30 دی آغاز اجرای گام های متقابل ایران و 1+5

به گزارش خبرنگاران سیاسی ایرنا، اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک با برداشتن گام های متقابل ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 شامل آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، روسیه و چین برای ایجاد شفافیت و اعتماد سازی طرفین است که راه را برای دست یافتن به توافق نهایی هموار می سازد.

برنامه اقدام مشترک ماحصل چهار دور مذاکرات ایران با کشورهای 1+5، یک دور در نیویورک و سه دور در ژنو است که گروه مذاکره کننده ایرانی سوم آذر 1392/ 22 نوامبر 2013 توانست برای حل بحران غیرضروری هسته ای با طرف مقابل به راهکار 6 ماهه با عنوان «برنامه اقدام مشترک» دست یابد.

بعد از توافق اولیه، نشست های کارشناسی برای دست یافتن به شیوه اجرای این برنامه از 18 آذر/ 9 دسامبر در وین اتریش آغاز شد. این مذاکرات با دو دور نشست کارشناسی دیگر در ژنو سوئیس پی گرفته شد.

سرانجام بعد از دیدار و گفت و گوی سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران در روزهای پنج شنبه و جمعه 19 و 20 دی جاری ( 9 و 10 ژانویه 2014 )در ژنو با هلگا اشمید معاون کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، طرفین توانستند در مورد مسائل باقی مانده سیاسی به توافق برسند و نتیجه را برای تصمیم نهایی به پایتخت ها ارائه کردند.

در پی موافقت پایتخت ها با راهکارهای سیاسی یافته شده در نشست عراقچی و اشمید، ایران و گروه 5+1 از تاریخ 20 ژانویه (30 دی) اقدامات مذکور در برنامه اقدام مشترک را به صورت متقابل، عملی و گام به گام برای 6 ماه اجرا می کنند تا در این مدت با ادامه مذاکرات، توافق جامع بین ایران و 1+5 حاصل شود. بر اساس این توافق جامع ایران می تواند به طور کامل از حقوق خود در بهره گیری از انرژی هسته ای با اهداف صلح آمیز بر اساس مواد مرتبط در معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای و با رعایت تعهدات خود طبق معاهده برخوردار شود.

این راه حل جامع متضمن یک برنامه غنی سازی با تعریف مشترک و محدودیت های عملی و اقدامات شفاف ساز به منظور تضمین ماهیت صلح آمیز بودن برنامه هسته ای نیز هست.

اما مهم ترین نکته در مورد برنامه اقدام مشترک، متقابل بودن تدابیر طرفین و مستتر بودن قانون ˈهمه یا هیچˈ در آن است؛ یعنی یا همه بندها اجرا می شود یا هیچ یک از آنها قابلیت اجرا ندارد.



بر اساس این برنامه ایران باید از تاریخ توافق شده اقدامات زیر را انجام دهد:



*** نیمی از اورانیوم موجود غنی شده 20 درصد را به صورت اکسید، 20 درصد برای تولید سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران ذخیره و بقیه UF6 با غنای 20 درصد را به مواد کمتر از 5 درصد رقیق کند. خط برگشت پذیر نیز نباید وجود نداشته باشد.

*** همچنین ایران اعلام می کند برای این دوره 6 ماهه، اورانیوم را به سطح بالاتر از 5 درصد غنی سازی نکند و فعالیت های خود در تاسیسات سوخت هسته ای نطنز، فوردو یا رآکتور اراک را که توسط آژانس با نام IR-40 شناسایی می شود، بیش از این گسترش نخواهد داد. این امریعنی طی شش ماه، ایران به سانتریفیوژهایی که نصب شده اند ولی غنی سازی اورانیوم انجام نمی دهند؛ گاز UF6 تزریق نکرده و سانتریفیوژهای اضافی نیز نصب نکند. همچنین ایران اعلام می کند طی شش ماه اول سانتریفیوژهای موجود را با سانتریفیوژهایی از همان نوع جایگزین می کند.

