شمشیر اردوغان برای پلیس، چراغ سبز به ارتش

با ادامه یافتن بحران پرونده فساد مالی افراد نزدیک به اردوغان، دولت ترکیه در دستوری جدید در پایتخت این کشور ۳۵۰ نفر از افسران پلیس را از پست‌های خود برکنار کرده که در میان آنها حداقل ۸۰نفر پست ریاست داشتند. روسای واحدهای مبارزه با جرائم اقتصادی، قاچاق و جرائم سازمان‌یافته ازجمله از افسران ارشدی هستند که اخراج شده‌اند.

روزنامه حریت گزارش داده که افراد جایگزین نیروهای برکنار شده اکثراً از شهرهای دیگر به آنکارا منتقل شده‌اند. این برکناری‌ها بعد از آن صورت گرفت که‌ماه گذشته در یک عملیات ضربتی، پلیس ترکیه به دستور دادستانی ده‌ها مقام دولتی و از نزدیکان اردوغان را در پرونده فساد دستگیر کرد.

به‌نظر می‌رسد اردوغان با این برکناری‌ها از پلیس انتقام گرفته‌است. این اقدام مدت کوتاهی پس از آن صورت گرفت که اردوغان با وجود سابقه طولانی در برخورد با ارتش در مقابل آنها نرمشی چشمگیر نشان داد و با محاکمه مجدد نظامیانی که متهم به تلاش برای براندازی شده‌اند موافقت کرد. دولت ترکیه که در روزهای گذشته صدها نفر از نیروهای پلیس را اخراج یا به نقاط دیگری منتقل کرده است در موج جدید تقابل با نیروهای پلیس همچنین در آنکارا دستور جابه‌جایی ۶۰۰ مأمور پلیس را داده است.

برکناری این افراد تازه‌ترین تحول در پرونده رسیدگی به فساد دولتی ترکیه به‌حساب می‌آید که با بازداشت ده‌ها نفر ازجمله فرزندان 3وزیر کابینه کلید خورد. این 3وزیر مجبور به استعفا از سمت‌های خود شدند و رجب طیب اردوغان برای آرام کردن انتقادهای مخالفان و معترضان نیمی از کابینه خود را تغییر داد. تعدادی از تجار و مقام‌های نزدیک به اردوغان در جریان این تحقیقات بازداشت شده‌اند. روزنامه تودی زمان روز گذشته همچنین از بازداشت ۲۵ نفر متهم جدید در این پرونده خبر داد.

رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه پرونده فساد را «توطئه‌ای کثیف» علیه دولتش خوانده که از خارج مرزها هدایت می‌شود. فتح‌الله گولن، واعظ و نویسنده ترکیه را که در آمریکا زندگی می‌کند ، عامل پشت پرده تحقیقات اخیر به‌دنبال اختلاف با حزب حاکم عدالت و توسعه می‌داند. گفته می‌شود که حامیان گولن در دستگاه قضایی و نیروهای پلیس نفوذ چشمگیری دارند و برخورد گسترده با نیروهای پلیس که زیرنظر وزارت کشور اداره می‌شود نوعی پاکسازی در این نهاد توصیف می‌شود.

به‌نظر می‌رسد نخست‌وزیر ترکیه در میان بحرانی که در آن قرار گرفته در کنار تصفیه در نیروهای پلیس به‌دنبال حمایت نیروهای ارتش است که همیشه وزنه مهمی در این کشور بوده‌اند تا آنها هم در مقابل دستگاه قضایی قرار بگیرند. ستاد کل نیروهای مسلح ترکیه با اعلام جعل واقعیت و دستکاری در شواهد از سوی دستگاه قضایی و پلیس خواستار محاکمه مجدد نظامیانی شده که پیش از این در اتهام تلاش برای سرنگونی دولت مجرم شناخته شده بودند.

اردوغان طی یک دهه گذشته و از زمانی که برای نخستین بار به قدرت رسید تلاش گسترده‌ای برای خارج کردن ارتش این کشور با سابقه 3کودتا از صحنه سیاسی با بازداشت صدها نظامی و اصلاح قوانین داشته است. در جریان پرونده موسوم به ارگنه‌کن(که شبکه‌ای تروریستی از سوی دولت ترکیه توصیف شده) بیش از ۵۰۰ نفر بازداشت و در نهایت ۲۷۵ نفر به‌صورت رسمی دادگاهی شدند.

سال گذشته پس از ۵ سال رسیدگی به این پرونده ۲۱ نفر تبرئه اما ۲۵۴ متهم دیگر به احکام زندان از چند سال تا حبس ابد محکوم شدند. ازجمله ژنرال ایلکر باشبوگ فرمانده سابق ارتش ترکیه به حبس ابد محکوم شد. در پرونده پتک آهنین هم در سال ۲۰۱۲، ۳۰۰ متهم ازجمله تعداد زیادی از نیروهای نظامی به اتهام تلاش برای کودتا به حبس محکوم شدند. حالا در صحنه آشفته سیاسی ترکیه باید دید دست دوستی اردوغان برای ارتش چقدر می‌تواند او را در قدرت کمک کند.