برگی از تاریخ (۱۹ تیر) (۱)

امروز نوزدهم تیرماه ۱۳۸۶ هجری شمسی ، برابراست با ۲۵ جمادی الثانی ۱۴۲۸ قمری و ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۷ میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند: ● …

امروز نوزدهم تیرماه ۱۳۸۶ هجری شمسی ، برابراست با ۲۵ جمادی الثانی ۱۴۲۸ قمری و ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۷ میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:
● درگذشت پابلیوس آدریانوس، امپراتور روم
۱۸۶۹ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۸ میلادی ، هادریان (پابلیوس آدریانوس) امپراتور روم پس از ۲۱ سال حكومت ، درگذشت كه جسد او، سال بعد به شهر رم انتقال یافت و دفن شد.
هادریان پانزده سال پیش از آن (سال ۱۲۳ میلادی) پا به شرق مدیترانه گذارده بود كه خسرو، شاه اشكانی ایران با سپاهی گران به جنگ او شتافت. دو ارتش در كنار رود فرات شمالی (تركیه امروز) به هم رسیدند ولی هادریان به خسرو پیام فرستاد كه برای جنگیدن نیامده است بلكه می خواهد كه اختلاف نظرهای دو امپراتوری از راه مذاكره و با امضای قرار داد حل شود. خسرو پیشنهاد او را پذیرفت و مذاكرات مستقیم طرفین به امضای قرارداد صلح و دوستی مورخ دهم ژوئیه ۱۲۳ میلادی انجامید. هادریان پس از آسوده ساختن خیال خود از شرق، متوجه حل مسائل روم در اروپا شد. وی برای جلوگیری از حمله و هجوم اسكاتلندی ها به انگلستان (یك سرزمین تابعه روم)، یك دیوار عرضی طولانی در بریتانیا كشید كه بعضی قسمتهای آن باقی مانده و به دیوار هادریان معروف است. بریتانیا از زمان سزار (نیمه دوم سده یكم پیش از میلاد) غربی ترین بخش امپراتوری روم بود.
● کناره گیری نرسی، شاه ایران، در اثر شکست از روم
۱۷۰۵ سال پیش در چنین روزی در سال ۳۰۲ میلادی ، «نرسی» شاه وقت ایران از سلسله ساسانی پس از این كه شنید یك واحد از ارتش ایران مورد شبیخون رومی ها قرار گرفته و متحمل تلفات شده از فرط اندوه بیمار شد و همان روز بعد از ده سال پادشاهی به سود پسرش هرمز كناره گیری كرد.
اما هرمز تا روزی كه پدر زنده بود عنوان شاه بر خود ننهاد. نرسی قبلا ارتش روم به فرماندهی گالریوس را در سوریه امروز شكست و فراری داده بود و چون پیش بینی حمله مجدد را تا سالها نمی كرد، نیمی از ارتش را روانه شمال شرقی كشور كرده بود كه گالریوس به سپاه ایران مستقر در منطقه فرات شمالی شبیخون زده و تلفات وارد ساخته بود. اختلاف ایران و روم در زمان نرسی بر سر ارمنستان بود.دو ماه بعد همان بیماری ناشی از افسردگی شدید، سرانجام نرسی را از پای درآورد و هرمز به نام «هرمز دوم» تاج بر سر گذارد. هرمز دوم كه هفت سال و چهار ماه سلطنت كرد، نخستین شاه ایران است كه اجازه داد تصویر همسر او - دختر پادشاه كوشان - بر سكه ضرب شود.
هرمز دوم كه «تاریخ» او را به عنوان «عادل» مورد قضاوت قرار می دهد، دادگاههای كیفری ایران را دو مرحله ای كرد و دستور داد كه احكام اعدام بدون تصویب او اجرا نشوند.
● زادروز «كالون» ، رفورمیست پروتستان
۴۹۸ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۵۰۹ میلادی ، « ژان كالون » رفورمیست پروتستان ، در فرانسه به دنیا آمد و ۵۵ سال عمر كرد.
وی همانند «لوتر» -- یكی دیگر از بانیان پروتستانیسم -- تاكید بر سادگی تشریفات مذهبی داشت، به علاوه خواهان رعایت دستورهای مذهبی در كسب و كار بود و كاپیتالیسم را به شرط وارد نشدن به استثمار می پذیرفت. لوتر و کالون، هر دو، با تشریفاتی كه پاپ ها در طول زمان برقرار كرده بودند مخالف بودند و آنها را زائد می دانستند و ازدواج كردن كشیشها را امری خلاف دین نمی دانستند.
