گام های بلند ایران و هند برای گسترش روابط سیاسی و اقتصادی میان دو کشور

حضور دولت تدبیر و امید در ایران و ایجاد اعتماد متقابل بیشتر اقتصادی بین این کشور و هند در ماههای پایانی سال 2013 میلادی موجب شده تا مسوولان سیاسی و اقتصادی دو کشور گام های مهمی را برای استفاده از ظرفیت ها در مناسبات به ویژه اقتصادی بردارند و برای افزایش مبادلات تجاری از 15 میلیارد دلار فعلی به 30 میلیارد دلار افق های جدیدی را ترسیم کنند.

با انتخاب حسن روحانی به عنوان یازدهمین رییس جمهوری اسلامی ایران ،نخست وزیر هند و شماری از رهبران سیاسی و مذهبی این کشور در پیام های جداگانه این پیروزی را تبریک گفتند.

رییس جمهوری اسلامی ایران نیزدر پاسخ به پیام تبریک مانموهان سینگ نخست وزیر هند اظهار داشت که گسترش روابط با دهلی نو در همه زمینه ها از اولویت های سیاست خارجی دولت یازدهم ایران است.

حامد انصاری معاون رییس جمهوری هند که رییس مجلس علیای این کشورنیز برعهده دارد، برای شرکت درمراسم تحلیف رییس جمهوری کشورمان درتهران شرکت کرد و دکتر روحانی دردیدار با حامد انصاری ابراز امیدواری کرد با همکاری خوب مقام های دو کشور، روابط راهبردی و موثر ایران و هند آثار و برکات شایسته ای برای ملت ها و دولت های دو کشور و سایر کشورهای منطقه به دنبال داشته باشد.

رییس جمهور کشورمان همچنین همکاری های دو کشور در عرصه های گوناگون را خوب و سازنده خواند و تاکید کرد: موانع و مشکلات موجود نیز با تلاش مقام های دو کشور برطرف شود.

حامد انصاری معاون رییس جمهور هند نیز در این دیدار با ابلاغ سلام های گرم و تبریکات رییس جمهور و نخست وزیر هند به آقای روحانی و ملت ایران گفته بود: ما معتقدیم روابط خوب ایران و هند نباید محدود به روابط تجاری و مبادله ای نظیر نفت و گاز شود بلکه با توجه به ظرفیت های تاریخی و فرهنگی در روابط دو کشور باید این روابط را در تمامی عرصه ها گسترش داد و این امر مورد تاکید و حمایت کامل مقامات هندی قرار دارد.

سفر رییس مجلس شورای اسلامی درسال 2013 به هند و دیدار با نخست وزیر ، رییس پارلمان و دیگر شخصیت های هندی نقطه عطف دیگری درروابط دوکشور بود.

علی لاریجانی دراین سفر پنج روزه دردیدار با مقام های هندی مذاکرات جامع و سازنده ای در تمام بخش های مورد علاقه ازجمله توسعه روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دو کشور داشت و دراین سفر برتقویت بیش از پیش روابط بین تهران و دهلی نو به ویژه در در زمینه های تجاری و پارلمانی تاکید شد.

سفر سلمان خورشید وزیر خارجه هند در اردیبهشت ماه به تهران برای شرکت در کمیسیون اقتصادی ایران و هند رویداد دیگری در روابط دو کشور بود و وی دردیدار با رییس جمهور و رییس مجلس شورای اسلامی در مورد روش های ممکن برای گسترش هر چه بیشتر همکاری در زمینه های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی گفت وگو کرد.

دیدار سعید جلیلی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی در ماه ژانویه 2013 از دهلی نو ودیدار با شیوشنکر منون مشاور امنیت ملی هند و همچنین سفر ماه مارس مشاور امنیت ملی نخست وزیر هند به تهران ازدیدار های مهم درسال 2013 بود که حاکی ازتمایل دهلی نو و تهران برای برقراری روابط جامع از جمله راهبردی بحساب می آید.

رستم قاسمی وزیر نفت سابق ایران درسال 2013 از دهلی نو دیدار با ویراپا مویلی وزیر نفت هند زمینه های گسترش همکاری های دوکشور بزرگ تولید کننده انرژی و مصرف کننده انرژی دراسیا را بررسی کردند.

