شرایط کودکان ـ اختلالات تیروئیدی

غدهٔ تیروئید در ناحیه گردن و درست زیر سیب آدم قرار دارد و هورمون‌هائی تولید می‌کند که دمای بدن، تولید انرژی، رشد و تولید مثل را کنترل می‌کنند. ممکن است غدهٔ تیروئید کم کار (هیپوتروئیدیسم) …

غدهٔ تیروئید در ناحیه گردن و درست زیر سیب آدم قرار دارد و هورمون‌هائی تولید می‌کند که دمای بدن، تولید انرژی، رشد و تولید مثل را کنترل می‌کنند. ممکن است غدهٔ تیروئید کم کار (هیپوتروئیدیسم) یا پرکار (هیپرتیروئیدیسم) شود. هر کدام از این حالت‌ها می‌توانند در دوران نوزادی یا هر سنی بعد از آن به‌وجود بیایند.
ـ علائم و نشانه‌ها:
۱. هیپوتیروئیدیسم
چنان‌چه تیروئید در هنگام تولد کم‌کار باشد، معمولاً تا چند هفته، آشکار نیست؛ سپس موجب خواب‌آلودگی زیاد، خفگی در حال شیر خوردن، یبوست شدید و تنفس سر و صدادار می‌شود. تیروئید بعد از سه تا شش ماه واضح خواهد شد و در نتیجه، سرعت رشد کودک کاهش خواهد یافت. علاوه بر این، زبان کودک بیرون می‌آید، پوست خشک و زبر خواهد داشت و گریه‌اش خشن خواهد شد. چنان‌چه کودک بعد از تولد دچار کم‌کاری تیروئید شود، رشدش کند شده دچار یبوست، خواب‌آلودگی و خشکی پوست می‌شود. تیروئید کم‌کار ممکن است موجب گواتر و خشکی و زیری پوست (بزرگی غده تیروئید) شود و یا این‌که اندازه غده تیروئید طبیعی باشد.
۲. هیپرتیروئیدیسم (فعالیت بیش از حد تیروئید)
تیروئید بیش کار، معمولاً بین سنین ده تا پانزده سالگی به‌وجود می‌آید. با این حال، ممکن است گاهی در کودکان یک تا دو ساله نیز به‌وجود بیاید. تیروئید بیش کار، موجب تحریک‌پذیری، مشکلات رفتاری، لرزش دست‌ها، زیاد شدن اشتها بدون افزایش وزن، تعریق زیاد، و چشم‌های از حدقه در آمده می‌شود. گاهی این حالت، موجب بزرگ‌ شدن غده تیروئید می‌شود.
از ‌آن‌جا که همهٔ علائم تیروئید بیش کار و کم کار می‌توانند در اثر بیماری‌های دیگر غیر تیروئیدی ایجاد شوند، تست‌های آزمایشگاهی برای تشخیص تیروئید لازم هستند. نوزادان تازه به دنیا آمده، غالباً پیش از ترک بیمارستان، از نظر هیپوتیروئیدیسم مادرزادی تست می‌شوند (این حالت یک اختلال غده تیروئید است که موجب اختلالات ذهنی و جسمی می‌شود).
ـ مراقبت خانگی:
شامل بردن کودک نزد پزشک برای معاینات ادواری و جستجوی علل بدکاری تیروئید است.
ـ موارد احتیاط:
۱. علائم تیروئید کم‌کار گاهی در کودکان بزرگ‌تر به‌ویژه نوجوانانی که عملکرد تیروئید آنها طبیعی است، دیده می‌شود. تنها پزشک می‌تواند تشخیص دهد که تیروئید بدکار می‌کند، یا نه.
۲. کیست روی گردن باید توسط پزشک معاینه شود؛ زیرا ممکن است غده تیروئیدی باشد که در جای خودش قرار نگرفته است.
ـ درمان پزشکی:
پزشک بر مبنای معاینات بالینی که شامل اندازه‌گیری فشار خون کودک و تست‌های آزمایشگاهی که سطح هورمون‌های تیروئید و هیپوفیز را در خون اندازه‌ می‌گیرد، می‌تواند به تشخیص قطعی برسد. پزشک همچنین دستور تست جذب ید رادیواکتیو را خواهد داد. این تست برای ارزیابی عملکرد تومورهای غده تیروئید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
درمان کم‌کاری تیروئید، معمولاً شامل تجویز تیروکسین (یک هورمون تیروئیدی) به صورت خوراکی است. درمان تیروئید پرکار، شامل دارو یا بیرون آمدن قسمتی از غده تیروئید با عمل جراحی است.
ـ عناوین مرتبط:
گواتر (غمباد)