برگی از تاریخ (۲۵ اردیبهشت) (۲)

● عملیات شیخ فضل الله نوری ۲۶ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۳۶۰ شمسی ، رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات شهید شیخ فضل الله نوری را در آبادان …

● عملیات شیخ فضل الله نوری
۲۶ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۳۶۰ شمسی ، رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات شهید شیخ فضل الله نوری را در آبادان آغاز کردند. درعملیات شهید شیخ فضل الله نوری رزمندگان اسلام تپه های شهید مؤذنی را كه مكان دیده بانی دشمن بود، از وجود دشمن پاك كردند. افراد زیادی از ارتش دشمن را به هلاكت رساندند.
● روزبزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی
همه ساله چنین روزی در ایران به عنوان روزبزرگداشت فردوسی گرامی داشته می شود . فردوسی به حق پرچمدار هویت ایرانی در نظم است . طبع و ذوق شاعری و شور و دلبستگی او بر زنده کردن مفاخر ملی، باعث بوجود آمدن شاهکاری برزگ به نام «شاهنامه» شد. شاهنامه فردوسی که نزدیک به پنجاه هزار بیت دارد ، مجموعه ای از داستانهای ملی و تاریخ باستانی پادشاهان قدیم ایران و پهلوانان بزرگ سرزمین ماست که کارهای پهلوانی آنها را همراه با فتح و ظفر و مردانگی و شجاعت و دینداری توصیف می کند.
حکیم ابوالقاسم فردوسی در طبران طوس به سال ۳۲۹ هجری بدنیا آمد. پدرش از دهقانان طوس بود و در آن ولایت مکنتی داشت. وی دوران کودکی و جوانی را در خانواده ای که همه دهقان و ایرانی پاک نژاد بودند؛ در فضایی سرسبز و آرام به تحصیل علم و ادب گذراند. علاقه او به داستان های كهن باعث می شد تا گهگاه طبع خود را در سرودن تاریخ ایران قدیم آزمایش كند اما در آن زمان هیچ کس باور نمی کرد که این سروده های پراکنده ادامه یابد و به یک اثر عظیم حماسی به نام «شاهنامه» تبدیل شود.
در عهد سامانیان در قرن چهارهم هجری، جمع آوری و تألیف سرگذشت پادشاهان قدیم ایران رونق به سزایی یافت. این کتاب ها که به شاهنامه معروف بودند به نثر نوشته شده بود و پیش از آن که از میان بروند، منبع و مأخذ برخی از کتاب های منثور و منظوم تاریخی در زبان فارسی و عربی قرار گرفت. جامع ترین آنها شاهنامه منثور ابومنصوری نام داشت که به فرمان «ابومنصور محمدبن عبدالرزاق» حاکم طوس، در حدود سال ۳۴۶ قمری به دست جمعی از مورخان و نویسندگان جمع آوری و تدوین گردید. این کتاب، مأخد مهم فردوسی در نظم شاهنامه است.
پیش از آن که فردوسی، به شاهنامه سرایی بپردازد، «دقیقی» که از شاعران بزرگ و همسال فردوسی است به نظم شاهنامه روی آورده بود. وی تنها هزار بیت از داستان گشتاسب و ارجاسب تورانی را سروده بود که در سن کمتر از چهل سالگی به دست غلامش کشته شد. پس از قتل دقیقی، دوستان فردوسی که قوت طبع شاعری او را پیش از این آزموده بودند نزد وی آمده و او را به ادامه کار تشویق کردند؛ اما وی منبع و مأخذی در اختیار نداشت که بتواند از روی آن به نظم شاهنامه بپردازد؛ از این رو این شاعر خستگی ناپذیر و سخت کوش برای تهیه این منابع به شهرهای بخارا، مرو، بلخ و هرات سفر کرده و با یک تحقیق میدانی و گسترده، داستان های باستان را از سینه پیران جهان دیده بیرون کشید و آن ر ا به نسل های پیش ازخود تقدیم کرد.
بپرسیدم از هر کسی بی شمار
نترسیدم از گردش روزگار
فردوسی همیشه این نگرانی و دغدعه خاطر را داشت که مبادا او هم همانند دقیقی که چهل سالگی از دنیا رفت با مرگی نا به هنگام روبه رو شود و نتواند کار بزرگی را که با عشق و علاقه آغاز کرده به فرجام رساند؛ از این رو از خداوند می خواست که آن قدر زنده بماند که بتواند شاهنامه را که خود آن را «نامه شهر یاران پیش» نامیده بود به نظم درآورد.
دعای او متسجاب شد و در سن ۷۱ سالگی، شاهنامه را به پایان رساند و در سن ۸۲ سالگی نیز جهان فانی را وداع گفت.
«هرچه زودتر برآید؛ دیر نپاید».
این سخن از سعدی شیرازی است یعنی چیزی که با شتاب انجام یابد ماندگار نمی ماند. فردوسی این شاعر توانمند ایران، از کسانی بود که عشق و تلاش را به هم آمیخت و با فقر و تنگدستی در آویخت و سی سال رنج برد و دود چراغ خورد تا توانست اثری پایدار و ماندگار از خود به یادگار گذارد.