مدیرعامل شرکت کشتیرانی هند نیز دراواخر سال 2013 درماه اوت در راس یک هیات بلندپایه از تهران به منظور تبادل نظر در مورد یک قرارداد سه جانبه بین ایران، هند و افغانستان در مورد انتقال کالاهای هندی به افغانستان از طریق بندر چابهار دیدار کرد.

درسال 2013 ناوگروه 28 نیروی دریایی ایران به عنوان بخشی از ماموریت های خود درآبهای بین المللی به همراه ناوشکن ها و زیر دریایی یونس وارد آبها و سواحل هند شد.

همچنین یک هیات متشکل از مقام های بلندپایه وزارتخانه های نفت و دارایی، شرکت های نفتی، پالایشگاههای هند در ماه دسامبر از ایران به منظور تبادل نظر در مورد روش های ممکن برای پرداخت قیمت نفت خام وارداتی هند از ایران دیدن کرد.

درماههای پایانی سال 2013 ابراهیم رحیم پور معاون وزیرخارجه ایران دیداری مهم از دهلی نو داشت که دراین سفر با مقام های بلندپایه هندی دیدار و دیدگاههای دولت تدبیر و امید را به عنوان بلند پایه ترین مقامی که دردولت یازدهم درسال 2013 به هند سفر کرده تشریح و ابعاد مختلف روابط بین هند و ایران در طول این دیدار مورد بررسی قرار گرفت.

سفر هیات اقتصادی و بانکی ایران نیز درماه پایانی 2013 به هند به سرپرستی ˈغلامرضا کامیابˈ به منظور تبادل نظر با مقام های اقتصادی ،بانکی و مالی این کشور نیز درزمینه تسهیل مراودات پولی و مالی زمینه مناسبی را برای تسهیل درگردش مالی دوکشور فراهم کرد.

هند که از مخالفان تحریم های یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران است بر ادامه این سیاست و مواضع خود بویژه پس از روی کار آمدن دولت دکتر روحانی تاکید و خواستار گسترش مناسبات اقتصادی و تجاری فی مابین دو کشور شد.

هند در طول سالیان اخیر به صراحت مخالفت خود را با تحریم های یکجانبه اتحادیه اروپا و آمریکا اعلام کرده و همچنان به عنوان یک شریک بزرگ تجاری در منطقه برای جمهوری اسلامی ایران تلاش می کند.

حجم روابط تجاری ایران و هند درحال حاضر حدود 16 میلیارد دلار است که مقام های تجاری و اقتصادی دولتی و بخش خصوصی دو کشور در تلاش هستند تا ظرف چند سال آینده این حجم را به حدود 30 میلیارد دلار افزایش دهند.

افزایش خرید نفت هند از 80 هزاربشکه به بیش از 196 هزار بشکه نفت درروز در ماههای پایانی سال 2013 ، ارایه خطوط اعتباری ویژه مالی ، تحرک هندی ها برای سرمایه گذاری درچابهار وهمچنین موافقت با ایجاد شعبه های بانکی ایرانی درهند ،سرمایه گذاری های بلند مدت در دوکشور و موارد متعدد دیگر ازاقدام های عملی درجهت گسترش مناسبات اقتصادی دوکشور بود که درسال 2013 محقق شد.

سلمان خورشید وزیر خارجه هند در ماه پایانی سال 2013 در گفت گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا دردهلی نو ،توافق هسته ای ایران با گروه 1+5 را بسیار امیدوارکننده دانست و آن را دارای نتایج مثبتی برای ایران، هند، منطقه و جهان ارزیابی کرد.

وی گفت : توافق ایران و کشورهای 1+5 مثبت بوده و همه طرف ها و دیگر کشورها باید از این برنامه حمایت کنند.

سلمان خورشید گفت: توافق هسته ایران با غرب به رغم وجود برخی دیدگاهها در بعضی از کشورهای منطقه به طور کلی امیدوارکننده بوده و برای منطقه، ایران، هند و دنیا نتایج مثبتی بدنبال دارد.