در چهار آبشار سایت فردو که در حال حاضر غنی سازی اورانیوم انجام می دهند، از این پس غنی سازی بالای 5 درصد انجام نخواهد گرفت و ظرفیت غنی سازی افزایش نخواهد یافت. گاز UF6 به دوازده آبشار دیگر تزریق نمی شود تا در وضعیت غیرعملیاتی باقی بمانند. بین آبشارها اتصال وجود نخواهد داشت. ایران اعلام می کند طی شش ماه اول، سانتریفیوژهای موجود را با سانتریفیوژهای همان نوع جایگزین می کند. افزون بر این، ایران اعلام می کند برای رفع نگرانی های مربوط به احداث رآکتور اراک برای شش ماه به راکتور سوخت تزریق نخواهد شد، یا آب سنگین را به سایت راکتور منتقل نمی کند و سوخت جدید را آزمایش نکرده یا سوخت بیشتر برای رآکتور تولید نخواهد شدو تجهیزات اصلی باقی مانده نصب نخواهد شد.

***در همین حال، همانگونه که ایران در برنامه عملیاتی کردن تاسیسات تبدیل مواد به آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده است، با آغاز خط تبدیل مواد UF6 غنی شده تا 5 درصد به UO2، ایران تصمیم دارد مواد UF6 جدیدا غنی شده تا سطح 5 درصد طی 6 ماه آینده را به اکسید تبدیل کند؛ محل های جدید برای غنی سازی ایجاد نمی شود. افزون بر این، ایران برنامه تحقیق و توسعه هسته ای تحت نظارت؛ از جمله برنامه تحقیق و توسعه جاری غنی سازی خود را که با هدف انباشت اورانیوم غنی شده صورت نمی گیرد، ادامه خواهد داد. تهران به عدم بازفرآوری یا ساخت تاسیساتی با توانایی بازفرآوری خود را متعهد می داند.



همچنین بر اساس این برنامه ایران نظارت های بیشتر بازرسان آژانس را شامل موارد ذیل می پذیرد؛

***ارائه اطلاعات مشخص به آژانس بین المللی انرژی اتمی، شامل اطلاعات در خصوص طرح های تاسیسات هسته ای ایران، توصیف ساختمان ها در هر یک از سایت های هسته ای، توصیفی از سطح عملیاتی که در هریک از اماکن که به فعالیت های هسته ای مشخص اشتغال دارند، اطلاعات در خصوص معادن و تخلیص و اطلاعات در خصوص منابع اولیه.

***ارائه پرسشنامه جدید فنی رآکتور اراک به آژانس بین المللی انرژی اتمی که توسط آژانس با نام IR-40 شناسایی می شود.

***اتخاذ گام های لازم برای موافقت با آژانس بین المللی انرژی اتمی و انعقاد ˈرهیافت پادمانˈ در مورد راکتور اراک که توسط آژانس بانام IR-40 شناسایی می شود.

***دسترسی روزانه بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به سایت های فردو و نطنز با هدف بررسی فایل های ضبط شده دوربین ها، در مواقعی که آنها برای بازرسی های دوره ای موسوم به DIV ،IIV ،PIV و بازرسی های سرزده درسایت حضور ندارند.

***همچنین بر اساس این برنامه ایران دسترسی «هدایت شده» بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به کارگاه های مونتاژ سانتریفیوژ، را می پذیرد. مطابق برنامه های ایران، تولید سانتریفیوژ در ایران در این شش ماه مخصوص به جایگزینی سانتریفیوژهای آسیب دیده خواهد بود. ایران در ضمن دسترسی هدایت شده بازرسان آژانس به کارگاه های تولید روتور سانتریفیوژ و محل های نگهداری و معادن اورانیوم وتخلیص اورانیوم را می پذیرد.



در مقابل این تعهدات گروه سه کشور اتحادیه اروپایی و سه کشور دیگر پذیرفتند که؛

***تلاش ها برای کاهش خرید نفت خام ایران را متوقف سازند به نحوی که مشتریان فعلی بتوانند میانگین میزان کنونی خرید نفت خام خود از ایران را ادامه دهند.

