عبدالباری عطوان: بیدار شوید، شوک جدید در راه است

عبدالباری عطوان، از وزرای خارجه عربی خواست تا از خواب غفلت بیدار شوند تا بار دیگر در اثر متغیرات سریع سیاسی در سوریه و منطقه دچار شوک شوند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، عبدالباری عطوان سردبیر سابق روزنامه القدس العربی در مقاله جدید خود در نشریه رأی الیوم نوشت: بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد روز 22 ژانویه را به عنوان زمان برگزاری کنفرانس ژنو 2 در مورد بحران سوریه تعیین کرد؛ اما بررسی موشکافانه مواضع طرف های حاضر دراین نشست نشان می‌دهد که احتمال تعویق این نشست بسیار بیشتر از برگزاری آن است.
احمد الجربا رئیس ائتلاف ملی معارضان سوریه گفته است که مشارکت وی در این نشست مرهون انتقال قدرت در سوریه به هیئت حاکمیت انتقالی با اختیارت کامل است، اختیاراتی که شامل اختیارات ریاست جمهوری نظامی و امنیتی می شود، علاوه بر این وی گفته که بشار اسد و هواداران وی که دستشان به خون مردم آلوده شده است، نباید هیچ نقشی در این قدرت انتقالی و آینده سوریه داشته باشند.
چند ساعت بعد از این اظهارات واکنش فیصل مقداد معاون وزیر خارجه سوریه مطرح شد، وی معارضان را افرادی خواند که در قرون وسطی زندگی می کند و دموکراسی و خواسته های ملت سوریه را رد می‌کنند.
اگر بگوییم که اظهارات و مواضع مخالفان و حاکمیت سوریه نکته تازه ای نداشت و این مواضع را بارها شنیده بودیم، اما نکته جدید در بیانیه ای است که در پایان نشست وزرای خارجه شورای همکاری‌های خلیج [فارس] در کویت مطرح شد، وزرای خارجه این کشورها خواستار ایجاد جدول زمانی برای تشکیل حاکمیت انتقالی شده و گفتند که غیر از ائتلاف ملی سوریه هیچ گروه مخالف دیگری نباید در این حاکمیت حضور داشته باشد.
این بیانیه اگر قبل از زلزله توافق هسته‌ای ایران با شش کشور صنعتی صادر می‌شد، موضوعی عادی و قابل انتظار بود، اما صدور این بیانیه بعد از این توافق و کودتاهای انجام شده در معادلات سیاسی و امنیتی و اقتصادی و به حاشیه راندن کشورهای عربی از سوی اروپا و آمریکا اعتراف به قدرت بالای منطقه‌ای ایران و افشای مذاکرات محرمانه ایران با آمریکا بدون اطلاع این کشورها چگونه توجیه می‌شود؟ آنهم در مسقط پایتخت عمان که جزو یکی از همین کشورهاست. اینها نشان می دهد که سخنان فیصل مقداد درست است و نه تنها ائتلاف ملی سوریه در قرون وسطی زندگی می کند؛ بلکه بیشتر وزرای خارجه کشورهای شورای همکاری نیز در خواب اصحاب کهف قرار دارند.
وزرای خارجی کشورهای خلیجی به ما اجازه بدهند متذکر شویم که ائتلاف ملی سوریه که آنها می خواهند به تنهایی برای تشکیل دولت انتقالی در سوریه نماینده کنند و این ائتلاف با دولت سوریه وزرای نظام را به صورت متساوی تقسیم کنند، کمترین نمایندگی را از میان مبارزان مسلح در سوریه دارند؛ اگر کمک های مالی عربستان سعودی از این ائتلاف متوقف شود، دیگر هیچ کس در آن باقی نخواهد ماند و مثال آن نیز مانند شورای ملی سوریه است که رهبری آن را قطر بر عهده داشت، اما [با عقب نشینی قطر از عرصه سوریه] فروپاشی کرد.
نقشه منطقه بعد از توافق آمریکا و ایران به سرعت در حال تغییر است، این در مورد نقشه درگیری‌ها در سوریه نیز صدق می‌کند، اولویت دیگر براندازی دولت بشار اسد نیست و من با هر رهبر عربی که در ملأ عام اعلام کند که روزهای رئیس جمهور سوریه محدود است و سرنگونی وی حتمی و موکد است، و وی باید فورا سوریه را ترک کند، مشکل دارم. این در حالی است که در گذشته آنها برای تکرار این عبارت و هر چه داغ تر کردن کلمات این مفهوم با هم رقابت می‌کردند.
من دکتر نبیل العربی دبیرکل اتحادیه عرب را که عضویت سوریه را در اتحادیه عرب به تعلیق در آورد، به چالش می‌کشم، چرا که وی باید در اظهارات دو سال پیش خود تجدید نظر کند، وی به همراه وزرای خارجه دیگر زیر سایه این اتحادیه جلساتی را به صورت تقریبا هفتگی برگزار کردند و به این ترتیب از بی طرفی سمت خود عدول کرده و از ائتلاف ناتو می‌خواست تا علیه یک دولت عربی برادر، حمله نظامی کند.