وی ضمن تاکید بر اینکه اگر تحریم های ایران برداشته شود معاملات تجاری و خرید از ایران آسان تر می شود، گفت: ما تحریم های یکجانبه را نپذیرفتیم ولی مجبور بودیم که تحریم های سازمان ملل متحد را بپذیریم اما به طور کلی از لغو تحریم ها که موجب دشواری هایی برای هند و ایران نیز شد، استقبال می کنیم.

وی همچنین با تاکید بر توسعه روابط تجاری ایران و هند و استفاده از ظرفیت های خالی دوکشور درباره پروژه مشترک ایران و هند در توسعه بندر چابهار گفت: ما باید برای توسعه بندرچابهار با یکدیگر همکاری کرده تا این بندر به نقطه مشارکت کلیدی بین ایران و هند تبدیل شود.

وی افزود: راه ارتباطی که چابهار برای افغانستان و آسیای مرکزی فراهم می کند برای هند بسیار مهم است.

خورشید تاکید کرد: برای استخراج معادن افغانستان و ایجاد زیرساخت های این کشور، چابهار بندر ایده آلی است.

درسال 2013 ، اراده مسوولان سیاسی و اقتصادی دوکشور سبب گسترش همکاری ها بویژه در بخش های خصوصی ایران و هند و تحرک جدید در تقویت همکاری های بازرگانی دوجانبه شد.

بازار یک میلیارد و 240 میلیون نفری هند و همچنین بازار بزرگ و رو به رشد ایران در منطقه نیز زمینه علاقه مندی دوکشور در بخش همکاری های تجاری و بازرگانی غیرنفتی را فراهم آورده و به نظر می رسد که این بخش نیز در سال های آتی همپای مبادلات تجاری انرژی رشد چشمگیری داشته باشد.

تبادل هیات های بزرگ تجاری و بازرگانی ایران و هند، ایجاد تسهیلات جدید برای بازرگانان ایرانی و موافقت با حضور بانک های ایران در هند، استفاده از سرمایه های انباشت شده ایران در این کشور , ایجاد زمینه سرمایه گذاری های مشترک بین دو کشور و سایر کشورها، از گام های مهم برای گسترش همکاری های تجاری و اقتصادی بین دو کشور است.

موقعیت راهبردی ایران نیز موجب شده تا هند توجه خاصی برای دسترسی به بازارهای افغانستان، آسیای میانه، روسیه و اروپا از طریق ایران داشته باشد و در گام اول این کشور با اعتبار اولیه 100 میلیون دلاری در سال جاری برای طرحهای توسعه بندر چابهار حضور یافته که این موضوع نیز فصل جدیدی از همکاری ها است.

با این نگاه بود که روز جمعه اول آذر 92 هیات 50 نفره بازرگانی ایران به سرپرستی ˈیحیی آل اسحقˈ رییس اتاق بازرگانی تهران به هند سفر کرد و دست اندرکاران این هیات، با مدیران بازرگانی، دارایی، بانکی و مالی هند به مذاکره نشستند.

در این نشست طرفین با اشاره به ظرفیت ها و زمینه های فراوان همکاری های تجاری، اقتصای و صنعتی و تبادل توانمندی ها و دانش فنی، درباره راه های گسترش این همکاری ها در بخشهای مختلف ، گفت و گو و تبادل نظر کردند.

آل اسحق می گوید: هند برای گسترش و تسهیل روابط تجاری میان دوکشور، یک خط اعتباری 180 روزه به تجار و بازرگانان ایرانی اعطاء می کند و ˈیوکو بانکˈ این کشور نیز در 19 ایالت هند به تجار ایرانی خدمات ارایه خواهد داد.

وی پس از دو روز مذاکرات فشرده هیات تجاری ایران با فعالان اقتصادی و تجاری هند و مقام های بانکی و بازرگانی این کشور به خبرنگار ایرنا در دهلی نو گفت: تجار ایرانی بر اساس این خط اعتباری می توانند بهای کالا های خریداری شده از هند را پس از 180 روز پرداخت کنند و ˈیوکو بانکˈ نیز در 19ایالت این کشور جهت تجارت با ایران خدمات رسانی خواهد کرد.

رییس اتاق بازرگانی تهران افزود: دولت هند با ایجاد یک بانک ایرانی در هند موافقت کرده وهمچنین چهار بانک دیگر ایرانی نیز جهت تاسیس شعب بانکی در هند اعلام آمادگی کرده اند.

