سیل و زلزله در کمین بافت‌های فرسوده بجنورد

  در این استان طی سال‌های گذشته حوادث طبیعی نظیر سیل، خشکسالی، رانش زمین و... خسارات جانی و مالی زیادی به بار آورده است. حتما ماجرای مرگ مادر و فرزندی را به‌خاطر جاری شدن سیلاب در خیابان‌های بجنورد به یاد دارید که به‌دلیل سقوط در یک کانال آب جان خود را از دست دادند؛ کانالی قدیمی که پوشیده نشده بود. تازه این گوشه‌ای از خسارات جانی حوادث در خراسان‌شمالی است. البته در این بین طبق گفته کارشناسان، آموزش‌های عمومی هم حلقه مفقوده به‌حساب می‌آید.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی در همین خصوص اعلام کرد‌ که لازم است 14دستگاه عضو ستاد مدیریت بحران استان برای پیشگیری از این بلایا و کاهش خسارات با یکدیگر وحدت رویه داشته باشند. غلامرضا عوض‌زاده به مهر گفت: ‌کمبود آموزش‌های عمومی برای ارتقای سطح آگاهی مردم حلقه مفقود مدیریت بحران در خراسان شمالی محسوب می‌شود و به همین دلیل نیز پیشگیری مناسب در این راستا صورت نمی‌گیرد.

حاشینه‌نشینی و خطر زلزله

آن‌طور که عوض‌زاده عنوان کرده زلزله پس از سیل دومین خطر بزرگ برای استان خراسان‌شمالی به‌حساب می‌آید. این در حالی است که حاشیه نشینی ازخدمات مسئولان خراسان شمالی به‌نوعی سبقت گرفته است. طبق گفته آینه‌بیگی، یکی از استادان دانشگاه‌های خراسان‌شمالی مشکل اینجاست که وقتی ساماندهی مناطق حاشیه‌نشین، متولی دولتی نداشته نباشد، ارگانی سکونت آنها را به رسمیت نمی‌شناسد تا ساماندهی را وظیفه خود بداند یا از لحاظ قانونی، حق و حقوقی برای آنان قائل ‌شود. عوض‌زاده، مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی نیز خطر زلزله را برای این حاشیه‌نشینان جدی توصیف کرده است. وی معتقد است باید جلوی ساخت‌وساز غیر‌ اصولی در حاشیه ‌گسل‌ها‌ گرفته شود: «در استان 7گسل فعال زمین لرزه وجود دارد و لازم است در این مناطق طرح‌های پیشگیرانه و بهسازی و مقاوم‌سازی‌ منازل مسکونی صورت گیرد. اکنون در روستاهای خراسان شمالی بیش از 103هزار واحد مسکونی وجود دارد که بیش از 50درصد این واحدها نیاز به بازسازی، بهسازی و مقاوم‌سازی دارند.» این در حالی است که طبق ثبت‌های تاریخی بیشترین مناطقی که بابت سیل تاکنون در بجنورد آسیب دیده‌اند حاشیه‌های این شهر بوده‌اند که دارای بافت فرسوده هستند.

وی همچنین آماری را درخصوص حوادث امسال ارائه داد: «از ابتدای امسال تاکنون 23حادثه طبیعی منجر به خسارت در این استان روی داده است. این حوادث در مجموع بیش از 5/7میلیارد تومان خسارت به بار آورده‌اند. در این مدت 6مورد زمین لرزه، 4مورد سیل، 2مورد سرمازدگی، 2مورد تگرگ، 2مورد برف و کولاک شدید و یک مورد هم خشکسالی داشته‌ایم.»

خطرات طبیعی استان منشأ آب‌ و هوایی دارند

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای خراسان‌شمالی اما معتقد است که با توجه به وضعیت خاص جغرافیایی استان، بسیاری از مخاطرات طبیعی با منشأ آب و هوایی‌ روی می‌دهد با توجه به وضعیت خاص جغرافیایی استان، بسیاری از مخاطرات طبیعی با منشأ آب و هوایی در آن روی می‌دهد. رضا نعیمی به مهر گفت: تخریب عرصه‌های طبیعی و کاهش پوشش گیاهی، تجاوز به حریم و بستر رودخانه‌ها، تغییر کاربری اراضی، شیار زمین‌های کشاورزی در جهت شیب آنها و... ازجمله دلایلی هستند که در خراسان شمالی احتمال جاری شدن سیل و بروز خسارت را افزایش داده است.

به‌هرحال از هفته آینده طبق پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی کشور در خراسان‌شمالی باید منتظر بارش‌ باران و احتمالا آبگرفتگی معابر باشیم و موضوع پیشگیری از خسارات در این استان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. اگرچه شاید دست بسیاری از ارگان‌های مربوطه خالی باشد.