و هم نادرست باشد.

تحریم ها اهرم فشاری را در اختیار غرب قرار داده است و به نظر می رسد که مسئولان این کشور را متقاعد کرد که راه حل مذاکره مبنایی ممکن است بر ناسازگاری ارجحیت داشته باشد. به هرحال، تحریم ها ابزار ماهرانه ای برای اعمال نفوذ بر مذاکرات است.

وی معتقد است: استفاده ازمحدودیت های اقتصادی به عنوان ابزار چانه زنی به منظور حصول به امتیازات خاص در مذاکرات، سابقه ای متفاوت دارد و تنظیم و لغو آنها بسیار دشوار است. همانگونه که کشمکش اخیر بین اوباما و کنگره آمریکا نشان می دهد، قوه مجریه با واقعیت های سیاسی احاطه شده تاریخ نیز نشان داده که تحریم ها در جایگاه ابزار چانه زنی برای حل بحران، چندان کارامد نیستند و غرب در رابطه با ارزش تلاش های گذشته اش برای استفاده از کاهش تحریم ها به منظور ترغیب ایران به تغییر سیاست ها بزرگ نمایی و غلو می کند. مالونی می گوید: تهران نیز به نوبه خود همواره هرگونه مشوق ارایه شده را بی اهمیت خواند و طرح دولتˈبیل کلینتونˈ در سال 2000 و لغو تحریم فرش، پسته و خاویار ایران اقدامی متقابل را به دنبال نداشت و ایرانی ها آن را به عنوان اقدامی بی اهمیت به سخره گرفتند اما باید گفت که این اقدام و خروج محصولات کشاورزی و تولیدات دارویی از فهرست تحریم ها باعث افزایش قابل توجه حجم تجارت آمریکا با ایران شد.

وی درمورد دیدگاه پنجم که تحریم های بیشتر را موجب امتیازات بیشتر می داند، با بیان این نکته که چنین امری ممکن است، افزود: تقریبا همه آنها از جمله خود من که با تدابیر جدید مورد بحث در کنگره مخالف هستند بارها درباره تشدید فشار بر ایران در زمینه هایی که موجب تقویت تندروها و تضعیف طرفداران دمکراسی شود، هشدار دادیم.

مالونی افزود: در واقع تدابیر مشابه بود که در روی گردانی تهران از احمدی نژاد و استقبال از روحانی میانه روتر نقش داشت و از این رو نباید گفت که همه فشارها بی نتیجه بود اما درعین حال، نمی توان گفت که تحریم های بیشتر در نهایت موجب سخاوت بیشتر ایران در معامله و یا توافقنامه ای بهتر شود.

طبق منطق افزایشی تحریم ها، وقتی آنها شکست بخورند فرض این است که اعمال فشار بیشتر لازم است و وقتی به نتیجه برسند، همانگونه که در رابطه با ایران اتفاق افتاد، دوباره انگیزه ای برای تشدید فشار به منظور بهبود شرایط پیدا می کنند.

در این حالت، این بن بست هسته ای می تواند خود پایدارشود، برون دادی که نه به نفع آمریکا و نه ایران است و واقعیت آن است که در کارایی فشار، یک نقطه اوج تاثیر گذاری که آغازی برای سقوط است، وجود دارد و آنهایی که در کنگره نشسته اند، بدون کوچک ترین برملایی مستقیم ایران، نمی توانند مشخص کنند که این نقطه اوج کجا ممکن است، باشد.

مالونی همچنین به دیدگاه ششم دراین مورد که حمایت از اعمال تحریم های دیگر علیه ایران برابر با حمایت از جنگ است، پرداخت و ضمن مخالفت با این دیدگاه، نوشت: این به نوعی بزرگ نمایی مساله ازسوی مقامات آمریکایی است که با توجه به بیزاری قابل درک آمریکا از درگیری ها و جنگ های خاورمیانه شاید برای سیاست های داخلی مصرف داشته باشد اما متهم کردن به جنگ افروزی همه آنهایی که به روند دیپلماسی جاری بدبین و یا خواهان اعمال فشار بیشتر علیه ایران هستند، تهمتی نابجا است.

علاوه براین، نتیجه تحریم های جدید قریب به یقین جنگ نیست و تهران به رغم فشارهای شدید اقتصادی و در نتیجه این فشارها به پای میز مذاکره آمد.

وی افزود: عزم روحانی برای حصول توافقنامه، سرعت پیشبرد دستور کار وی و عقب نشینی ناپایدار تندروها نشان می دهد که اجماعی گسترده و عمیق در رابطه با پایان دادن به بن بست هسته ای با غرب وجود دارد.

وی تاکید کرد:هیچ کس نباید درصداقت ظریف تردید کند که می گوید تحریم ها به این مذاکرات پایان خواهد داد اما فرصتی معقول وجود دارد که بر اساس آن تهران به تلاش برای حل دیپلماتیک مساله تحت تقریبا هر شرایطی ادامه خواهد داد چراکه جایگزین بهتری برای ایران وجود ندارد.

این مساله در رابطه با واشنگتن نیز صدق می کند و شماری از اعضای کنگره واقعا مشتاق جنگی دیگر درخاورمیانه نیستند و به رغم اظهارات روسای جمهوری قبلی امریکا درباره جلوگیری از تبدیل ایران به کشوری هسته ای، هیچ نشانه ای از اقدام نظامی به چشم نمی خورد و حتی اگر این دیپلماسی جاری شکست بخورد، واشنگتن و همه جهان گزینه های دیگری برای کاهش پیشرفت های هسته ای ایران دارند که در آنها جنگ جایگاهی ندارد.

مالونی تصریح کرد: نباید از یاد برد که تحریم های جدید بودن هزینه است و تاریخ مذاکرات با ایران نشان می دهد که تحریم های جدید نتیجه ای مطلوب برای مذاکرات نداشت و به عبارت دیگر احتمالا دیپلماسی پیروز خواهد شد اما شرایط تابع آنچه که امروزهستند، خواهند شد.

به گفته وی، نمایندگان مجلس ایران با اقدامات خود پایه مقابله به مثل را گذاشتند و تندروهای ایران آمریکا را مقصر خواهند دانست و دستکم شماری از متحدان ما شاهد شتاب اندکی برای پایبندی به اقدامات برون مرزی خواهند بود که باعث قدرتمندی شاکله تحریم ها شده بود.

وی درپایان می نویسد: نتیجه نهایی ناسازگاری و لجام گسیختگی بیشتر ایران و هماهنگی کمتر در میان واشنگتن و شرکایش در مسیر پیش رو خواهد بود و حامیان تحریم های جدید در کنگره آمریکا باید چگونگی خدمت به منافع آمریکا را مد نظر قرار دهند.

مترجمام** 1088 ** 1064