وی یادآور شد: ارزش حجم مبادلات تجاری ایران و هند پانزده میلیارد دلار است که با گسترش روابط تجاری این رقم به 20 تا 30 میلیارد دلار خواهد رسید.

آل اسحق گفت : درجریان این سفر ،مشکلات در حوزه های اداری ، بانکی، ثبت شرکت ها و صدور روادید مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد با تشکیل دوکمیته در ایران و هند راه حل مناسب برای رفع آنها ارایه شود.

رییس فدراسیون صادرکنندگان هند ˈفیوˈ که بیش از 100 هزار بازرگان هندی درآن عضو بوده و تقریبا درتمامی زمینه های تجاری و بازرگانی هند حضو دارد نیز می گوید: به دنبال افزایش حجم تجارت و بازرگانی با جمهوری اسلامی ایران هستیم و مطمئنم با همکاری دو جانبه روابط تجاری هند و ایران گسترش می یابد.

ˈرفیق احمدˈدر گفت و گو ی اختصاصی با ایرنا افزود: سال گذشته نمایندگان تجاری هند به ایران سفر کردند و ما توانستیم با اعضای اتاق بازرگانی تهران و ایران و اتاق بازرگانی تبریز به توافقاتی دست یابیم .

احمد گفت: نکته مهم این است که بسیاری از صادرکنندگان هندی که با ایران همکاری تجاری دارند، عضو فدراسیون صادرکنندگان فیو هستند، بنابراین هرگونه مشکل احتمالی را می توانیم به راحتی شناسایی و در رفع آن با کمک وزارت بازرگانی هند و وزارت خارجه برطرف کنیم.

وی افزود: درهمین حال ما از اتاق بازرگانی تهران انتظار داریم تا در صورت وقوع مشکل برای صادر کنندگان هندی، برای حل آن همکاری لازم را به عمل آورند.

سفیر جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو نیز با مثبت ارزیابی کردن دورنمای روابط رو به گسترش دوکشور به دنبال رایزنی های سیاسی و اقتصادی میان ایران و هند گفت :درسال 2013 زمینه برای حضور بانک های ایرانی درهند ، زمینه تسهیلات خطوط اعتباری ، گشایش فاینانس ، زمینه سرمایه گذاری های مشترک در دو کشور برای گسترش روابط تجاری و اقتصادی دهلی نو و تهران فراهم شد.

سفیر ایران در دهلی نو اظهار داشت:دولت هند درسال 2013 متعهد به ایجاد تسهیلات برای تجارت هند با ایران و همچنین ایجاد تسهیلات جدید مالی مانند ایجاد خطوط اعتباری کوتاه مدت و بلند مدت و تامین مالی طرح های داخلی ایران از طریق پشتیبانی پول های ایران در هند شده است.

انصاری ادامه داد: در مجموع به نظر می رسد که روابط تجاری ایران با هند از خرید و فروش های نقدی و کوتاه مدت به سمت معاملات درازمدت و سرمایه گذاری در هند و ایران پیش خواهد رفت که این موضوع، بسیار سازنده است و امنیت کافی برای ادامه تجارت میان دو کشور را بوجود خواهد آورد.

قائم وزارت بازرگانی هند درباره سفر هیات تجاری و بازرگانی جمهوری اسلامی ایران به این کشور و گسترش همکاری های تجاری و بازرگانی بین دو کشور گفت: حضور هیات ایرانی در هند بسیار دلگرم کننده و مفید برای ارتقای روابط تجاری دو کشور است.

ˈآس آر رائوˈ پس از دیدار با ˈیحیی آل اسحاقˈ سرپرست هیات تجاری ایران در وزارت بازرگانی هند که با حضور اعضای هیات و جمعی از مدیران بازرگانی و بانکی هند برگزار شد، در گفت و گو با ایرنا افزود: حضور هیات تجاری و بازرگانی ایران برای هند فرصت مغتنمی بوده و فضای این دیدار بسیار صمیمی بود.

وی گفت: ما خواهان گسترش روابط اقتصادی و تجاری با ایران هستیم .