احمد داود اوغلو وزیر خارجه ترکیه و یکی از مهندسان بحران سوریه و کسی که بیشتری آراء‌ را به سرنگونی دولت بشار اسد می‌داد، دیروز در قلب تهران با محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود دیدار کرد و حتی یک کلمه از وی در نقد دولت سوریه نشنیدیم، بلکه شنیدیم که دو طرف ترکی و ایرانی برای توقف تدریجی درگیری ها در سوریه و زمینه سازی برای راهکار حل سیاسی بحران سوریه توافق دارند، این عقب نشینی 180 درجه، بر اساس منافع و نگرانی‌ها و متغیرات سیاسی [ترکیه] در منطقه است و این اوج دیپلماسی و واقع گرایی در دیدگاه ماست.
هنگامی که مسکو و نه واشنگتن به کعبه زیارتگاه هم پیمانان قدیمی و رها شده آمریکا که خشمگین، مردد و نگران هستند، تبدیل می شود؛ این نشان می دهد که بروز تغییرات در منطقه به نفع هم پیمانان روسیه، بویژه ایران و سوریه و حزب الله لبنان در دست اجراست و این کشورها سعی دارند خسارت های خود را کم کرده و تا حد ممکن خود را از این ورطه نجات دهند.
ائتلاف ملی سوریه نمی تواند و نباید تنها تکیه گاه مخالفان سوری در کنفرانس ژنو باشد؛ هیئتی برای هماهنگی ملی بین معارضان داخل و قدری جمیل وزیر مستعفی و تیم وی به همراه کردها در تمامی طوایف خود و حتی رفعت الاسد از مخالفان دولت سوریه با رابرت فورد سفیر آمریکا در دمشق دیدار کرد؛ این هیئت پیشتر با مسئولان روس نیز دیدار کرده بود تا به نحوی استوار نامه آنها و تضمین برای کارت دعوت و رزرو صندلی در کنرانس ژنو را از آنها بگیرند.
در گذشته این مخالفان مسلح بودند که شرایط خود را بر دولت تحمیل می‌کردند؛ و طرف مقابل به این موضوع اذعان یا سکوت می کرد، اما الان این دولت است که شرایط خود را تحمیل می کند؛ چرا که مشروعیت خود را در میلن کشورهای غربی بازیافته است و دیگر توجهی به بازیابی این مشروعیت در میان کشورهای عربی ندارد و نمی خواهد با آنها هم راستا شود؛ هم پیمان ایرانی سوریه با امضای توافق با آمریکا مشروعیت این نظام را تقویت کرد و اگر این نظام بنا بر ادعای اتحادیه عرب بدون مشروعیت یا با مشروعیت ناقص بود، به این صورت نبود که اولین نفری باشد که کارت دعوت حضور در کنفرانس ژنو را به دست آورده و آن را بپذیرد، آنهم حتی قبل از اینکه این دعوت ها به اتحادیه عرب یا شورای همکاری‌های خلیج فارس برسد، سوریه نقش محوری در تعیین زمان و برنامه کاری کنفرانس ژنو ایفا کرد، در حالیکه این را وزرای خارجه اتحادیه عرب و کشورهای آن از طریق رسانه‌ها متوجه شده‌اند.
ما امیدواریم شوک‌های جدید و یا غافلگیریهای ناراحت کننده دیگر برای محور اعتدال عربی و وزرای خارجه آن مانند توافق ژنو یا نشست های مسقط پیش نیاید؛ اما نباید بعید بدانیم که دستور کار ویژه کنفرانس ژنو در اتاق‌های دربسته در یک پایتخت عربی یا غیرعربی در حال تهیه باشد و کنفرانس ژنو علنی تنها سکویی برای جشن گرفتن در مورد رسیدن به توافقنامه ای باشد که با حضو برخی شاهدان دروغین از وزرای خارجه عربی به جشن و شادمانی گذاشته شود.
وقتی که سرگی لاوروف وزیر خارجه باهوش روسیه اعلام کرد که اولویت سرنگونی بشار اسد دیگر مطرح نیست و تنها تلاش برای مبارزه با تروریست در سوریه دنبال می‌شود، چهره را روشن کرده و نشانه‌های نقشه آینده را ترسیم کرده است، این یعنی اینکه مخالفان مسلح در برابر دولت سوریه به دو گروه تقسیم می‌شوند که یک گروه شامل اردوگاه بیداری هستند که به همراه دولت سوریه باید با گروه دیگر یعنی جماعت‌های اسلامگرای جهادی مبارزه کنند. بعد از آن انتخاباتی برگزار خواهد شد که بشار اسد در حضور ناظران بین المللی به رهبری جیمی کارتر در آن پیروز خواهد شد.
این صحنه کاملا سورئالیستی است، باور کردن آن سخت است؛ اما آیا واقعیت غیر از این است؟ البته واقعیت قبل از امضای توافق ایران وآمریکا پیچیده‌تر از این بود.

5252