● کشف آلاسکا
۲۶۶ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۷۴۱میلادی ، سرزمین آلاسكا توسط ویتوس برینگ و همراهانش كشف شد . برینگ دریانوردی دانماركی بود كه در ارتش روسیه تزاری خدمت می كرد .
پتر کبیر، تزار روسیه ، او را مامور نموده بود تا حدود کرانه های شمال شرقی روسیه را کشف و مشخص نماید. برینگ در دومین سفر پژوهشی خود ، در سال ۱۷۴۱ م به سرزمینی رسید که امروزه آلاسکا نامیده می شود.
آلاسكا كه در شمال غربی مرز كانادا واقع است در سال ۱۸۶۷ میلادی به ازای مبلغ هفت میلیون و بیست هزار دلار تحت حاكمیت آمریكا در آمد و اكنون چهل و نهمین ایالت این كشور به شمار می رود. رشته کوه های طولانی، قله های بلند ، یخچال های طبیعی ، رودها ، دریاچه ها و دیدنی های طبیعی بسیار ، کرانه های اقیانوس آرام کوهستانی و متشکل از رشته کوه های طولانی است که بعضی از این قله ها کوه های آتشفشانی اند اصلی ترین مشخصات این سرزمین است.
كشف معادن غنی نفت در این ایالت و احداث لوله سراسری كه نفت الاسكا را به بندر والدز می رساند بر اهمیت این ایالت افزوده است .
● درگذشت پدر لیتوگرافی (گراور)
۱۵۶ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۸۵۱ میلادی ، لوئی ژاك داگر، پدر لیتوگرافی (گراور) و چاپ بادوام عكس كه به «داگرو تایپ» معروف شده است ، درگذشت.
او دومین پیشتاز فن عكاسی در فرانسه و جهان است. داگر موفق شده بود در سال ۱۸۳۹ بر بشقاب مسی كه پوششی از ملح نقره داشت با تابانیدن نور، عكس چاپ كند و از این طریقه چاپ عكس كه دوام دارد و به مرور زمان محو نمی شود بعدا در گراور سازی (لیتو گرافی) استفاده شده است.
● فرار اسب روسی، زمینه ساز جنایت در ایران
۱۰۱ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۲۸۷ شمسی، یك كاپیتان روسی به بهانه این كه اسبش به خاك ایران فرار كرده، به همراه شش سرباز روسی وارد خاك ایران شدند و دو ایرانی ساكن در آن منطقه را كشتند. اقوام كشته شدگان نیز به انتقام از این رفتار وحشیانه، كاپیتان روسی و دو همراه او را كشتند. روس‏ها كه خود در پی بهانه بودند، پس از آگاهی از این ماجرا، به روستایی در بین مرز دو كشور حمله كردند و پس از كشتن ۳۷ تن از مردم بی‏گناه، ۱۳۵ خانه را به آتش كشیدند و سپس به غارت روستا پرداختند. چهار روز بعد، روستاهای دیگری را نیز غارت كرده و پس از كشتن چهل تن از مردم، ۳۵۰ خانه دیگر را آتش زدند. ابعاد این فاجعه و جنایت به حدی وسیع و دردناك بود كه محمدعلی شاه دستور داد تا مراسم جشن تولد او را تعطیل كرده و هزینه‏های آن را صرف مردم خسارت دیده كنند.
● سالروز انتشار نخستین شماره از روز نامه اطلاعات
۸۱ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۰۵ شمسی ، نخستین شماره روزنامه اطلاعات منتشر شد و این روزنامه ، به عنوان روزنامه عصر به جمع اهالی مطبوعات پیوست .
روزنامه اطلاعات در دوره انقلاب اسلامی کمک های فراوانی در جهت اطلاع رسانی وقایع انقلاب به مردم کرد . این روزنامه تنها در سطح روز نامه باقی نماند و امروز علاوه بر روزنامه ، مجلات مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی ، ورزشی و ادبی نیز به چاپ می رساند .
● سالروز تاسیس تاس، خبرگزاری شوروی
۸۲ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۲۵ میلادی ، دولت شوروی، خبرگزاری تاس را تاسیس كرد. هدف از تاسیس تاس خنثی كردن گزارشهای دستچین شده و تبلیغی خبرگزاری های غرب و رسانیدن اخبار فعالیتها و پیشرفتهای شوروی و كمونیست های جهان به همه كشورها بود كه خبرگزاری های غرب متهم شده بودند كه آنها را از قلم می اندازند.