قائم مقام وزارت بازرگانی هند افزود: ما برای اعتماد مردم و بازرگانان ایرانی به محصولات هندی ارزش قایل هستیم و امیدواریم بتوانیم این روابط را گسترش دهیم.

وی مشکلات بانکی را از جمله موانع روابط تجاری میان دو کشور عنوان و اظهار امیدواری کرد که با تدابیر جدید و سفر مسوولان بانک مرکزی ایران، هرچه سریعتر این مشکلات برطرف شود.

معاون اتاق مشترک بازرگانی هند وایران نیز در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا می گوید: دوکشور ظرفیت های فراوانی برای توسعه روابط تجاری دارند.

ˈپرویندر سینگ چاندوکˈ نیز ایرنا افزود: سفرهیات تجاری ایران موجب گسترده ترشده روابط تجاری دوکشور می شود و سفر هیات های بازرگانی ایرانی همواره مورد استقبال فعالان اقتصادی و تجاری هند است.

این فعال سرشناس اقتصادی و تجاری هند گفت:سفر هیات بازرگانی ایران به هند علاوه بر گسترش ارتباطات تجاری دوکشور برای رفع موانع و مشکلات این روابط نیزراهگشا خواهد بود.

وی با اشاره به صادرات نفتی ایران به هند و سرمایه های ایران در بانک های هندی گفت: درآمدهای نفتی ایران نه تنها در زمینه واردات کالا بلکه در زمینه های سرمایه گذاری نیز قابل استفاده است.

وی با اشاره به ظرفیت های فراوان همکاری های تجاری و اقتصادی میان ایران و هند گفت: زمینه های متعدد و متنوعی برای همکاری های تجاری و اقتصادی میان دو کشور وجود دارد به گونه ای که با برنامه ریزی وتبادل نظر می توان حجم مبادلات دو کشور را تا پنجاه میلیارد دلار افزایش داد.

معاون بین الملل اتحادیه اتاقهای بازرگانی هند (آسوچم) نیز تاکید کرد: فرصت های زیادی برای تجارت میان هند و ایران وجود دارد و باید از آن به نفع دو کشور بهره برد.

ˈآنیل کی آگراوالˈ درگفت وگو باخبرنگار ایرنا در باره حضور هیات تجاری ایران و روابط اقتصادی و تجاری دو کشور گفت: اقدام اتاق بازرگانی تهران و حضور هیات تجاری چند بعدی ایران برای فعالان اقتصادی و بازرگانی هند بسیار مهم و ارزنده است.

وی افزود: هیات تجار ایرانی متشکل از بازرگانان در بخش کشاورزی، داروسازی، فلز و ساختمان سازی است که می تواند از فرصتهای تجارت میان هند و ایران استفاده کند.

این مقام ارشد اتحادیه بازرگانان هند همچنین گفت: در این دیدار سرمایه گذاری مشترک در زمینه های مختلف مانند تولید خودرو، فلز، صنعت ساخت و ساز و سرمایه گذاری در چابهار مورد گفت و گو قرار گرفت.

ˈجی کی هانداˈ مشاور شرکتهای خارجی در زمینه مالیات و قوانین هند نیز در باره روابط اقتصادی و تجاری هند و ایران معتقد است: با وجود تحریم های تحمیلی اتحادیه اروپا و آمریکا علیه ایران، روابط تجاری و اقتصادی ایران و هند افزایش چشمگیری یافته است.

هاندا در گفت وگو با ایرنا افزود: چشم انداز روابط تجاری ایران و هند بسیار مثبت است .

وی درباره ظرفیتهای توسعه روابط اقتصادی و تجاری هند و ایران گفت: هند کشور بسیار وسیعی است که دارای ظرفیت بالای تولید در زمینه های مختلف داروسازی، قطعات ماشین آلات و کشاورزی است، بنابراین هند می تواند نیاز ایران را در این زمینه ها تامین کند.

به اعتقاد کارشناسان و صاحبنظران ، تحولات اقتصادی در مناسبات میان ایران و هند در سال2013 و اراده سیاسی مقام های دو کشور برای استفاده از ظرفیت های موجود ، زمینه ساز افزایش همکاری های متقابل و تقویت مناسبات دو جانبه در سال 2104 خواهد بود.

گزارش از کورش باقی

آساق** 589**5981