بهبود روابط برلین - مسکو مسیری سخت پیش روی نماینده جدید دولت آلمان

به گزارش ایرنا، تغییر آندریاس شوکنهوف معاون فراکسیون حزب حاکم دموکرات / سوسیال مسیحی در مجلس آلمان و از منتقدان اصلی سیاست های ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه درحالی یک ماه پس از آغاز به کار دولت ائتلافی جدید در آلمان رقم خورد که از روز تاریخ تشکیل دولت جدید(18 دسامبر)،تغییر هماهنگ کننده دولت در امور روسیه یکی از موضوعات مهم مورد اختلاف بین صدراعظم مرکل و وزیر امور خارجه بود که در نهایت با پیروزی سوسیال دموکرات ها همراه شد.

گرنوت ارلر نماینده جدید دولت آلمان برای هماهنگی روابط با روسیه از سال 2005 تا 2009 وزیر مشاور در وزارت خارجه آلمان بوده و از افرادی محسوب می شود که رابطه دوستانه تری با روسیه دارند و در اولین اظهارات خود بعد از انتخاب خواستار گفتگوی سازنده با مسکو شده است.

ارلر 69 ساله با تلاش و پیگیری فرانک والتر اشتاین مایر و برغم مخالفت آنگلا مرکل جانشین آندراس شوکنهوف شده که به عنوان نماینده قبلی دولت آلمان برای هماهنگی روابط با روسیه بارها به صورت علنی و شفاف از خط مشی رئیس جمهوری روسیه انتقاد کرده بود.

اختلافات در ابقا و یا تغییر هماهنگ کننده دولت آلمان در امور روسیه از زمانی شدت گرفت که وزیر امور خارجه جدید تصمیم به تغییر هماهنگ کننده دولت در امور روسیه و جایگزینی مشاور خود در این سمت گرفت درحالی که حزب حاکم دموکرات مسیحی به رهبری مرکل مصمم بود تا دوره ماموریت شوکنهوف سیاستمدار قدرتمند این حزب تمدید شود و به عبارتی مرکل بدنبال ادامه سیاست سرسختانه برلین در قبال مسکو بود.

شوکنهوف در راستای اجرای سیاست های صدراعظم مرکل در انتقاد از سیاست های پوتین در روسیه سال گذشته قطعنامه ای در پارلمان آلمان ارائه کرد که براساس آن اقدام دولت پوتین علیه مخالفانش بشدت مورد انتقاد قرار گرفته بود و این موضوع اصلا به مذاق روسها خوش نیامد.

گرنوت ارلر سیاستمدار کهنه کار سوسیال دموکرات ها که از کارشناسان مطرح کشور در امور روسیه بوده و به زبان روسی تسلط کاملی دارد، برخلاف سلف خود (شوکنهوف) خط مشی برقراری رابطه آرام و دوستانه با مسکو را دنبال می کند و بارها بر این نکته تاکید داشته که برلین نباید به طور دائم دولت پوتین را مورد انتقاد قرار دهد و معتقد است که سوء ظن مسکو به غرب را باید درک کرد.

یکی از دلایل اصلی اختلاف نظر مرکل و اشتاین مایر در دوره اول همکاری طی سال های 2005 تا 2009 نیز جهت گیری سیاست برلین درقبال مسکو بود که در آن مقطع نیز نسبت به آنچه رفتارهای تند دولت مسکو با مخالفان عنوان می شد، اعتراض صریح مرکل به پوتین را به همراه داشت.

اوج اختلاف و تنش بین مرکل و پوتین به سفر صدراعظم آلمان به مسکو مربوط می شود که با اقدام غیردیپلماتیک پوتین در نشاندن سگ خود در محل دیدار با مرکل همراه بود با آگاهی از اینکه بانوی آهنین آلمان بشدت از سگ ها می ترسد و این اقدام می توانست حاوی پیام خاصی برای وی باشد.

اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان که سابقه یک دوره همکاری با دولت اول مرکل با همین سمت را داشته، پایه و محور سیاست خارجی خود در قبال مسکو را بر مبنای مشارکت برای مدرنیزه کردن روسیه از نظر سیاسی اقتصادی و فرهنگی استوار کرده و در واقع ادامه سیاست خود که در طول سالهای 2005 تا 2009 به مرحله اجرا گذاشته شد را در دستور کار قرار داده است.

رییس دستگاه دیپلماسی آلمان که معتقد است سیاست هایش درمورد روابط با روسیه در دوره اول همکاری با دولت آنطور که انتظار داشته پیش نرفته است، این بار با گماردن یکی از نزدیکان خود به عنوان هماهنگ کننده روابط دولت با مسکو برغم مخالف صدراعظم، در عملی کردن سیاست خود و بهبود روابط با روسیه بسیار جدی و مصمم است.

این درحالی است که ناظران سیاسی در برلین معتقدند هرچند در نهایت شوکنهوف جای خود را به فرد جدیدی داده است اما معنای این تغییر این نیست که شاهد تغییر اساسی در سیاست برلین در قبال مسکو خواهیم بود.