«تاریخ» نشان داد كه تاس به دلیل كمبود روزنامه نگار ماهر در شوروی، و نبودن انگیزه و استعداد و حس مسئولیت در كاركنان تحریری آن موفق به رسیدن به هدفهایش نشد و حتی نتوانست در کشورهای نامتعهد برای اخبار خود به حد کافی مشتری به دست آورد و رسانه های این ممالک را مشترک خود کند. علت آن، انشای خاص اخبار تاس بود و دوباره نویسی آنها برای رسانه های مشترک، وقت گیر و پر هزینه بود.
یكی از علل فروپاشی شوروی و عقب نشینی سوسیالیسم آن را، ضعف رسانه های آن كشور نوشته اند كه در جنگ سرد دو بلوك نتوانستند از نظام شوروی دفاع كنند و با شكست آنان این نظام فروپاشید. پس از فروپاشی شوروی هم رسانه های روسیه هنوز دچار بی هدفی هستند و پیشرفت چشمگیر نداشته اند.
● درگذشت خالق داستان شرلوک هلمز ؛ آرتور کونان دویل
۷۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۹۳۰ میلادی ، آرتور کونان دویل داستان نویس انگلیسی و خالق داستان معروف " شرلوک هلمز " ، در انگلستان در ۷۱ سالگی درگذشت.
دویل در اسکاتلند متولد شد و در دانشگاه ادینبورو به تحصیل طب پرداخت. او در آنجا با دکتر جوزف بل آشنا شد که دارای قدرت فراوانی در استدلال استنتاجی بود. در واقع منبع الهام کونان دویل برای خلق شخصیت شرلوک هولمز، دکتر بل و روشهای خاص تفکر وی بود.
دویل پس از پایان تحصیلات خود به لندن رفت و در آنجا به خاطر کندی کار طبابت خود، زمان زیادی برای نوشتن پیدا کرد. اولین ماجرای شرلوک هولمز، "اتاق سرخ" در سالنامه کریسمس ۱۸۸۷ بیتون منتشر شد.
از سال ۱۸۹۱، مجموعه ای از ماجراهای هولمز در نشریه استرند به چاپ رسید. در سال ۱۸۹۱ دویل به مدد هولمز توانست حرفه طبابت را کنار بگذارد و زمان خود را کاملا به نوشتن اختصاص دهد، اما او به زودی از این مخلوق خود خسته شد و در داستان "مساله نهایی" ، شرلوک هولمز و دشمن سرسختش دکتر موریارتی را از بین برد. اما به زودی مجبور شد به خاطر خواسته عموم و طرفداران سرسخت هولمز، او را احیا کند. در سال ۱۹۰۲ دویل به خاطر فعالیت در بیمارستان صحرایی آفریقای جنوبی، لقب شوالیه گری دریافت کرد.
سر کونان دویل علاوه بر نوشتن تعداد زیادی از ماجراهای شرلوک هولمز و تعدادی رمان، به تاریخ نگاری، شکار نهنگ و شرکت در ماجراهای تهورآمیز و ورزشهای گوناگون نیز میپرداخت. او پس از کشته شدن پسرش در جنگ جهانی اول، طرفدار سرسخت علوم روحانی شد و در سال ۱۹۳۰ درگذشت.
● اعلام لغو حكم تحریم تنباكو از جانب "میرزای بزرگ شیرازی"
۷۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۰۹ شمسی ، حكم تحریم تنباكو ، که از جانب "میرزای بزرگ شیرازی" صادر شده بود ، از طرف خود ایشان لغو اعلام شد .
پس از درگذشت شیخ مرتضی انصاری، شاگردان و بزرگان روحانیت شیعه، میرزای شیرازی را به عنوان مرجع تقلید شیعیان معرفی نمودند. یكی از بزرگ‏ترین قسمت‏های زندگانی وی، مبارزه با استعمار انگلیس و واگذاری تنباكو است. میرزای شیرازی با ارسال پیام برای ناصرالدین شاه قاجار، وی را از مفاسد امتیاز انحصار تنباكو، برحذر نمود. ولی تذكرات ناصحانه‏ی وی تأثیری در شاه نداشت. سرانجام میرزای بزرگ برای نجات اسلام و مسلمانان و حفظ مملكت ایران از شرّ دشمنان، فتوای تاریخی خود را در تحریم تنباكو به شرح ذیل صادر نمود: "الیوم، استعمال تنباكو و توتون بأیّ نحو كان در حكم محاربه با امام زمان(عج) است." مردم مسلمان پس از اطلاع از این فتوا، مغازه‏های توتون فروشی را بستند و تمام قلیان‏ها را جمع كردند. حكومت وقت با این حكم شرعی به مبارزه برخاست و سرانجام، همگام با نهضت عمومی مردم، ناصرالدین شاه به ناچار تسلیم شد و قرارداد امتیاز تنباكو را لغو كرد.