***بازگشت مبالغ مشخص از عواید فروش نفت ایران در خارج از کشور به ایران. در مورد معاملات نفتی مذکور، تحریم های اتحادیه اروپا و آمریکا بر بیمه وخدمات حمل ونقل مرتبط، تعلیق می شوند.



همچنین آمریکا و اتحادیه اروپا نیز تعلیق تحریم ها در حوزه های ذیل را پذیرفتند؛

***صادرات پتروشیمی ایران و نیز تعلیق تحریم خدمات مرتبط، «تحریم خدمات مرتبط» به معنی هرگونه خدمات موضوع تحریم های اجرایی آمریکا یا اتحادیه اروپا، از قبیل بیمه، حمل و نقل یا مالی است. تا جایی که هر یک از خدمات مذکور، مرتبط با تحریم بوده و برای تسهیل نقل و انتقالات مالی مورد نظر لازم باشد. این خدمات می تواند شامل نهادهای ایرانی تحریم نشده باشد.

***تعلیق تحریم طلا و فلزات گران بها و تعلیق تحریم خدمات مرتبط و تعلیق تحریم های آمریکا بر صنعت خودرو و تعلیق تحریم های خدمات مرتبط.



بر اساس این برنامه آمریکا و اتحادیه اروپا متعهد شدند؛

***گواهی عرضه و نصب قطعات یدکی برای ایمنی پرواز هواپیماهای غیرنظامی ایران را صادر و خدمات مرتبط را ارائه دهند، رفع تحریم ها می تواند دربرگیرنده هر خط هوایی ایرانی تحریم نشده و نیز «ایران ایر» شود. صدور گواهی بازرسی های مرتبط با ایمنی و تعمیرات درایران همچنین خدمات مرتبط، از جمله گام های مد نظر گروه 5+1 است. غیر از این عدم صدور قطعنامه های جدید تحریم هسته ای توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد و عدم صدور قطعنامه های جدید تحریم هسته ای از سوی اتحادیه اروپا از جمله تعهدات طرف مقابل ایران است. دولت آمریکا نیز درچارچوب اختیارات قانونی رئیس جمهور و کنگره از تحمیل تحریم های جدید هسته ای خود داری خواهد کرد.

***بر اساس برنامه اقدام مشترک، یک کانال مالی به منظور تسهیل تجارت امور انسان دوستانه برای تامین نیازهای داخلی ایران با استفاده از درآمدهای نفتی ایران در خارج از کشور ایجاد خواهد شد. تجارت امور انسان دوستانه شامل مراودات تجاری مرتبط با تولیدات غذایی و کشاورزی، دارو، تجهیزات دارویی و مخارج پزشکی بیماران خارج از کشورخواهد بود.

این کانال مالی شامل بانک های خارجی مشخص و بانک های ایرانی غیرتحریم شده خواهد بود که به هنگام ایجاد این کانال مالی مشخص خواهند شد. کانال مزبور همچنین موارد را دربر می گیرد: نقل و انتقال های مالی مورد نیاز برای پرداخت تعهدات ایران به سازمان ملل متحد، پرداخت مستقیم شهریه به دانشگاه ها و دانشکده ها برای دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در خارج از کشور تا مبلغ توافق شده برای یک دوره شش ماهه، افزایش آستانه برای اخذ مجوزهای اتحادیه اروپا جهت تبادلات مالی تجارت موارد غیرتحریمی تا مبلغ مورد توافق.



گفتنی است بر اساس برنامه اقدام مشترک یک کمیسیون مشترک از سه کشور اتحادیه اروپا و سه کشور دیگر و ایران برای نظارت بر اجرای اقدامات میان مدت و بررسی مسائلی که ممکن است پدید آیند، تشکیل می شود؛ در حالی که آژانس مسئولیت راستی آزمایی اقدامات مربوط به موضوع هسته ای را بر عهده خواهد داشت. این کمیسون مشترک برای تسهیل حل و فصل مسائل مورد نگرانی گذشته و حال با آژانس همکاری خواهد کرد.

سیام**9157**1572