او در سن کهولت نیز خود را بازنشسته نپنداشت و هستی خود را در این راه گذاشت و تا دستانش توان نوشتن داشت قلم را کنار ننهاد و حاصل رنج سی ساله خود را در سال ۴۰۰ هجری و در سن ۷۱ سالگی به جامعه ادبی وهنری ایران زمین تقدیم کرد تا در سن ۸۲ سالگی نیز به پیرایش و آرایش آن پرداخت.
فردوسی پس از تکمیل شاهنامه و بازنگری در آن، تصمیم گرفت آن را به سلطان محمود غزنوی تقدیم کند، تا با پاداشی که از این راه می ستاند هم خود را از فقر و تهدیدستی برهاند و هم کتاب را از گزند حوادث مصون دارد. وی بدین منظور از طوس به غزنین آمد، و به دربار محمود بار یافت . لیکن شاهنامه به مذاق سلطان ترک تبار خوش نیامد که کتاب را همه تمجید از ایران و ایرانی دید وسلطان غزنوی محمود نامه می خواست و فردوسی شاهنامه سروده بود. فردوسی خشم آلود از کاخ بیرون شتافت و شبانه به هرات گریخت.
فردوسی ازدوستان خاندان اهل بیت عصمت و طهارت و شیفته مقام حضرت علی (ع) بوده است. این معنا در اشعار بسیاری از فرودسی تجلی یافته است.
با اینکه سلطان محمود غرنوی، ابتدا فردوسی را مورد بی مهری قرار داد و دل او را رنجاند، اما سال ها بعد درصدد برآمد ازاین شاعر دل شکسته دل جویی کند؛ از این رو هدایایی فراهم کرد و گفت: با شتر سلطانی به طوس برند و از او عذر خواهند؛ اما اقبال با این شاعر همراه نبود. نظامی عروضی گوید: هدایای سلطان به سلامت به شهر «طبران» رسید، وقتی شتر از دروازه «رودبار» وارد می شد، جنازه فردوسی از دروازه «رزان» بیرون می رفت. گویند از فردوسی دختری ماند سخت بزرگوار، خواستند هدایای سلطان را بدو سپارند، قبول نکرد و گفت بدان محتاج نیستم. فردوسی پس از ۸۲ سال زندگی شرافتمندانه و افتخار آمیز در سال ۴۱۱ه. ق غریبانه وفات یافت و دخترش عزت و بلند طبعی او را کامل کرد و این چنان مقتدرانه از هدایای مادی سلطانی چشم پوشید و افتخاری بر افتخارات پدر افزود.
وقتی خبر مرگ فردوسی و رد هدایای او توسط دخترش به گوش سلطان محمود غزنوی رسید، دستور داد تا با آن هدایا کاروان سرا و آب انباری در بین راه نیشابور و مرو بنا کند. امروز پس از گذشت هزار سال که از مرگ فردوسی می گذرد نه از کاروان سرا اثری است و نه از «سلطان سرا»؛ نه از کاخ نشانی است و نه از کاخ نشین؛ اما کاخی که فردوسی بنا کرد نه تنها با گذشت روزگاران ویران نگردید بلکه بر آبادی و استحکام آن افزوده گشت.
فردوسی از زبان قهرمانان و پهلوانان شاهنامه به همه آزاد مردان و ستم ستیزان جهان می آموزد که در برابر بیگانگان سر تسلیم و تعظیم فرود نیاورند و مرگ با عزت بر زندگی با ذلت ترجیح دهند و این همان مضمون سخنان سید و سالار شهیدان امام حسین (ع) در کربلاست.
به این بیت از فردوسی و سپس حدیثی از امام حسین (ع) توجه کنید :
فردوسی :
مرا مرگ خوش تر به نام بلند
از این زیستن با هراس و گزند
امام حسین (ع): من مرگ را جز سعادت و زندگی با ستم کاران را جز خواری نمی بینم.
که البته نمونه هایی اینچنینی در اشعار بلند فردوسی فراوانند.
● روز جهانی خانواده
همه ساله چنین روزی به عنوان روز جهانی خانواده در کشورهای مختلف گرامی داشته می شود. مجمع جهانی سازمان ملل بر اساس قطعنامه شماره ۴۷/۲۳۷ که در تاریخ ۲۰ سپتامبر ۱۹۹۳ به تصویب رسیده است، پانزدهم ماه می را که مصادف با ۲۵ اردیبهشت می باشد بنام روز جهانی خانواده اعلام کرده است.
هدف از گرامیداشت این روز اهمیت جوامع جهانی به خانواده بعنوان اصلی ترین ركن جامعه و برطرف نمودن مواردی است كه در دنیای امروز این كانون گرم زندگی تهدید می كند. علاوه بر آن روز جهانی خانواده فرصت مناسبی است برای ارتقا سطح آگاهی عمومی در مورد مسائل مربوط به خانواده و بسط آن در جوامع مختلف.
در ایران اسلامی نیز همچون دیگر كشورهای جهان،دولت و مردم با گرامیداشت این روز حمایت خاص خود را از كانون گرم خانواده اعلام می دارند. اهمیت خاص دین مبین اسلام به خانه و خانواده و نگاه جدید دولتمردان به مشكلات و مسائل مربوط به خانواده راهكارهای مفیدی را در این زمینه بدنبال داشته است. حفظ خانواده و صیانت از آن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز مورد اشاره قرار گرفته . دانش‌افزایی خانواده‌ها در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی از جمله اقداماتی است كه در سال های اخیر در این زمینه صورت گرفته است.

منابع:
مهر
صداوسیما
روزنامک
ویکی پدیا
Irib
ایران نگار