کارشناسان سیاسی در برلین برای اثبات این استدلال خود نیز به سخنان اشتفن زایبرت سخنگوی دولت آلمان، استناد می کنند که تاکید می کند: هر کسی بر این باور است که در سیاست برلین در قبال مسکو تغییر فاحشی ایجاد خواهد شد سخت در اشتباه است، زیرا سیاست دولت در قبال روسیه مبتنی بر ارزشها و منافع است و ادامه خواهد یافت.

در کنار اظهار نظرها و موضع گیری های سیاسی اخیر از سوی دولتمردان آلمانی در رابطه با اقدامات انجام شده از سوی دولت ولادیمیر پوتین در روسیه که منجر به سردی روابط دو کشور در سال گذشته شده است، نکته کلیدی تاثیرگذار بر روابط برلین - مسکو را باید غیبت رهبران آلمان از جمله رییس جمهور و صدر اعظم این کشور در مراسم افتتاحیه مسابقات ورزشی المپیک زمستانی سوچی دانست که با واکنش های جدی از سوی مسکو مواجه شده است.

در ماه های گذشته و با بروز اعتراض ها در اوکراین نسبت به عملکرد دولت این کشور و سفر گیدو وستروله وزیر امور خارجه سابق آلمان به کی یف و حضور وی در جمع مخالفان دولت، تنش در روابط مسکو - برلین بار دیگر تشدید شده و این موضوع تا جایی پیش رفت که نخست وزیر روسیه، آلمان را متهم به دخالت در امور داخلی اوکراین کرده و بشدت نسبت به این سفر انتقاد کرد.

دیمیتری مدودیف در یک مصاحبه تلویزیونی با انتقاد از سفر وستروله به اواکراین، گفت: شرکای آلمانی ما چه احساسی خواهند داشت اگر وزیر امور خارجه روسیه در تجمعی حضور یابد که مغایر با قوانین آلمان برگزار شده است.

مدودیف خطاب به مقام های آلمانی، گفت: شما می توانید با مخالفان دولت اوکراین ملاقات کنید اما حضور در مراسم و اماکن اعتراضی تنها یک نام دارد و آن ˈدخالت در امور داخلیˈ این کشور است.

هرچند سخنگوی وزارت امورخارجه آلمان در اظهاراتی این اتهام را رد کرده و تاکید کرد که برلین از هیچکدام از طرفین درگیر در اوکراین حمایت نمی کند اما این اظهارات هیچگاه از سوی روسیه مورد پذیرش قرار نگرفت تا سردی روابط دو کشور همچنان ادامه داشته و در مواردی با انتقادات تند هم همراه باشد.

کارشناسان معتقدند دید منفی و خصومت شخصی آنگلا مرکل و یوآخیم گاوک نسبت به روسیه به این امر باز می گردد که هر دو این مقام ها در آلمان شرقی رشد یافته اند و پوتین نیز در یک مقطع زمانی رییس دفتر (ک.گ.ب) در شهر درسدن واقع در شرق آلمان بوده است و این موضوع تاثیر منفی در ذهن مقام های آلمانی برجای گذاشته است.

با روند در پیش گرفته شده، پیش بینی می شود اختلاف دیدگاه درمورد جهت گیری سیاست آلمان در قبال روسیه به یکی از موضوعات اختلافی مهم بین صدراعظم و وزیر امور خارجه اش در آینده تبدیل شود به طوری که اشتاین مایر همیشه به داشتن روابط خوب با مسکو برای کمک به حل بحران های بین المللی از جمله بحران سوریه و برنامه اتمی ایران تاکید داشته اما مرکل برخلاف وی چندان به عادی سازی روابط با مسکو نمی اندیشد.

در همین رابطه جم ازدمیر رئیس حزب سبزها بعد از انتخاب گرنوت ارلر از حزب سوسیال دموکرات ها به عنوان نماینده جدید دولت آلمان برای هماهنگی روابط با روسیه، نسبت به نزدیک شدن بیش از حد به روسیه هشدار داد.

ازدمیر در گفت و گو با روزنامه دی ولت، تاکید کرد: ارلر با تجربه ای که در حوزه سیاست خارجی دارد، به طور قطع فرد مناسبی است، اما مشخص نیست که وی خود را ملزم به رعایت چه سنتی می بیند و باید بگویم متأسفانه در سوسیال دموکرات ها گرایش به خوب جلوه دادن رژیم روسیه وجود دارد.

این سیاستمدار سبزها با توصیه به نماینده جدید دولت در هماهنگی روابط با مسکو به اینکه فاصله خود را با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه حفظ کند، گفت: آلمان نه اجازه دارد، فاصله ای برابر با واشنگتن و مسکو داشته باشد و نه این که مسحور اقدامات پوتین قبل از مسابقات المپیک در سوچی شود.

گرنوت ارلر نیز بعد از انتخاب به عنوان نماینده دولت در هماهنگی روابط با مسکو، با تاکید بر اینکه هیچ اعتقادی به تفکرات جناحی - منتقد و طرفدار روسیه - ندارد، گفت: در نهایت همه چیز به گفتگویی عقلانی از جمله درباره منافع روسیه بستگی دارد و همواره باید امکان حفظ وجهه را فراهم کرد.

ارلر با بیان اینکه انتقاد از روسیه را منتفی نمی کند، گفت: البته درک موضع طرف مقابل نیز برای این که بتوان گفتگویی سازنده انجام داد، مهم است.

اروپام** 2051** 1701**1337