معاون اسبق حقوقی وزارت خارجه :منشور حقوق شهروندی مکمل داخلی قطعنامه مقابله با خشونت است

* پیشنهادی که دکتر روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح کردند یک پیام اساسی داشت و آن این‌که جهان وارد چرخه‌ای از خشونت و افراطی‌گری شده است که صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند و به همین دلیل وی پیشنهاد تصویب قطعنامه‌ای در سازمان ملل دادند تا زمینه‌ها، دلایل و عواقب این افراطی‌گری مورد بررسی قرار گیرد. 

* «گفت‌وگوی تمدن‌ها» که توسط آقای خاتمی رئیس جمهوری اسبق ایران در دوازده سال پیش مطرح شد، همچنان زنده و پابرجاست. از این رو ما باید به دنبال گفت‌و‌گوهای احترام‌آمیز مبتنی بر شناخت بین ادیان باشیم؛ شناختی که بر اساس برابری و نه قُلدری است. همچنین می‌بینیم که جهان به گفت‌و‌گو بین ادیان و فرقه‌های مختلف دینی نیاز دارد و منطقه ما بخصوص به تعامل بین تشیع و تسنن نیازمند است.
*من منطقه را آبستن افراطی‌گری‌های بیشتری می‌بینم و این حرف من دلایل خاصی دارد که می‌توانم به‌طور خلاصه ذکر کنم. نخستین مورد مسأله «عدالت» است. منطقه خاورمیانه از یک نوع بی‌عدالتی مزمن رنج می‌برد و در کانون این بی‌عدالتی، اقدام‌های رژیم صهیونیستی است که برای حدود 60 سال، در متن و قلب جامعه اسلامی، ظلم و ستم، اشغال و تجاوز را با کمک قدرت‌های غربی نهادینه کرده است و چون هیچ راهی برای کنترل این بی‌عدالتی در سطح جهانی وجود ندارد، ما به‌طور مرتب شاهد بروز این مشکلات هستیم و تا مشکل فلسطین به یک شیوه عدالت محور حل نشود، ما همچنان مشکلات زیادی را در منطقه خواهیم داشت.

*مورد دیگر، مسأله «آزادی» است. در بیشتر کشورهای اسلامی و عربی، دیکتاتورهای مادام‌العمری بر جوامع حکومت می‌کنند و با استبداد و سرکوب، جوامع را در عقب ماندگی نگه داشته‌اند و اجازه نداده‌اند که این جوامع با آزادی، به نقد و بررسی افکار و ایده‌ها بپردازند و این نبود آزادی، باعث نهادینه شدن رفتارهای خشونت‌آمیز و کردارهای افراطی در منطقه شده است.

*مسأله دیگر، بحث «آگاهی» است. نبود آگاهی یکی از ابعاد دیگر زمینه‌ساز خشونت و افراط‌گرایی است. وقتی که آموزش‌های بسیار سطحی و یک جانبه و مغرضانه به افراد و گروه‌ها داده می‌شود، زمانی که کلیشه‌های خطرناک در ذهن کودکان تصویر می‌شود و در واقع جهل و تحجر نهادینه می‌شود، به ایجاد رفتارهای تند و افراطی کمک می‌شود.

*مورد چهارم، مسأله «اخلاق» است. به عبارتی، تبهکاری، جنایت و خشونت، جای اخلاق، مدارا، تسامح و تساهل را گرفته است و این بی‌اخلاقی‌ها باعث می‌شود که افراد در کشتن دیگران، مراعات هیچ اصولی را نکنند. ما برای گذر از این افراط و خشونت به‌طور همزمان به همه این موارد نیازمندیم. به نظر من این موارد، عناصر مهمی برای غلبه کردن بر این جهان پرخشونت با این رویکردهای افراطی است.
* در حقیقت منشور حقوق شهروندی مکمل و متمم داخلی قطعنامه مقابله با خشونت و افراطی‌گری است و ترجمان آن مقابله با افراطی‌گری و خشونت در خارج است.

212 27